Saturday, June 12, 2010

වත්ථූපම (වත්ථ) සුත්‍රය

7. වත්‌ථසුත්‌තං

මෙම සුත්‍ර දේශනාවේ සිංහල පරිවර්තනයට මෙතැනින් පිවිසෙන්න

සිංහල පරිවර්ථනය සදහා ‍font මෙතැනින් ලබාගන්න

70. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සාවත්‌ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්‌ඩිකස්‌ස ආරාමෙ. තත්‍ර ඛො භගවා භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘භික්‌ඛවො’’ති. ‘‘භදන්‌තෙ’’ති තෙ භික්‌ඛූ භගවතො පච්‌චස්‌සොසුං. භගවා එතදවොච –

‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, වත්‌ථං සංකිලිට්‌ඨං මලග්‌ගහිතං; තමෙනං රජකො යස්‌මිං යස්‌මිං රඞ්‌ගජාතෙ උපසංහරෙය්‍ය – යදි නීලකාය යදි පීතකාය යදි ලොහිතකාය යදි මඤ්‌ජිට්‌ඨකාය [මඤ්‌ජෙට්‌ඨකාය (සී. පී.), මඤ්‌ජෙට්‌ඨිකාය (ස්‍යා.)] දුරත්‌තවණ්‌ණමෙවස්‌ස අපරිසුද්‌ධවණ්‌ණමෙවස්‌ස. තං කිස්‌ස හෙතු? අපරිසුද්‌ධත්‌තා, භික්‌ඛවෙ, වත්‌ථස්‌ස. එවමෙව ඛො, භික්‌ඛවෙ, චිත්‌තෙ සංකිලිට්‌ඨෙ, දුග්‌ගති පාටිකඞ්‌ඛා. සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, වත්‌ථං පරිසුද්‌ධං පරියොදාතං; තමෙනං රජකො යස්‌මිං යස්‌මිං රඞ්‌ගජාතෙ උපසංහරෙය්‍ය – යදි නීලකාය යදි පීතකාය යදි ලොහිතකාය යදි මඤ්‌ජිට්‌ඨකාය – සුරත්‌තවණ්‌ණමෙවස්‌ස පරිසුද්‌ධවණ්‌ණමෙවස්‌ස. තං කිස්‌ස හෙතු? පරිසුද්‌ධත්‌තා, භික්‌ඛවෙ, වත්‌ථස්‌ස. එවමෙව ඛො, භික්‌ඛවෙ, චිත්‌තෙ අසංකිලිට්‌ඨෙ, සුගති පාටිකඞ්‌ඛා.

71. ‘‘කතමෙ ච, භික්‌ඛවෙ, චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසා? අභිජ්‌ඣාවිසමලොභො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො, බ්‍යාපාදො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො, කොධො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො, උපනාහො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො, මක්‌ඛො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො, පළාසො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො, ඉස්‌සා චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො, මච්‌ඡරියං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො, මායා චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො, සාඨෙය්‍යං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො, ථම්‌භො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො, සාරම්‌භො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො, මානො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො, අතිමානො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො, මදො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො, පමාදො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො.

72. ‘‘ස ඛො සො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු ‘අභිජ්‌ඣාවිසමලොභො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා අභිජ්‌ඣාවිසමලොභං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසං පජහති; ‘බ්‍යාපාදො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා බ්‍යාපාදං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසං පජහති ; ‘කොධො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා කොධං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසං පජහති; ‘උපනාහො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා උපනාහං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසං පජහති; ‘මක්‌ඛො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා මක්‌ඛං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසං පජහති; ‘පළාසො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා පළාසං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසං පජහති; ‘ඉස්‌සා චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා ඉස්‌සං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසං පජහති; ‘මච්‌ඡරියං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා මච්‌ඡරියං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසං පජහති; ‘මායා චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා මායං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසං පජහති; ‘සාඨෙය්‍යං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා සාඨෙය්‍යං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසං පජහති; ‘ථම්‌භො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා ථම්‌භං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසං පජහති; ‘සාරම්‌භො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා සාරම්‌භං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසං පජහති; ‘මානො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා මානං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසං පජහති; ‘අතිමානො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා අතිමානං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසං පජහති; ‘මදො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා මදං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසං පජහති; ‘පමාදො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා පමාදං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසං පජහති.

