10. කණ්‌ණකත්‌ථලසුත්‌තං
මෙම සුත්‍ර දේශනාවේ සිංහල පරිවර්තනයට මෙතැනින් පිවිසෙන්න
සිංහල පරිවර්ථනය සදහා font මෙතැනින් ලබාගන්න
375. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා උරුඤ්‌ඤායං [උජුඤ්‌ඤායං (සී. පී.), උදඤ්‌ඤායං (ස්‍යා. කං.)] විහරති කණ්‌ණකත්‌ථලෙ මිගදායෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන රාජා පසෙනදි කොසලො උරුඤ්‌ඤං අනුප්‌පත්‌තො හොති කෙනචිදෙව කරණීයෙන. අථ ඛො රාජා පසෙනදි කොසලො අඤ්‌ඤතරං පුරිසං ආමන්‌තෙසි – ‘‘එහි ත්‌වං, අම්‌භො පුරිස, යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කම; උපසඞ්‌කමිත්‌වා මම වචනෙන භගවතො පාදෙ සිරසා වන්‌දාහි, අප්‌පාබාධං අප්‌පාතඞ්‌කං ලහුට්‌ඨානං බලං ඵාසුවිහාරං පුච්‌ඡ – ‘රාජා, භන්‌තෙ, පසෙනදි කොසලො භගවතො පාදෙ සිරසා වන්‌දති, අප්‌පාබාධං අප්‌පාතඞ්‌කං ලහුට්‌ඨානං බලං ඵාසුවිහාරං පුච්‌ඡතී’ති. එවඤ්‌ච වදෙහි – ‘අජ්‌ජ කිර, භන්‌තෙ, රාජා පසෙනදි කොසලො පච්‌ඡාභත්‌තං භුත්‌තපාතරාසො භගවන්‌තං දස්‌සනාය උපසඞ්‌කමිස්‌සතී’’’ති. ‘‘එවං, දෙවා’’ති ඛො සො පුරිසො රඤ්‌ඤො පසෙනදිස්‌ස කොසලස්‌ස පටිස්‌සුත්‌වා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො සො පුරිසො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘රාජා, භන්‌තෙ, පසෙනදි කොසලො භගවතො පාදෙ සිරසා වන්‌දති, අප්‌පාබාධං අප්‌පාතඞ්‌කං ලහුට්‌ඨානං බලං ඵාසුවිහාරං පුච්‌ඡති; එවඤ්‌ච වදෙති – ‘අජ්‌ජ කිර භන්‌තෙ, රාජා පසෙනදි කොසලො පච්‌ඡාභත්‌තං භුත්‌තපාතරාසො භගවන්‌තං දස්‌සනාය උපසඞ්‌කමිස්‌සතී’’’ති. අස්‌සොසුං ඛො සොමා ච භගිනී සකුලා ච භගිනී – ‘‘අජ්‌ජ කිර රාජා පසෙනදි කොසලො පච්‌ඡාභත්‌තං භුත්‌තපාතරාසො භගවන්‌තං දස්‌සනාය උපසඞ්‌කමිස්‌සතී’’ති. අථ ඛො සොමා ච භගිනී සකුලා ච භගිනී රාජානං පසෙනදිං කොසලං භත්‌තාභිහාරෙ උපසඞ්‌කමිත්‌වා එතදවොචුං – ‘‘තෙන හි, මහාරාජ, අම්‌හාකම්‌පි වචනෙන භගවතො පාදෙ සිරසා වන්‌දාහි, අප්‌පාබාධං අප්‌පාතඞ්‌කං ලහුට්‌ඨානං බලං ඵාසුවිහාරං පුච්‌ඡ – ‘සොමා ච, භන්‌තෙ, භගිනී සකුලා ච භගිනී භගවතො පාදෙ සිරසා වන්‌දති, අප්‌පාබාධං අප්‌පාතඞ්‌කං ලහුට්‌ඨානං බලං ඵාසුවිහාරං පුච්‌ඡතී’’’ති.
