9. මහාපුණ්‌ණමසුත්‌තං
මෙම සුත්‍ර දේශනාවේ සිංහල පරිවර්තනයට මෙතැනින් පිවිසෙන්න
සිංහල පරිවර්ථනය සදහා font මෙතැනින් ලබාගන්න
85. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සාවත්‌ථියං විහරති පුබ්‌බාරාමෙ මිගාරමාතුපාසාදෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන භගවා තදහුපොසථෙ පන්‌නරසෙ පුණ්‌ණාය පුණ්‌ණමාය රත්‌තියා භික්‌ඛුසඞ්‌ඝපරිවුතො අබ්‌භොකාසෙ නිසින්‌නො හොති. අථ ඛො අඤ්‌ඤතරො භික්‌ඛු උට්‌ඨායාසනා එකංසං චීවරං කත්‌වා යෙන භගවා තෙනඤ්‌ජලිං පණාමෙත්‌වා භගවන්‌තං එතදවොච –
‘‘පුච්‌ඡෙය්‍යාහං, භන්‌තෙ, භගවන්‌තං කිඤ්‌චිදෙව දෙසං, සචෙ මෙ භගවා ඔකාසං කරොති පඤ්‌හස්‌ස වෙය්‍යාකරණායා’’ති. ‘‘තෙන හි ත්‌වං, භික්‌ඛු, සකෙ ආසනෙ නිසීදිත්‌වා පුච්‌ඡ යදාකඞ්‌ඛසී’’ති.
86. අථ ඛො සො භික්‌ඛු සකෙ ආසනෙ නිසීදිත්‌වා භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘ඉමෙ නු ඛො, භන්‌තෙ, පඤ්‌චුපාදානක්‌ඛන්‌ධා, සෙය්‍යථිදං – රූපුපාදානක්‌ඛන්‌ධො, වෙදනුපාදානක්‌ඛන්‌ධො, සඤ්‌ඤුපාදානක්‌ඛන්‌ධො, සඞ්‌ඛාරුපාදානක්‌ඛන්‌ධො, විඤ්‌ඤාණුපාදානක්‌ඛන්‌ධො’’ති? ‘‘ඉමෙ ඛො, භික්‌ඛු, පඤ්‌චුපාදානක්‌ඛන්‌ධා, සෙය්‍යථිදං – රූපුපාදානක්‌ඛන්‌ධො, වෙදනුපාදානක්‌ඛන්‌ධො, සඤ්‌ඤුපාදානක්‌ඛන්‌ධො, සඞ්‌ඛාරුපාදානක්‌ඛන්‌ධො, විඤ්‌ඤාණුපාදානක්‌ඛන්‌ධො’’ති.
‘‘සාධු, භන්‌තෙ’’ති ඛො සො භික්‌ඛු භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දිත්‌වා අනුමොදිත්‌වා භගවන්‌තං උත්‌තරිං පඤ්‌හං පුච්‌ඡි – ‘‘ඉමෙ පන, භන්‌තෙ, පඤ්‌චුපාදානක්‌ඛන්‌ධා කිංමූලකා’’ති? ‘‘ඉමෙ ඛො, භික්‌ඛු, පඤ්‌චුපාදානක්‌ඛන්‌ධා ඡන්‌දමූලකා’’ති. ‘‘තංයෙව නු ඛො, භන්‌තෙ, උපාදානං තෙ පඤ්‌චුපාදානක්‌ඛන්‌ධා, උදාහු අඤ්‌ඤත්‍ර පඤ්‌චහුපාදානක්‌ඛන්‌ධෙහි උපාදාන’’න්‌ති? ‘‘න ඛො, භික්‌ඛු, තංයෙව උපාදානං තෙ පඤ්‌චුපාදානක්‌ඛන්‌ධා, නාපි අඤ්‌ඤත්‍ර පඤ්‌චහුපාදානක්‌ඛන්‌ධෙහි උපාදානං. යො ඛො, භික්‌ඛු, පඤ්‌චසු උපාදානක්‌ඛන්‌ධෙසු ඡන්‌දරාගො තං තත්‌ථ උපාදාන’’න්‌ති.
