2. ඡන්‌නොවාදසුත්‌තං
389. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ කලන්‌දකනිවාපෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්‌මා ච සාරිපුත්‌තො ආයස්‌මා ච මහාචුන්‌දො ආයස්‌මා ච ඡන්‌නො ගිජ්‌ඣකූටෙ පබ්‌බතෙ විහරන්‌ති. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්‌මා ඡන්‌නො ආබාධිකො හොති දුක්‌ඛිතො බාළ්‌හගිලානො. අථ ඛො ආයස්‌මා සාරිපුත්‌තො සායන්‌හසමයං පටිසල්‌ලානා වුට්‌ඨිතො යෙනායස්‌මා මහාචුන්‌දො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මන්‌තං මහාචුන්‌දං එතදවොච – ‘‘ආයාමාවුසො චුන්‌ද, යෙනායස්‌මා ඡන්‌නො තෙනුපසඞ්‌කමිස්‌සාම ගිලානපුච්‌ඡකා’’ති. ‘‘එවමාවුසො’’ති ඛො ආයස්‌මා මහාචුන්‌දො ආයස්‌මතො සාරිපුත්‌තස්‌ස පච්‌චස්‌සොසි.
අථ ඛො ආයස්‌මා ච සාරිපුත්‌තො ආයස්‌මා ච මහාචුන්‌දො යෙනායස්‌මා ඡන්‌නො තෙනුපසඞ්‌කමිංසු; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මතා ඡන්‌නෙන සද්‌ධිං සම්‌මොදිංසු. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදිංසු. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො ආයස්‌මා සාරිපුත්‌තො ආයස්‌මන්‌තං ඡන්‌නං එතදවොච – ‘‘කච්‌චි තෙ, ආවුසො ඡන්‌න, ඛමනීයං, කච්‌චි යාපනීයං? කච්‌චි තෙ දුක්‌ඛා වෙදනා පටික්‌කමන්‌ති, නො අභික්‌කමන්‌ති; පටික්‌කමොසානං පඤ්‌ඤායති, නො අභික්‌කමො’’ති?
‘‘න මෙ, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, ඛමනීයං න යාපනීයං. බාළ්‌හා මෙ දුක්‌ඛා වෙදනා අභික්‌කමන්‌ති, නො පටික්‌කමන්‌ති; අභික්‌කමොසානං පඤ්‌ඤායති, නො පටික්‌කමො. සෙය්‍යථාපි , ආවුසො සාරිපුත්‌ත, බලවා පුරිසො තිණ්‌හෙන සිඛරෙන මුද්‌ධනි අභිමත්‌ථෙය්‍ය; එවමෙව ඛො මෙ, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, අධිමත්‌තා වාතා මුද්‌ධනි ඌහනන්‌ති. න මෙ, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, ඛමනීයං න යාපනීයං. බාළ්‌හා මෙ දුක්‌ඛා වෙදනා අභික්‌කමන්‌ති, නො පටික්‌කමන්‌ති; අභික්‌කමොසානං පඤ්‌ඤායති නො පටික්‌කමො. සෙය්‍යථාපි, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, බලවා පුරිසො දළ්‌හෙන වරත්‌තක්‌ඛණ්‌ඩෙන සීසෙ සීසවෙඨං දදෙය්‍ය; එවමෙව ඛො මෙ, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, අධිමත්‌තා සීසෙ සීසවෙදනා. න මෙ, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, ඛමනීයං න යාපනීයං. බාළ්‌හා මෙ දුක්‌ඛා වෙදනා අභික්‌කමන්‌ති, නො පටික්‌කමන්‌ති; අභික්‌කමොසානං පඤ්‌ඤායති, නො පටික්‌කමො. සෙය්‍යථාපි, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, දක්‌ඛො ගොඝාතකො වා ගොඝාතකන්‌තෙවාසී වා තිණ්‌හෙන ගොවිකන්‌තනෙන කුච්‌ඡිං පරිකන්‌තෙය්‍ය; එවමෙව ඛො මෙ, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, අධිමත්‌තා වාතා කුච්‌ඡිං පරිකන්‌තන්‌ති. න මෙ, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, ඛමනීයං න යාපනීයං. බාළ්‌හා මෙ දුක්‌ඛා වෙදනා අභික්‌කමන්‌ති, නො පටික්‌කමන්‌ති; අභික්‌කමොසානං පඤ්‌ඤායති, නො පටික්‌කමො. සෙය්‍යථාපි, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, ද්‌වෙ බලවන්‌තො පුරිසා දුබ්‌බලතරං පුරිසං නානාබාහාසු ගහෙත්‌වා අඞ්‌ගාරකාසුයා සන්‌තාපෙය්‍යුං සම්‌පරිතාපෙය්‍යුං; එවමෙව ඛො මෙ, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, අධිමත්‌තො කායස්‌මිං ඩාහො. න මෙ, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, ඛමනීයං න යාපනීයං. බාළ්‌හා මෙ දුක්‌ඛා වෙදනා අභික්‌කමන්‌ති, නො පටික්‌කමන්‌ති; අභික්‌කමොසානං පඤ්‌ඤායති, නො පටික්‌කමො. සත්‌ථං, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, ආහරිස්‌සාමි, නාවකඞ්‌ඛාමි ජීවිත’’න්‌ති.