376. අථ ඛො රාජා පසෙනදි කොසලො පච්‌ඡාභත්‌තං භුත්‌තපාතරාසො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො රාජා පසෙනදි කොසලොභගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘සොමා ච, භන්‌තෙ, භගිනී සකුලා ච භගිනී භගවතො පාදෙ සිරසා වන්‌දති[වන්‌දන්‌ති (සී. ස්‍යා. කං. පී.)], අප්‌පාබාධං අප්‌පාතඞ්‌කං ලහුට්‌ඨානං බලං ඵාසුවිහාරං පුච්‌ඡතී’’ති [පුච්‌ඡන්‌තීති (සී. ස්‍යා. කං. පී.)]. ‘‘කිං පන, මහාරාජ, සොමා ච භගිනී සකුලා ච භගිනී අඤ්‌ඤං දූතං නාලත්‌ථු’’න්‌ති? ‘‘අස්‌සොසුං ඛො, භන්‌තෙ, සොමා ච භගිනී සකුලා ච භගිනී – ‘අජ්‌ජ කිර රාජා පසෙනදි කොසලො පච්‌ඡාභත්‌තං භුත්‌තපාතරාසො භගවන්‌තං දස්‌සනාය උපසඞ්‌කමිස්‌සතී’ති. අථ ඛො, භන්‌තෙ, සොමා ච භගිනී සකුලා ච භගිනී මං භත්‌තාභිහාරෙ උපසඞ්‌කමිත්‌වා එතදවොචුං – ‘තෙන හි, මහාරාජ, අම්‌හාකම්‌පි වචනෙන භගවතො පාදෙ සිරසා වන්‌දාහි, අප්‌පාබාධං අප්‌පාතඞ්‌කං ලහුට්‌ඨානං බලං ඵාසුවිහාරං පුච්‌ඡ – සොමා ච භගිනී සකුලා ච භගිනී භගවතො පාදෙ සිරසා වන්‌දති, අප්‌පාබාධං අප්‌පාතඞ්‌කං ලහුට්‌ඨානං බලං ඵාසුවිහාරං පුච්‌ඡතී’’’ති. ‘‘සුඛිනියො හොන්‌තු තා, මහාරාජ, සොමා ච භගිනී සකුලා ච භගිනී’’ති.
377. අථ ඛො රාජා පසෙනදි කොසලො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘සුතං මෙතං, භන්‌තෙ, සමණො ගොතමො එවමාහ – ‘නත්‌ථි සො සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා යො සබ්‌බඤ්‌ඤූ සබ්‌බදස්‌සාවී අපරිසෙසං ඤාණදස්‌සනං පටිජානිස්‌සති, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති. යෙ තෙ, භන්‌තෙ, එවමාහංසු – ‘සමණො ගොතමො එවමාහ – නත්‌ථි සො සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා යො සබ්‌බඤ්‌ඤූ සබ්‌බදස්‌සාවී අපරිසෙසං ඤාණදස්‌සනං පටිජානිස්‌සති, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති; කච්‌චි තෙ, භන්‌තෙ, භගවතො වුත්‌තවාදිනො, න ච භගවන්‌තං අභූතෙන අබ්‌භාචික්‌ඛන්‌ති, ධම්‌මස්‌ස චානුධම්‌මං බ්‍යාකරොන්‌ති, න ච කොචි සහධම්‌මිකො වාදානුවාදො ගාරය්‌හං ඨානං ආගච්‌ඡතී’’ති? ‘‘යෙ තෙ, මහාරාජ, එවමාහංසු – ‘සමණො ගොතමො එවමාහ – නත්‌ථි සො සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා යො සබ්‌බඤ්‌ඤූ සබ්‌බදස්‌සාවී අපරිසෙසං ඤාණදස්‌සනං පටිජානිස්‌සති, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති; න මෙ තෙ වුත්‌තවාදිනො, අබ්‌භාචික්‌ඛන්‌ති ච පන මං තෙ අසතා අභූතෙනා’’ති.