73. ‘‘යතො ඛො [යතො ච ඛො (සී. ස්‍යා.)], භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනො ‘අභිජ්‌ඣාවිසමලොභො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා අභිජ්‌ඣාවිසමලොභො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො පහීනො හොති, ‘බ්‍යාපාදො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා බ්‍යාපාදො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො පහීනො හොති; ‘කොධො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා කොධො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො පහීනො හොති; ‘උපනාහො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා උපනාහො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො පහීනො හොති; ‘මක්‌ඛො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා මක්‌ඛො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො පහීනො හොති; ‘පළාසො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා පළාසො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො පහීනො හොති; ‘ඉස්‌සා චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා ඉස්‌සා චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො පහීනො හොති; ‘මච්‌ඡරියං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා මච්‌ඡරියං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො පහීනො හොති; ‘මායා චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා මායා චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො පහීනො හොති; ‘සාඨෙය්‍යං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා සාඨෙය්‍යං චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො පහීනො හොති; ‘ථම්‌භො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා ථම්‌භො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො පහීනො හොති; ‘සාරම්‌භො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා සාරම්‌භො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො පහීනො හොති; ‘මානො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා මානො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො පහීනො හොති; ‘අතිමානො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා අතිමානො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො පහීනො හොති; ‘මදො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා මදො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො පහීනො හොති; ‘පමාදො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො’ති – ඉති විදිත්‌වා පමාදො චිත්‌තස්‌ස උපක්‌කිලෙසො පහීනො හොති.

74. ‘‘සො බුද්‌ධෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන සමන්‌නාගතො හොති – ‘ඉතිපි සො භගවා අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො විජ්‌ජාචරණසම්‌පන්‌නො සුගතො ලොකවිදූ අනුත්‌තරො පුරිසදම්‌මසාරථි සත්‌ථා දෙවමනුස්‌සානං බුද්‌ධො භගවා’ති; ධම්‌මෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන සමන්‌නාගතො හොති – ‘ස්‌වාක්‌ඛාතො භගවතා ධම්‌මො සන්‌දිට්‌ඨිකො අකාලිකො එහිපස්‌සිකො ඔපනෙය්‍යිකො පච්‌චත්‌තං වෙදිතබ්‌බො විඤ්‌ඤූහී’ති; සඞ්‌ඝෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන සමන්‌නාගතො හොති – ‘සුප්‌පටිපන්‌නො භගවතො සාවකසඞ්‌ඝො, උජුප්‌පටිපන්‌නො භගවතො සාවකසඞ්‌ඝො, ඤායප්‌පටිපන්‌නො භගවතො සාවකසඞ්‌ඝො, සාමීචිප්‌පටිපන්‌නො භගවතො සාවකසඞ්‌ඝො, යදිදං චත්‌තාරි පුරිසයුගානි, අට්‌ඨ පුරිසපුග්‌ගලා. එස භගවතො සාවකසඞ්‌ඝො ආහුනෙය්‍යො පාහුනෙය්‍යො දක්‌ඛිණෙය්‍යො අඤ්‌ජලිකරණීයො , අනුත්‌තරං පුඤ්‌ඤක්‌ඛෙත්‌තං ලොකස්‌සා’ති.

75. ‘‘යථොධි [යතොධි (අට්‌ඨකථායං පාඨන්‌තරං)] ඛො පනස්‌ස චත්‌තං හොති වන්‌තං මුත්‌තං පහීනං පටිනිස්‌සට්‌ඨං, සො ‘බුද්‌ධෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන සමන්‌නාගතොම්‌හී’ති ලභති අත්‌ථවෙදං, ලභති ධම්‌මවෙදං, ලභති ධම්‌මූපසංහිතං පාමොජ්‌ජං. පමුදිතස්‌ස පීති ජායති, පීතිමනස්‌ස කායො පස්‌සම්‌භති, පස්‌සද්‌ධකායො සුඛං වෙදෙති, සුඛිනො චිත්‌තං සමාධියති; ‘ධම්‌මෙ…පෙ.… සඞ්‌ඝෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන සමන්‌නාගතොම්‌හී’ති ලභති අත්‌ථවෙදං, ලභති ධම්‌මවෙදං, ලභති ධම්‌මූපසංහිතං පාමොජ්‌ජං; පමුදිතස්‌ස පීති ජායති, පීතිමනස්‌ස කායො පස්‌සම්‌භති, පස්‌සද්‌ධකායො සුඛං වෙදෙති, සුඛිනො චිත්‌තං සමාධියති. ‘යථොධි ඛො පන මෙ චත්‌තං වන්‌තං මුත්‌තං පහීනං පටිනිස්‌සට්‌ඨ’න්‌ති ලභති අත්‌ථවෙදං, ලභති ධම්‌මවෙදං, ලභති ධම්‌මූපසංහිතං පාමොජ්‌ජං; පමුදිතස්‌ස පීති ජායති, පීතිමනස්‌ස කායො පස්‌සම්‌භති, පස්‌සද්‌ධකායො සුඛං වෙදෙති, සුඛිනො චිත්‌තං සමාධියති.