390. ‘‘මායස්‌මා ඡන්‌නො සත්‌ථං ආහරෙසි. යාපෙතායස්‌මා ඡන්‌නො. යාපෙන්‌තං මයං ආයස්‌මන්‌තං ඡන්‌නං ඉච්‌ඡාම. සචෙ ආයස්‌මතො ඡන්‌නස්‌ස නත්‌ථි සප්‌පායානි භොජනානි, අහං ආයස්‌මතො ඡන්‌නස්‌ස සප්‌පායානි භොජනානි පරියෙසිස්‌සාමි. සචෙ ආයස්‌මතො ඡන්‌නස්‌ස නත්‌ථි සප්‌පායානි භෙසජ්‌ජානි, අහං ආයස්‌මතො ඡන්‌නස්‌ස සප්‌පායානි භෙසජ්‌ජානි පරියෙසිස්‌සාමි. සචෙ ආයස්‌මතො ඡන්‌නස්‌ස නත්‌ථි පතිරූපා උපට්‌ඨාකා, අහං ආයස්‌මන්‌තං ඡන්‌නං උපට්‌ඨහිස්‌සාමි. මායස්‌මා ඡන්‌නො සත්‌ථං ආහරෙසි. යාපෙතායස්‌මා ඡන්‌නො. යාපෙන්‌තං මයං ආයස්‌මන්‌තං ඡන්‌නං ඉච්‌ඡාමා’’ති.
‘‘නපි මෙ, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, නත්‌ථි සප්‌පායානි භොජනානි; නපි මෙ නත්‌ථි සප්‌පායානි භෙසජ්‌ජානි; නපි මෙ නත්‌ථි පතිරූපා උපට්‌ඨාකා; අපි චාවුසො සාරිපුත්‌ත , පරිචිණ්‌ණො මෙ සත්‌ථා දීඝරත්‌තං මනාපෙනෙව නො අමනාපෙන. එතඤ්‌හි, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, සාවකස්‌ස පතිරූපං යං සත්‌ථාරං පරිචරෙය්‍ය මනාපෙනෙව නො අමනාපෙන. ‘අනුපවජ්‌ජං ඡන්‌නො භික්‌ඛු සත්‌ථං ආහරිස්‌සතී’ති එවමෙතං [එවමෙව ඛො ත්‌වං (ක.)], ආවුසො සාරිපුත්‌ත, ධාරෙහී’’ති. ‘‘පුච්‌ඡෙය්‍යාම මයං ආයස්‌මන්‌තං ඡන්‌නං කඤ්‌චිදෙව දෙසං, සචෙ ආයස්‌මා ඡන්‌නො ඔකාසං කරොති පඤ්‌හස්‌ස වෙය්‍යාකරණායා’’ති. ‘‘පුච්‌ඡාවුසො සාරිපුත්‌ත, සුත්‌වා වෙදිස්‌සාමී’’ති.