378. අථ ඛො රාජා පසෙනදි කොසලො විටටූභං සෙනාපතිං ආමන්‌තෙසි – ‘‘කො නු ඛො, සෙනාපති, ඉමං කථාවත්‌ථුං රාජන්‌තෙපුරෙ අබ්‌භුදාහාසී’’ති? ‘‘සඤ්‌ජයො, මහාරාජ, බ්‍රාහ්‌මණො ආකාසගොත්‌තො’’ති. අථ ඛො රාජා පසෙනදි කොසලො අඤ්‌ඤතරං පුරිසං ආමන්‌තෙසි – ‘‘එහි ත්‌වං , අම්‌භො පුරිස, මම වචනෙන සඤ්‌ජයං බ්‍රාහ්‌මණං ආකාසගොත්‌තං ආමන්‌තෙහි – ‘රාජා තං, භන්‌තෙ, පසෙනදි කොසලො ආමන්‌තෙතී’’’ති. ‘‘එවං, දෙවා’’ති ඛො සො පුරිසො රඤ්‌ඤො පසෙනදිස්‌ස කොසලස්‌ස පටිස්‌සුත්‌වා යෙන සඤ්‌ජයො බ්‍රාහ්‌මණො ආකාසගොත්‌තො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා සඤ්‌ජයං බ්‍රාහ්‌මණං ආකාසගොත්‌තං එතදවොච – ‘‘රාජා තං, භන්‌තෙ, පසෙනදි කොසලො ආමන්‌තෙතී’’ති. අථ ඛො රාජා පසෙනදි කොසලො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘සියා නු ඛො, භන්‌තෙ, භගවතා අඤ්‌ඤදෙව කිඤ්‌චි සන්‌ධාය භාසිතං, තඤ්‌ච ජනො අඤ්‌ඤථාපි පච්‌චාගච්‌ඡෙය්‍ය[පච්‌චාගච්‌ඡෙය්‍යාති, අභිජානාමි මහාරාජ වාචං භාසිතාති (සී.)]. යථා කථං පන, භන්‌තෙ, භගවා අභිජානාති වාචං භාසිතා’’ති? ‘‘එවං ඛො අහං, මහාරාජ, අභිජානාමි වාචං භාසිතා – ‘නත්‌ථි සො සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා යො සකිදෙව සබ්‌බං ඤස්‌සති, සබ්‌බං දක්‌ඛිති, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’’’ති. ‘‘හෙතුරූපං, භන්‌තෙ, භගවා ආහ; සහෙතුරූපං, භන්‌තෙ, භගවා ආහ – ‘නත්‌ථි සො සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා යො සකිදෙව සබ්‌බං ඤස්‌සති, සබ්‌බං දක්‌ඛිති, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’’’ති. ‘‘චත්‌තාරොමෙ, භන්‌තෙ, වණ්‌ණා – ඛත්‌තියා, බ්‍රාහ්‌මණා, වෙස්‌සා, සුද්‌දා. ඉමෙසං නු ඛො, භන්‌තෙ, චතුන්‌නං වණ්‌ණානං සියා විසෙසො සියා නානාකරණ’’න්‌ති? ‘‘චත්‌තාරොමෙ, මහාරාජ, වණ්‌ණා – ඛත්‌තියා, බ්‍රාහ්‌මණා, වෙස්‌සා, සුද්‌දා. ඉමෙසං ඛො, මහාරාජ, චතුන්‌නං වණ්‌ණානං ද්‌වෙ වණ්‌ණාඅග්‌ගමක්‌ඛායන්‌ති – ඛත්‌තියා ච බ්‍රාහ්‌මණා ච – යදිදං අභිවාදනපච්‌චුට්‌ඨානඅඤ්‌ජලිකම්‌මසාමීචිකම්‌මානී’’ති[සාමිචිකම්‌මානන්‌ති (සී.)]. ‘‘නාහං, භන්‌තෙ, භගවන්‌තං දිට්‌ඨධම්‌මිකං පුච්‌ඡාමි; සම්‌පරායිකාහං, භන්‌තෙ, භගවන්‌තං පුච්‌ඡාමි. චත්‌තාරොමෙ, භන්‌තෙ, වණ්‌ණා – ඛත්‌තියා, බ්‍රාහ්‌මණා, වෙස්‌සා, සුද්‌දා. ඉමෙසං නු ඛො, භන්‌තෙ, චතුන්‌නං වණ්‌ණානං සියා විසෙසො සියා නානාකරණ’’න්‌ති?