‘‘සියා පන, භන්‌තෙ, පඤ්‌චසු උපාදානක්‌ඛන්‌ධෙසු ඡන්‌දරාගවෙමත්‌තතා’’ති? ‘‘සියා භික්‌ඛූ’’ති භගවා අවොච ‘‘ඉධ, භික්‌ඛු, එකච්‌චස්‌ස එවං හොති – ‘එවංරූපොසියං අනාගතමද්‌ධානං , එවංවෙදනො සියං අනාගතමද්‌ධානං, එවංසඤ්‌ඤො සියං අනාගතමද්‌ධානං, එවංසඞ්‌ඛාරො සියං අනාගතමද්‌ධානං, එවංවිඤ්‌ඤාණො සියං අනාගතමද්‌ධාන’න්‌ති. එවං ඛො, භික්‌ඛු, සියා පඤ්‌චසු උපාදානක්‌ඛන්‌ධෙසු ඡන්‌දරාගවෙමත්‌තතා’’ති.
‘‘කිත්‌තාවතා පන, භන්‌තෙ, ඛන්‌ධානං ඛන්‌ධාධිවචනං හොතී’’ති? ‘‘යං කිඤ්‌චි, භික්‌ඛු, රූපං – අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නං අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා, ඔළාරිකං වා සුඛුමං වා, හීනං වා පණීතං වා, යං දූරෙ සන්‌තිකෙ වා – අයං රූපක්‌ඛන්‌ධො. යා කාචි වෙදනා – අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නා අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා, ඔළාරිකා වා සුඛුමා වා, හීනා වා පණීතා වා, යා දූරෙ සන්‌තිකෙ වා – අයං වෙදනාක්‌ඛන්‌ධො. යා කාචි සඤ්‌ඤා – අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නා…පෙ.… යා දූරෙ සන්‌තිකෙ වා – අයං සඤ්‌ඤාක්‌ඛන්‌ධො. යෙ කෙචි සඞ්‌ඛාරා – අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නා අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා, ඔළාරිකා වා සුඛුමා වා, හීනා වා පණීතා වා, යෙ දූරෙ සන්‌තිකෙ වා – අයං සඞ්‌ඛාරක්‌ඛන්‌ධො. යං කිඤ්‌චි විඤ්‌ඤාණං – අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නං අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා, ඔළාරිකං වා සුඛුමං වා, හීනං වා පණීතං වා, යං දූරෙ සන්‌තිකෙ වා – අයං විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධො. එත්‌තාවතා ඛො, භික්‌ඛු, ඛන්‌ධානං ඛන්‌ධාධිවචනං හොතී’’ති.
‘‘කො නු ඛො, භන්‌තෙ, හෙතු කො පච්‌චයො රූපක්‌ඛන්‌ධස්‌ස පඤ්‌ඤාපනාය? කො හෙතු කො පච්‌චයො වෙදනාක්‌ඛන්‌ධස්‌ස පඤ්‌ඤාපනාය? කො හෙතු කො පච්‌චයො සඤ්‌ඤාක්‌ඛන්‌ධස්‌ස පඤ්‌ඤාපනාය? කො හෙතු කො පච්‌චයො සඞ්‌ඛාරක්‌ඛන්‌ධස්‌ස පඤ්‌ඤාපනාය? කො හෙතු කො පච්‌චයො විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධස්‌ස පඤ්‌ඤාපනායා’’ති?
‘‘චත්‌තාරො ඛො, භික්‌ඛු, මහාභූතා හෙතු, චත්‌තාරො මහාභූතා පච්‌චයො රූපක්‌ඛන්‌ධස්‌ස පඤ්‌ඤාපනාය. ඵස්‌සො හෙතු, ඵස්‌සො පච්‌චයො වෙදනාක්‌ඛන්‌ධස්‌ස පඤ්‌ඤාපනාය. ඵස්‌සො හෙතු, ඵස්‌සො පච්‌චයො සඤ්‌ඤාක්‌ඛන්‌ධස්‌ස පඤ්‌ඤාපනාය. ඵස්‌සො හෙතු, ඵස්‌සො පච්‌චයො සඞ්‌ඛාරක්‌ඛන්‌ධස්‌ස පඤ්‌ඤාපනාය. නාමරූපං ඛො, භික්‌ඛු, හෙතු, නාමරූපං පච්‌චයො විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධස්‌ස පඤ්‌ඤාපනායා’’ති.