391. ‘‘චක්‌ඛුං, ආවුසො ඡන්‌න, චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණවිඤ්‌ඤාතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ ‘එතං මම, එසොහමස්‌මි, එසො මෙ අත්‌තා’ති සමනුපස්‌සසි? සොතං, ආවුසො ඡන්‌න, සොතවිඤ්‌ඤාණං…පෙ.… ඝානං, ආවුසො ඡන්‌න, ඝානවිඤ්‌ඤාණං… ජිව්‌හං, ආවුසො ඡන්‌න, ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤාණං … කායං, ආවුසො ඡන්‌න, කායවිඤ්‌ඤාණං… මනං, ආවුසො ඡන්‌න, මනොවිඤ්‌ඤාණං මනොවිඤ්‌ඤාණවිඤ්‌ඤාතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ ‘එතං මම, එසොහමස්‌මි, එසො මෙ අත්‌තා’ති සමනුපස්‌සසී’’ති?
‘‘චක්‌ඛුං, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණවිඤ්‌ඤාතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ ‘නෙතං මම, නෙසොහමස්‌මි, න මෙසො අත්‌තා’ති සමනුපස්‌සාමි. සොතං, ආවුසො සාරිපුත්‌ත…පෙ.… ඝානං, ආවුසො සාරිපුත්‌ත… ජිව්‌හං, ආවුසො සාරිපුත්‌ත… කායං, ආවුසො සාරිපුත්‌ත… මනං, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, මනොවිඤ්‌ඤාණං මනොවිඤ්‌ඤාණවිඤ්‌ඤාතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ ‘නෙතං මම, නෙසොහමස්‌මි, න මෙසො අත්‌තා’ති සමනුපස්‌සාමී’’ති.
392. ‘‘චක්‌ඛුස්‌මිං, ආවුසො ඡන්‌න, චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණෙ චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණවිඤ්‌ඤාතබ්‌බෙසු ධම්‌මෙසු කිං දිස්‌වා කිං අභිඤ්‌ඤාය චක්‌ඛුං චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණවිඤ්‌ඤාතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ ‘නෙතං මම, නෙසොහමස්‌මි, න මෙසො අත්‌තා’ති සමනුපස්‌සසි? සොතස්‌මිං, ආවුසො ඡන්‌න, සොතවිඤ්‌ඤාණෙ … ඝානස්‌මිං, ආවුසො ඡන්‌න, ඝානවිඤ්‌ඤාණෙ… ජිව්‌හාය, ආවුසො ඡන්‌න, ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤාණෙ… කායස්‌මිං, ආවුසො ඡන්‌න, කායවිඤ්‌ඤාණෙ… මනස්‌මිං, ආවුසො ඡන්‌න, මනොවිඤ්‌ඤාණෙ මනොවිඤ්‌ඤාණවිඤ්‌ඤාතබ්‌බෙසු ධම්‌මෙසු කිං දිස්‌වා කිං අභිඤ්‌ඤාය මනං මනොවිඤ්‌ඤාණං මනොවිඤ්‌ඤාණවිඤ්‌ඤාතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ ‘නෙතං මම, නෙසොහමස්‌මි, න මෙසො අත්‌තා’ති සමනුපස්‌සසී’’ති?
‘‘චක්‌ඛුස්‌මිං , ආවුසො සාරිපුත්‌ත, චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණෙ චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණවිඤ්‌ඤාතබ්‌බෙසු ධම්‌මෙසු නිරොධං දිස්‌වා නිරොධං අභිඤ්‌ඤාය චක්‌ඛුං චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණවිඤ්‌ඤාතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ ‘නෙතං මම, නෙසොහමස්‌මි, න මෙසො අත්‌තා’ති සමනුපස්‌සාමි. සොතස්‌මිං, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, සොතවිඤ්‌ඤාණෙ… ඝානස්‌මිං, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, ඝානවිඤ්‌ඤාණෙ… ජිව්‌හාය, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤාණෙ… කායස්‌මිං, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, කායවිඤ්‌ඤාණෙ… මනස්‌මිං, ආවුසො සාරිපුත්‌ත, මනොවිඤ්‌ඤාණෙ මනොවිඤ්‌ඤාණවිඤ්‌ඤාතබ්‌බෙසු ධම්‌මෙසු නිරොධං දිස්‌වා නිරොධං අභිඤ්‌ඤා මනං මනොවිඤ්‌ඤාණං මනොවිඤ්‌ඤාණවිඤ්‌ඤාතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ ‘නෙතං මම, නෙසොහමස්‌මි, න මෙසො අත්‌තා’ති සමනුපස්‌සාමී’’ති.