379. ‘‘පඤ්‌චිමානි, මහාරාජ, පධානියඞ්‌ගානි. කතමානි පඤ්‌ච? ඉධ, මහාරාජ, භික්‌ඛු සද්‌ධො හොති, සද්‌දහති තථාගතස්‌ස බොධිං – ‘ඉතිපි සො භගවා අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො විජ්‌ජාචරණසම්‌පන්‌නො සුගතො ලොකවිදූ අනුත්‌තරො පුරිසදම්‌මසාරථි සත්‌ථා දෙවමනුස්‌සානං බුද්‌ධො භගවා’ති; අප්‌පාබාධො හොති අප්‌පාතඞ්‌කො සමවෙපාකිනියා ගහණියා සමන්‌නාගතො නාතිසීතාය නාච්‌චුණ්‌හාය මජ්‌ඣිමාය පධානක්‌ඛමාය; අසඨො හොති අමායාවී යථාභූතං අත්‌තානං ආවිකත්‌තා සත්‌ථරි වා විඤ්‌ඤූසු වා සබ්‍රහ්‌මචාරීසු; ආරද්‌ධවීරියො විහරති අකුසලානං ධම්‌මානං පහානාය, කුසලානං ධම්‌මානං උපසම්‌පදාය, ථාමවා දළ්‌හපරක්‌කමො අනික්‌ඛිත්‌තධුරො කුසලෙසු ධම්‌මෙසු; පඤ්‌ඤවා හොති උදයත්‌ථගාමිනියා පඤ්‌ඤාය සමන්‌නාගතො අරියාය නිබ්‌බෙධිකාය සම්‌මාදුක්‌ඛක්‌ඛයගාමිනියා – ඉමානි ඛො, මහාරාජ, පඤ්‌ච පධානියඞ්‌ගානි. චත්‌තාරොමෙ, මහාරාජ, වණ්‌ණා – ඛත්‌තියා, බ්‍රාහ්‌මණා, වෙස්‌සා, සුද්‌දා. තෙ චස්‌සු ඉමෙහි පඤ්‌චහි පධානියඞ්‌ගෙහි සමන්‌නාගතා ; එත්‌ථ පන නෙසං අස්‌ස දීඝරත්‌තං හිතාය සුඛායා’’ති. ‘‘චත්‌තාරොමෙ, භන්‌තෙ, වණ්‌ණා – ඛත්‌තියා, බ්‍රාහ්‌මණා, වෙස්‌සා, සුද්‌දා . තෙ චස්‌සු ඉමෙහි පඤ්‌චහි පධානියඞ්‌ගෙහි සමන්‌නාගතා; එත්‌ථ පන නෙසං, භන්‌තෙ, සියා විසෙසො සියා නානාකරණ’’න්‌ති? ‘‘එත්‌ථ ඛො නෙසාහං, මහාරාජ, පධානවෙමත්‌තතං වදාමි. සෙය්‍යථාපිස්‌සු, මහාරාජ, ද්‌වෙ හත්‌ථිදම්‌මා වා අස්‌සදම්‌මා වා ගොදම්‌මා වා සුදන්‌තා සුවිනීතා, ද්‌වෙ හත්‌ථිදම්‌මා වා අස්‌සදම්‌මා වා ගොදම්‌මා වා අදන්‌තා අවිනීතා. තං කිං මඤ්‌ඤසි, මහාරාජ, යෙ තෙ ද්‌වෙ හත්‌ථිදම්‌මා වා අස්‌සදම්‌මා වා ගොදම්‌මා වා සුදන්‌තා සුවිනීතා, අපි නු තෙ දන්‌තාව දන්‌තකාරණං ගච්‌ඡෙය්‍යුං, දන්‌තාව දන්‌තභූමිං සම්‌පාපුණෙය්‍යු’’න්‌ති? ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’. ‘‘යෙ පන තෙ ද්‌වෙ හත්‌ථිදම්‌මා වා අස්‌සදම්‌මා වා ගොදම්‌මා වා අදන්‌තා අවිනීතා, අපි නු තෙ අදන්‌තාව දන්‌තකාරණං ගච්‌ඡෙය්‍යුං, අදන්‌තාව දන්‌තභූමිං සම්‌පාපුණෙය්‍යුං, සෙය්‍යථාපි තෙ ද්‌වෙ හත්‌ථිදම්‌මා වා අස්‌සදම්‌මා වා ගොදම්‌මා වා සුදන්‌තා සුවිනීතා’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්‌තෙ’’. ‘‘එවමෙව ඛො, මහාරාජ, යං තං සද්‌ධෙන පත්‌තබ්‌බං අප්‌පාබාධෙන අසඨෙන අමායාවිනා ආරද්‌ධවීරියෙන පඤ්‌ඤවතා තං වත [තං තථා සො (ක.)]අස්‌සද්‌ධො බහ්‌වාබාධො සඨො මායාවී කුසීතො දුප්‌පඤ්‌ඤො පාපුණිස්‌සතීති – නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’’ති.