76. ‘‘ස ඛො සො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු එවංසීලො එවංධම්‌මො එවංපඤ්‌ඤො සාලීනං චෙපි පිණ්‌ඩපාතං භුඤ්‌ජති විචිතකාළකං අනෙකසූපං අනෙකබ්‍යඤ්‌ජනං, නෙවස්‌ස තං හොති අන්‌තරායාය. සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, වත්‌ථං සංකිලිට්‌ඨං මලග්‌ගහිතං අච්‌ඡොදකං ආගම්‌ම පරිසුද්‌ධං හොති පරියොදාතං , උක්‌කාමුඛං වා පනාගම්‌ම ජාතරූපං පරිසුද්‌ධං හොති පරියොදාතං, එවමෙව ඛො, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු එවංසීලො එවංධම්‌මො එවංපඤ්‌ඤො සාලීනං චෙපි පිණ්‌ඩපාතං භුඤ්‌ජති විචිතකාළකං අනෙකසූපං අනෙකබ්‍යඤ්‌ජනං , නෙවස්‌ස තං හොති අන්‌තරායාය.

77. ‘‘සො මෙත්‌තාසහගතෙන චෙතසා එකං දිසං ඵරිත්‌වා විහරති, තථා දුතියං, තථා තතියං, තථා චතුත්‌ථං [චතුත්‌ථිං (සී. පී.)]. ඉති උද්‌ධමධො තිරියං සබ්‌බධි සබ්‌බත්‌තතාය සබ්‌බාවන්‌තං ලොකං මෙත්‌තාසහගතෙන චෙතසා විපුලෙන මහග්‌ගතෙන අප්‌පමාණෙන අවෙරෙන අබ්‍යාපජ්‌ජෙන ඵරිත්‌වා විහරති; කරුණාසහගතෙන චෙතසා…පෙ.… මුදිතාසහගතෙන චෙතසා…පෙ.… උපෙක්‌ඛාසහගතෙන චෙතසා එකං දිසං ඵරිත්‌වා විහරති, තථා දුතියං, තථා තතියං, තථා චතුත්‌ථං. ඉති උද්‌ධමධො තිරියං සබ්‌බධි සබ්‌බත්‌තතාය සබ්‌බාවන්‌තං ලොකං උපෙක්‌ඛාසහගතෙන චෙතසා විපුලෙන මහග්‌ගතෙන අප්‌පමාණෙන අවෙරෙන අබ්‍යාපජ්‌ජෙන ඵරිත්‌වා විහරති.

78. ‘‘සො ‘අත්‌ථි ඉදං, අත්‌ථි හීනං, අත්‌ථි පණීතං, අත්‌ථි ඉමස්‌ස සඤ්‌ඤාගතස්‌ස උත්‌තරිං නිස්‌සරණ’න්‌ති පජානාති. තස්‌ස එවං ජානතො එවං පස්‌සතො කාමාසවාපි චිත්‌තං විමුච්‌චති, භවාසවාපි චිත්‌තං විමුච්‌චති, අවිජ්‌ජාසවාපි චිත්‌තං විමුච්‌චති. විමුත්‌තස්‌මිං විමුත්‌තමිති ඤාණං හොති. ‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායා’ති පජානාති . අයං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ – ‘භික්‌ඛු සිනාතො අන්‌තරෙන සිනානෙනා’’’ති.

79. තෙන ඛො පන සමයෙන සුන්‌දරිකභාරද්‌වාජො බ්‍රාහ්‌මණො භගවතො අවිදූරෙ නිසින්‌නො හොති. අථ ඛො සුන්‌දරිකභාරද්‌වාජො බ්‍රාහ්‌මණො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘ගච්‌ඡති පන භවං ගොතමො බාහුකං නදිං සිනායිතු’’න්‌ති? ‘‘කිං, බ්‍රාහ්‌මණ, බාහුකාය නදියා? කිං බාහුකා නදී කරිස්‌සතී’’ති? ‘‘ලොක්‌ඛසම්‌මතා[ලොඛ්‍යසම්‌මතා (සී.), මොක්‌ඛසම්‌මතා (පී.)] හි, භො ගොතම, බාහුකා නදී බහුජනස්‌ස, පුඤ්‌ඤසම්‌මතා හි, භො ගොතම, බාහුකා නදී බහුජනස්‌ස, බාහුකාය පන නදියා බහුජනො පාපකම්‌මං කතං පවාහෙතී’’ති. අථ ඛො භගවා සුන්‌දරිකභාරද්‌වාජං බ්‍රාහ්‌මණං ගාථාහි අජ්‌ඣභාසි –