393. එවං වුත්‌තෙ, ආයස්‌මා මහාචුන්‌දො ආයස්‌මන්‌තං ඡන්‌නං එතදවොච – ‘‘තස්‌මාතිහ, ආවුසො ඡන්‌න, ඉදම්‌පි තස්‌ස භගවතො සාසනං [වචනං (සී.)], නිච්‌චකප්‌පං මනසි කාතබ්‌බං – ‘නිස්‌සිතස්‌ස චලිතං, අනිස්‌සිතස්‌ස චලිතංනත්‌ථි. චලිතෙ අසති පස්‌සද්‌ධි, පස්‌සද්‌ධියා සති නති න හොති. නතියා අසති ආගතිගති න හොති. ආගතිගතියා අසති චුතූපපාතො න හොති. චුතූපපාතෙ අසති නෙවිධ න හුරං න උභයමන්‌තරෙන. එසෙවන්‌තො දුක්‌ඛස්‌සා’’’ති. අථ ඛො ආයස්‌මා ච සාරිපුත්‌තො ආයස්‌මා ච මහාචුන්‌දො ආයස්‌මන්‌තං ඡන්‌නං ඉමිනා ඔවාදෙන ඔවදිත්‌වා උට්‌ඨායාසනා පක්‌කමිංසු.
394. අථ ඛො ආයස්‌මා ඡන්‌නො අචිරපක්‌කන්‌තෙ ආයස්‌මන්‌තෙ ච සාරිපුත්‌තෙ ආයස්‌මන්‌තෙ ච මහාචුන්‌දෙ සත්‌ථං ආහරෙසි. අථ ඛො ආයස්‌මා සාරිපුත්‌තො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො ආයස්‌මා සාරිපුත්‌තො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘ආයස්‌මතා, භන්‌තෙ, ඡන්‌නෙන සත්‌ථං ආහරිතං. තස්‌ස කා ගති, කො අභිසම්‌පරායො’’ති? ‘‘නනු තෙ, සාරිපුත්‌ත, ඡන්‌නෙන භික්‌ඛුනා සම්‌මුඛායෙව අනුපවජ්‌ජතා බ්‍යාකතා’’ති? ‘‘අත්‌ථි, භන්‌තෙ, පුබ්‌බජිරං [පප්‌පජිතඤ්‌හිතං (ක.), උපවජ්‌ජිතං (ක.), පුබ්‌බවිජ්‌ජනං, පුබ්‌බවිජ්‌ඣනං, පුබ්‌බවිචිරං (සංයුත්‌තකෙ)] නාම වජ්‌ජිගාමො. තත්‌ථායස්‌මතො ඡන්‌නස්‌ස මිත්‌තකුලානි සුහජ්‌ජකුලානි උපවජ්‌ජකුලානී’’ති. ‘‘හොන්‌ති [පොසන්‌ති (ක.)] හෙතෙ, සාරිපුත්‌ත, ඡන්‌නස්‌ස භික්‌ඛුනො මිත්‌තකුලානි සුහජ්‌ජකුලානි උපවජ්‌ජකුලානි. නාහං, සාරිපුත්‌ත, එත්‌තාවතා ‘සඋපවජ්‌ජො’ති වදාමි. යො ඛො, සාරිපුත්‌ත, ඉමඤ්‌ච කායං නික්‌ඛිපති අඤ්‌ඤඤ්‌ච කායං උපාදියති තමහං ‘සඋපවජ්‌ජො’ති වදාමි. තං ඡන්‌නස්‌ස භික්‌ඛුනො නත්‌ථි. ‘අනුපවජ්‌ජො ඡන්‌නො භික්‌ඛු සත්‌ථං ආහරෙසී’ති එවමෙතං, සාරිපුත්‌ත, ධාරෙහී’’ති.
ඉදමවොච භගවා. අත්‌තමනො ආයස්‌මා සාරිපුත්‌තො භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දීති.
ඡන්‌නොවාදසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං දුතියං.
No comments:
Post a Comment