87. ‘‘කථං පන, භන්‌තෙ, සක්‌කායදිට්‌ඨි හොතී’’ති? ‘‘ඉධ, භික්‌ඛු, අස්‌සුතවා පුථුජ්‌ජනො අරියානං අදස්‌සාවී අරියධම්‌මස්‌ස අකොවිදො අරියධම්‌මෙ අවිනීතොසප්‌පුරිසානං අදස්‌සාවී සප්‌පුරිසධම්‌මස්‌ස අකොවිදො සප්‌පුරිසධම්‌මෙ අවිනීතො රූපං අත්‌තතො සමනුපස්‌සති රූපවන්‌තං වා අත්‌තානං අත්‌තනි වා රූපං රූපස්‌මිං වා අත්‌තානං; වෙදනං අත්‌තතො සමනුපස්‌සති වෙදනාවන්‌තං වා අත්‌තානං අත්‌තනි වා වෙදනං වෙදනාය වා අත්‌තානං; සඤ්‌ඤං අත්‌තතො සමනුපස්‌සති සඤ්‌ඤාවන්‌තං වා අත්‌තානං අත්‌තනි වා සඤ්‌ඤං සඤ්‌ඤාය වා අත්‌තානං; සඞ්‌ඛාරෙ අත්‌තතො සමනුපස්‌සති සඞ්‌ඛාරවන්‌තං වා අත්‌තානං අත්‌තනි වා සඞ්‌ඛාරෙ සඞ්‌ඛාරෙසු වා අත්‌තානං; විඤ්‌ඤාණං අත්‌තතො සමනුපස්‌සති විඤ්‌ඤාණවන්‌තං වා අත්‌තානං අත්‌තනි වා විඤ්‌ඤාණං විඤ්‌ඤාණස්‌මිං වා අත්‌තානං. එවං ඛො , භික්‌ඛු, සක්‌කායදිට්‌ඨි හොතී’’ති.
‘‘කථං පන, භන්‌තෙ, සක්‌කායදිට්‌ඨි න හොතී’’ති? ‘‘ඉධ, භික්‌ඛු, සුතවා අරියසාවකො අරියානං දස්‌සාවී අරියධම්‌මස්‌ස කොවිදො අරියධම්‌මෙ සුවිනීතො සප්‌පුරිසානං දස්‌සාවී සප්‌පුරිසධම්‌මස්‌ස කොවිදො සප්‌පුරිසධම්‌මෙ සුවිනීතො න රූපං අත්‌තතො සමනුපස්‌සති න රූපවන්‌තං වා අත්‌තානං න අත්‌තනි වා රූපං න රූපස්‌මිං වා අත්‌තානං; න වෙදනං අත්‌තතො සමනුපස්‌සති න වෙදනාවන්‌තං වා අත්‌තානං න අත්‌තනි වා වෙදනං න වෙදනාය වා අත්‌තානං; න සඤ්‌ඤං අත්‌තතො සමනුපස්‌සති න සඤ්‌ඤාවන්‌තං වා අත්‌තානං න අත්‌තනි වා සඤ්‌ඤං න සඤ්‌ඤාය වා අත්‌තානං; න සඞ්‌ඛාරෙ අත්‌තතො සමනුපස්‌සති න සඞ්‌ඛාරවන්‌තං වා අත්‌තානං න අත්‌තනි වා සඞ්‌ඛාරෙ න සඞ්‌ඛාරෙසු වා අත්‌තානං; න විඤ්‌ඤාණං අත්‌තතො සමනුපස්‌සති න විඤ්‌ඤාණවන්‌තං වා අත්‌තානං න අත්‌තනි වා විඤ්‌ඤාණං න විඤ්‌ඤාණස්‌මිං වා අත්‌තානං. එවං ඛො, භික්‌ඛු, සක්‌කායදිට්‌ඨි න හොතී’’ති.