‘‘බාහුකං අධිකක්‌කඤ්‌ච, ගයං සුන්‌දරිකං මපි [සුන්‌දරිකාමපි (සී. ස්‍යා. පී.), සුන්‌දරිකං මහිං (ඉතිපි)];

සරස්‌සතිං පයාගඤ්‌ච, අථො බාහුමතිං නදිං;

නිච්‌චම්‌පි බාලො පක්‌ඛන්‌දො [පක්‌ඛන්‌නො (සී. ස්‍යා. පී.)], කණ්‌හකම්‌මො න සුජ්‌ඣති.

‘‘කිං සුන්‌දරිකා කරිස්‌සති, කිං පයාගා [පයාගො (සී. ස්‍යා. පී.)] කිං බාහුකා නදී;

වෙරිං කතකිබ්‌බිසං නරං, න හි නං සොධයෙ පාපකම්‌මිනං.

‘‘සුද්‌ධස්‌ස වෙ සදා ඵග්‌ගු, සුද්‌ධස්‌සුපොසථො සදා;

සුද්‌ධස්‌ස සුචිකම්‌මස්‌ස, සදා සම්‌පජ්‌ජතෙ වතං;

ඉධෙව සිනාහි බ්‍රාහ්‌මණ, සබ්‌බභූතෙසු කරොහි ඛෙමතං.

‘‘සචෙ මුසා න භණසි, සචෙ පාණං න හිංසසි;

සචෙ අදින්‌නං නාදියසි, සද්‌දහානො අමච්‌ඡරී;

කිං කාහසි ගයං ගන්‌ත්‌වා, උදපානොපි තෙ ගයා’’ති.

80. එවං වුත්‌තෙ, සුන්‌දරිකභාරද්‌වාජො බ්‍රාහ්‌මණො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘අභික්‌කන්‌තං, භො ගොතම, අභික්‌කන්‌තං, භො ගොතම! සෙය්‍යථාපි, භො ගොතම, නික්‌කුජ්‌ජිතං වා උක්‌කුජ්‌ජෙය්‍ය, පටිච්‌ඡන්‌නං වා විවරෙය්‍ය, මූළ්‌හස්‌ස වා මග්‌ගං ආචික්‌ඛෙය්‍ය, අන්‌ධකාරෙ වා තෙලපජ්‌ජොතං ධාරෙය්‍ය – චක්‌ඛුමන්‌තො රූපානි දක්‌ඛන්‌තීති; එවමෙවං භොතා ගොතමෙන අනෙකපරියායෙන ධම්‌මො පකාසිතො. එසාහං භවන්‌තං ගොතමං සරණං ගච්‌ඡාමි ධම්‌මඤ්‌ච භික්‌ඛුසඞ්‌ඝඤ්‌ච. ලභෙය්‍යාහං භොතො ගොතමස්‌ස සන්‌තිකෙ පබ්‌බජ්‌ජං, ලභෙය්‍යං උපසම්‌පද’’න්‌ති. අලත්‌ථ ඛො සුන්‌දරිකභාරද්‌වාජො බ්‍රාහ්‌මණො භගවතො සන්‌තිකෙ පබ්‌බජ්‌ජං, අලත්‌ථ උපසම්‌පදං. අචිරූපසම්‌පන්‌නො ඛො පනායස්‌මා භාරද්‌වාජො එකො වූපකට්‌ඨො අප්‌පමත්‌තො ආතාපී පහිතත්‌තො විහරන්‌තො නචිරස්‌සෙව – යස්‌සත්‌ථාය කුලපුත්‌තා සම්‌මදෙව අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජන්‌ති තදනුත්‌තරං – බ්‍රහ්‌මචරියපරියොසානං දිට්‌ඨෙවධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහාසි. ‘‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායා’’ති අබ්‌භඤ්‌ඤාසි. අඤ්‌ඤතරො ඛො පනායස්‌මා භාරද්‌වාජො අරහතං අහොසීති.

වත්‌ථසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං සත්‌තමං.

No comments:

Post a Comment