380. ‘‘හෙතුරූපං, භන්‌තෙ, භගවා ආහ; සහෙතුරූපං, භන්‌තෙ, භගවා ආහ. චත්‌තාරොමෙ, භන්‌තෙ, වණ්‌ණා – ඛත්‌තියා, බ්‍රාහ්‌මණා, වෙස්‌සා , සුද්‌දා. තෙ චස්‌සු ඉමෙහි පඤ්‌චහි පධානියඞ්‌ගෙහි සමන්‌නාගතා තෙ චස්‌සු සම්‌මප්‌පධානා; එත්‌ථ පන නෙසං, භන්‌තෙ, සියා විසෙසො සියා නානාකරණ’’න්‌ති? ‘‘එත්‌ථ ඛො [එත්‌ථ ඛො පන (සී.)] නෙසාහං, මහාරාජ, න කිඤ්‌චි නානාකරණං වදාමි – යදිදං විමුත්‌තියා විමුත්‌තිං. සෙය්‍යථාපි, මහාරාජ, පුරිසො සුක්‌ඛං සාකකට්‌ඨං ආදාය අග්‌ගිං අභිනිබ්‌බත්‌තෙය්‍ය, තෙජො පාතුකරෙය්‍ය ; අථාපරො පුරිසො සුක්‌ඛං සාලකට්‌ඨං ආදාය අග්‌ගිං අභිනිබ්‌බත්‌තෙය්‍ය, තෙජො පාතුකරෙය්‍ය; අථාපරො පුරිසො සුක්‌ඛං අම්‌බකට්‌ඨං ආදාය අග්‌ගිං අභිනිබ්‌බත්‌තෙය්‍ය, තෙජො පාතුකරෙය්‍ය; අථාපරො පුරිසො සුක්‌ඛං උදුම්‌බරකට්‌ඨං ආදාය අග්‌ගිං අභිනිබ්‌බත්‌තෙය්‍ය, තෙජො පාතුකරෙය්‍ය. තං කිං මඤ්‌ඤසි, මහාරාජ, සියා නු ඛො තෙසං අග්‌ගීනං නානාදාරුතො අභිනිබ්‌බත්‌තානං කිඤ්‌චි නානාකරණං අච්‌චියා වා අච්‌චිං, වණ්‌ණෙන වා වණ්‌ණං, ආභාය වා ආභ’’න්‌ති? ‘‘නො හෙතං, භන්‌තෙ’’. ‘‘එවමෙව ඛො, මහාරාජ, යං තං තෙජං වීරියා නිම්‌මථිතං පධානාභිනිබ්‌බත්‌තං [විරියං නිප්‌ඵරති, තං පච්‌ඡාභිනිබ්‌බත්‌තං (සී.)], නාහං තත්‌ථ කිඤ්‌චි නානාකරණං වදාමි – යදිදං විමුත්‌තියා විමුත්‌ති’’න්‌ති. ‘‘හෙතුරූපං, භන්‌තෙ, භගවා ආහ; සහෙතුරූපං, භන්‌තෙ, භගවා ආහ. කිං පන, භන්‌තෙ, අත්‌ථි දෙවා’’ති? ‘‘කිං පන ත්‌වං, මහාරාජ, එවං වදෙසි – ‘කිං පන, භන්‌තෙ, අත්‌ථි දෙවා’’’ති? ‘‘යදි වා තෙ, භන්‌තෙ, දෙවා ආගන්‌තාරො ඉත්‌ථත්‌තං යදි වා අනාගන්‌තාරො ඉත්‌ථත්‌තං’’? ‘‘යෙ තෙ, මහාරාජ, දෙවා සබ්‍යාබජ්‌ඣා තෙ දෙවා ආගන්‌තාරො ඉත්‌ථත්‌තං, යෙ තෙ දෙවා අබ්‍යාබජ්‌ඣා තෙ දෙවා අනාගන්‌තාරො ඉත්‌ථත්‌ත’’න්‌ති.