88. ‘‘කො නු ඛො, භන්‌තෙ, රූපෙ අස්‌සාදො, කො ආදීනවො, කිං නිස්‌සරණං? කො වෙදනාය අස්‌සාදො, කො ආදීනවො, කිං නිස්‌සරණං? කො සඤ්‌ඤාය අස්‌සාදො, කො ආදීනවො, කිං නිස්‌සරණං? කො සඞ්‌ඛාරෙසු අස්‌සාදො, කො ආදීනවො, කිං නිස්‌සරණං? කො විඤ්‌ඤාණෙ අස්‌සාදො, කො ආදීනවො, කිං නිස්‌සරණ’’න්‌ති? ‘‘යං ඛො, භික්‌ඛු, රූපං පටිච්‌ච උප්‌පජ්‌ජති සුඛං සොමනස්‌සං, අයං රූපෙ අස්‌සාදො. යං රූපං අනිච්‌චං දුක්‌ඛංවිපරිණාමධම්‌මං, අයං රූපෙ ආදීනවො. යො රූපෙ ඡන්‌දරාගවිනයො ඡන්‌දරාගප්‌පහානං, ඉදං රූපෙ නිස්‌සරණං. යං ඛො [යඤ්‌ච (ස්‍යා. කං.)], භික්‌ඛු, වෙදනං පටිච්‌ච… සඤ්‌ඤං පටිච්‌ච… සඞ්‌ඛාරෙ පටිච්‌ච… විඤ්‌ඤාණං පටිච්‌ච උප්‌පජ්‌ජති සුඛං සොමනස්‌සං, අයං විඤ්‌ඤාණෙ අස්‌සාදො. යං විඤ්‌ඤාණං අනිච්‌චං දුක්‌ඛං විපරිණාමධම්‌මං, අයං විඤ්‌ඤාණෙ ආදීනවො. යො විඤ්‌ඤාණෙ ඡන්‌දරාගවිනයො ඡන්‌දරාගප්‌පහානං, ඉදං විඤ්‌ඤාණෙ නිස්‌සරණ’’න්‌ති.
89. ‘‘කථං පන, භන්‌තෙ, ජානතො කථං පස්‌සතො ඉමස්‌මිඤ්‌ච සවිඤ්‌ඤාණකෙ කායෙ බහිද්‌ධා ච සබ්‌බනිමිත්‌තෙසු අහංකාරමමංකාරමානානුසයා න හොන්‌තී’’ති? ‘‘යං කිඤ්‌චි, භික්‌ඛු, රූපං – අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නං අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා ඔළාරිකං වා සුඛුමං වා හීනං වා පණීතං වා යං දූරෙ සන්‌තිකෙ වා – සබ්‌බං රූපං ‘නෙතං මම, නෙසොහමස්‌මි, න මෙසො අත්‌තා’ති – එවමෙතං යථාභූතං සම්‌මප්‌පඤ්‌ඤාය පස්‌සති. යා කාචි වෙදනා… යා කාචි සඤ්‌ඤා… යෙ කෙචි සඞ්‌ඛාරා… යං කිඤ්‌චි විඤ්‌ඤාණං – අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නං අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා ඔළාරිකං වා සුඛුමං වා හීනං වා පණීතං වා යං දූරෙ සන්‌තිකෙ වා – සබ්‌බං විඤ්‌ඤාණං ‘නෙතං මම, නෙසොහමස්‌මි, න මෙසො අත්‌තා’ති – එවමෙතං යථාභූතං සම්‌මප්‌පඤ්‌ඤාය පස්‌සති. එවං ඛො, භික්‌ඛු, ජානතො එවං පස්‌සතො ඉමස්‌මිඤ්‌ච සවිඤ්‌ඤාණකෙ කායෙ බහිද්‌ධා ච සබ්‌බනිමිත්‌තෙසු අහංකාරමමංකාරමානානුසයා න හොන්‌තී’’ති.