381. එවං වුත්‌තෙ, විට්‌ටූභො සෙනාපති භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘යෙ තෙ, භන්‌තෙ, දෙවා සබ්‍යාබජ්‌ඣා ආගන්‌තාරො ඉත්‌ථත්‌තං තෙ දෙවා, යෙ තෙ දෙවා අබ්‍යාබජ්‌ඣා අනාගන්‌තාරො ඉත්‌ථත්‌තං තෙ දෙවෙ තම්‌හා ඨානා චාවෙස්‌සන්‌ති වා පබ්‌බාජෙස්‌සන්‌ති වා’’ති?
අථ ඛො ආයස්‌මතො ආනන්‌දස්‌ස එතදහොසි – ‘‘අයං ඛො විටටූභො සෙනාපති රඤ්‌ඤො පසෙනදිස්‌ස කොසලස්‌ස පුත්‌තො; අහං භගවතො පුත්‌තො. අයං ඛො කාලො යං පුත්‌තො පුත්‌තෙන මන්‌තෙය්‍යා’’ති. අථ ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො විටටූභං සෙනාපතිං ආමන්‌තෙසි – ‘‘තෙන හි, සෙනාපති, තං යෙවෙත්‌ථ පටිපුච්‌ඡිස්‌සාමි; යථා තෙ ඛමෙය්‍ය තථා නං බ්‍යාකරෙය්‍යාසි. තං කිං මඤ්‌ඤසි, සෙනාපති, යාවතා රඤ්‌ඤො පසෙනදිස්‌ස කොසලස්‌ස විජිතං යත්‌ථ ච රාජා පසෙනදි කොසලො ඉස්‌සරියාධිපච්‌චං රජ්‌ජං කාරෙති, පහොති තත්‌ථ රාජා පසෙනදි කොසලො සමණං වා බ්‍රාහ්‌මණං වා පුඤ්‌ඤවන්‌තං වා අපුඤ්‌ඤවන්‌තං වා බ්‍රහ්‌මචරියවන්‌තං වා අබ්‍රහ්‌මචරියවන්‌තං වා තම්‌හා ඨානා චාවෙතුං වා පබ්‌බාජෙතුං වා’’ති? ‘‘යාවතා, භො, රඤ්‌ඤො පසෙනදිස්‌ස කොසලස්‌ස විජිතං යත්‌ථ ච රාජා පසෙනදි කොසලො ඉස්‌සරියාධිපච්‌චං රජ්‌ජං කාරෙති, පහොති තත්‌ථ රාජා පසෙනදි කොසලො සමණං වා බ්‍රාහ්‌මණං වා පුඤ්‌ඤවන්‌තං වා අපුඤ්‌ඤවන්‌තං වා බ්‍රහ්‌මචරියවන්‌තං වා අබ්‍රහ්‌මචරියවන්‌තං වා තම්‌හා ඨානා චාවෙතුං වා පබ්‌බාජෙතුං වා’’ති.
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, සෙනාපති, යාවතා රඤ්‌ඤො පසෙනදිස්‌ස කොසලස්‌ස අවිජිතං යත්‌ථ ච රාජා පසෙනදි කොසලො න ඉස්‌සරියාධිපච්‌චං රජ්‌ජං කාරෙති, තත්‌ථ පහොති රාජා පසෙනදි කොසලො සමණං වා බ්‍රාහ්‌මණං වා පුඤ්‌ඤවන්‌තං වා අපුඤ්‌ඤවන්‌තං වා බ්‍රහ්‌මචරියවන්‌තං වා අබ්‍රහ්‌මචරියවන්‌තං වා තම්‌හා ඨානා චාවෙතුං වා පබ්‌බාජෙතුං වා’’ති? ‘‘යාවතා, භො, රඤ්‌ඤො පසෙනදිස්‌ස කොසලස්‌ස අවිජිතං යත්‌ථ ච රාජා පසෙනදි කොසලො න ඉස්‌සරියාධිපච්‌චං රජ්‌ජං කාරෙති, න තත්‌ථ පහොති රාජා පසෙනදි කොසලො සමණං වා බ්‍රාහ්‌මණං වා පුඤ්‌ඤවන්‌තං වා අපුඤ්‌ඤවන්‌තං වා බ්‍රහ්‌මචරියවන්‌තං වා අබ්‍රහ්‌මචරියවන්‌තං වා තම්‌හා ඨානා චාවෙතුං වා පබ්‌බාජෙතුං වා’’ති.
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, සෙනාපති, සුතා තෙ දෙවා තාවතිංසා’’ති? ‘‘එවං, භො. සුතා මෙ දෙවා තාවතිංසා. ඉධාපි භොතා රඤ්‌ඤා පසෙනදිනා කොසලෙන සුතා දෙවා තාවතිංසා’’ති. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, සෙනාපති, පහොති රාජා පසෙනදි කොසලො දෙවෙ තාවතිංසෙ තම්‌හා ඨානා චාවෙතුං වා පබ්‌බාජෙතුං වා’’ති? ‘‘දස්‌සනම්‌පි, භො, රාජා පසෙනදි කොසලො දෙවෙ තාවතිංසෙ නප්‌පහොති, කුතො පන තම්‌හා ඨානා චාවෙස්‌සති වා පබ්‌බාජෙස්‌සති වා’’ති? ‘‘එවමෙව ඛො, සෙනාපති, යෙ තෙ දෙවා සබ්‍යාබජ්‌ඣා ආගන්‌තාරො ඉත්‌ථත්‌තං තෙ දෙවා, යෙ තෙ දෙවා අබ්‍යාබජ්‌ඣා අනාගන්‌තාරො ඉත්‌ථත්‌තං තෙ දෙවෙ දස්‌සනායපි නප්‌පහොන්‌ති; කුතො පන තම්‌හා ඨානා චාවෙස්‌සන්‌ති වා පබ්‌බාජෙස්‌සන්‌ති වා’’ති?
382. අථ ඛො රාජා පසෙනදි කොසලො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘කොනාමො අයං, භන්‌තෙ, භික්‌ඛූ’’ති? ‘‘ආනන්‌දො නාම, මහාරාජා’’ති. ‘‘ආනන්‌දො වත, භො, ආනන්‌දරූපො වත, භො! හෙතුරූපං, භන්‌තෙ , ආයස්‌මා ආනන්‌දො ආහ; සහෙතුරූපං, භන්‌තෙ, ආයස්‌මා ආනන්‌දො ආහ. කිං පන, භන්‌තෙ, අත්‌ථි බ්‍රහ්‌මා’’ති? ‘‘කිං පන ත්‌වං, මහාරාජ, එවං වදෙසි – ‘කිං පන, භන්‌තෙ, අත්‌ථි බ්‍රහ්‌මා’’’ති? ‘‘යදි වා සො, භන්‌තෙ, බ්‍රහ්‌මා ආගන්‌තා ඉත්‌ථත්‌තං, යදි වා අනාගන්‌තා ඉත්‌ථත්‌ත’’න්‌ති? ‘‘යො සො, මහාරාජ, බ්‍රහ්‌මා සබ්‍යාබජ්‌ඣො සො බ්‍රහ්‌මා ආගන්‌තා ඉත්‌ථත්‌තං, යො සො බ්‍රහ්‌මා අබ්‍යාබජ්‌ඣො සො බ්‍රහ්‌මා අනාගන්‌තා ඉත්‌ථත්‌ත’’න්‌ති. අථ ඛො අඤ්‌ඤතරො පුරිසො රාජානං පසෙනදිං කොසලං එතදවොච – ‘‘සඤ්‌ජයො, මහාරාජ, බ්‍රාහ්‌මණො ආකාසගොත්‌තො ආගතො’’ති. අථ ඛො රාජා පසෙනදි කොසලො සඤ්‌ජයං බ්‍රාහ්‌මණං ආකාසගොත්‌තං එතදවොච – ‘‘කො නු ඛො, බ්‍රාහ්‌මණ, ඉමං කථාවත්‌ථුං රාජන්‌තෙපුරෙ අබ්‌භුදාහාසී’’ති? ‘‘විටටූභො, මහාරාජ, සෙනාපතී’’ති. විටටූභො සෙනාපති එවමාහ – ‘‘සඤ්‌ජයො, මහාරාජ, බ්‍රාහ්‌මණො ආකාසගොත්‌තො’’ති. අථ ඛො අඤ්‌ඤතරො පුරිසො රාජානං පසෙනදිං කොසලං එතදවොච – ‘‘යානකාලො, මහාරාජා’’ති.
අථ ඛො රාජා පසෙනදි කොසලො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘සබ්‌බඤ්‌ඤුතං මයං, භන්‌තෙ, භගවන්‌තං අපුච්‌ඡිම්‌හා, සබ්‌බඤ්‌ඤුතං භගවා බ්‍යාකාසි; තඤ්‌ච පනම්‌හාකං රුච්‌චති චෙව ඛමති ච, තෙන චම්‌හා අත්‌තමනා. චාතුවණ්‌ණිසුද්‌ධිං මයං, භන්‌තෙ, භගවන්‌තං අපුච්‌ඡිම්‌හා, චාතුවණ්‌ණිසුද්‌ධිං භගවා බ්‍යාකාසි; තඤ්‌ච පනම්‌හාකං රුච්‌චති චෙව ඛමති ච, තෙන චම්‌හා අත්‌තමනා. අධිදෙවෙ මයං, භන්‌තෙ, භගවන්‌තං අපුච්‌ඡිම්‌හා, අධිදෙවෙ භගවා බ්‍යාකාසි; තඤ්‌ච පනම්‌හාකං රුච්‌චති චෙව ඛමති ච, තෙන චම්‌හා අත්‌තමනා. අධිබ්‍රහ්‌මානං මයං, භන්‌තෙ, භගවන්‌තං අපුච්‌ඡිම්‌හා, අධිබ්‍රහ්‌මානං භගවා බ්‍යාකාසි; තඤ්‌ච පනම්‌හාකං රුච්‌චති චෙව ඛමති ච, තෙන චම්‌හා අත්‌තමනා. යං යදෙව ච මයං භගවන්‌තං අපුච්‌ඡිම්‌හා තං තදෙව භගවා බ්‍යාකාසි; තඤ්‌ච පනම්‌හාකං රුච්‌චති චෙව ඛමති ච, තෙන චම්‌හා අත්‌තමනා. හන්‌ද, චදානි මයං, භන්‌තෙ, ගච්‌ඡාම; බහුකිච්‌චා මයං බහුකරණීයා’’ති. ‘‘යස්‌සදානි ත්‌වං, මහාරාජ, කාලං මඤ්‌ඤසී’’ති. අථ ඛො රාජා පසෙනදි කොසලො භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දිත්‌වා අනුමොදිත්‌වා උට්‌ඨායාසනා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා පදක්‌ඛිණං කත්‌වා පක්‌කාමීති.
කණ්‌ණකත්‌ථලසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං දසමං.
No comments:
Post a Comment