90. අථ ඛො අඤ්‌ඤතරස්‌ස භික්‌ඛුනො එවං චෙතසො පරිවිතක්‌කො උදපාදි – ‘‘ඉති කිර, භො, රූපං අනත්‌තා, වෙදනා අනත්‌තා, සඤ්‌ඤා අනත්‌තා, සඞ්‌ඛාරා අනත්‌තා, විඤ්‌ඤාණං අනත්‌තා; අනත්‌තකතානි කම්‌මානි කමත්‌තානං[කථමත්‌තානං (සං. නි. 3.82)] ඵුසිස්‌සන්‌තී’’ති? අථ ඛො භගවා තස්‌ස භික්‌ඛුනො චෙතසා චෙතොපරිවිතක්‌කමඤ්‌ඤාය භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘ඨානං ඛො පනෙතං, භික්‌ඛවෙ, විජ්‌ජති යං ඉධෙකච්‌චො මොඝපුරිසො අවිද්‌වා අවිජ්‌ජාගතො තණ්‌හාධිපතෙය්‍යෙන චෙතසා සත්‌ථු සාසනං අතිධාවිතබ්‌බං මඤ්‌ඤෙය්‍ය – ‘ඉති කිර, භො, රූපං අනත්‌තා, වෙදනා අනත්‌තා, සඤ්‌ඤා අනත්‌තා, සඞ්‌ඛාරා අනත්‌තා, විඤ්‌ඤාණං අනත්‌තා; අනත්‌තකතානි කම්‌මානි කමත්‌තානං ඵුසිස්‌සන්‌තී’ති. පටිවිනීතා [පටිච්‌ච විනීතා (සී. පී.), පටිපුච්‌ඡාමි විනීතා (ස්‍යා. කං.)] ඛො මෙ තුම්‌හෙ, භික්‌ඛවෙ , තත්‍ර තත්‍ර ධම්‌මෙසු’’.
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤථ, භික්‌ඛවෙ, රූපං නිච්‌චං වා අනිච්‌චං වා’’ති? ‘‘අනිච්‌චං, භන්‌තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං වා තං සුඛං වා’’ති? ‘‘දුක්‌ඛං, භන්‌තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං විපරිණාමධම්‌මං, කල්‌ලං නු තං සමනුපස්‌සිතුං – ‘එතං මම, එසොහමස්‌මි, එසො මෙ අත්‌තා’’’ති? ‘‘නො හෙතං , භන්‌තෙ’’. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤථ, භික්‌ඛවෙ, වෙදනා… සඤ්‌ඤා… සඞ්‌ඛාරා… විඤ්‌ඤාණං නිච්‌චං වා අනිච්‌චං වා’’ති? ‘‘අනිච්‌චං, භන්‌තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං වා තං සුඛං වා’’ති? ‘‘දුක්‌ඛං, භන්‌තෙ’’. ‘‘යං පනානිච්‌චං දුක්‌ඛං විපරිණාමධම්‌මං, කල්‌ලං නු තං සමනුපස්‌සිතුං – ‘එතං මම, එසොහමස්‌මි, එසො මෙ අත්‌තා’’’ති? ‘‘නො හෙතං, භන්‌තෙ’’. ‘‘තස්‌මාතිහ, භික්‌ඛවෙ, යං කිඤ්‌චි රූපං අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නං අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා ඔළාරිකං වා සුඛුමං වා හීනං වා පණීතං වා යං දූරෙ සන්‌තිකෙ වා සබ්‌බං රූපං – ‘නෙතං මම, නෙසොහමස්‌මි, න මෙසො අත්‌තා’ති එවමෙතං යථාභූතං සම්‌මප්‌පඤ්‌ඤාය දට්‌ඨබ්‌බං. යා කාචි වෙදනා… යා කාචි සඤ්‌ඤා… යෙ කෙචි සඞ්‌ඛාරා… යං කිඤ්‌චි විඤ්‌ඤාණං අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නං අජ්‌ඣත්‌තං වා බහිද්‌ධා වා ඔළාරිකං වා සුඛුමං වා හීනං වා පණීතං වා යං දූරෙ සන්‌තිකෙ වා සබ්‌බං විඤ්‌ඤාණං – ‘නෙතං මම, නෙසොහමස්‌මි, න මෙසො අත්‌තා’ති එවමෙතං යථාභූතං සම්‌මප්‌පඤ්‌ඤාය දට්‌ඨබ්‌බං. එවං පස්‌සං, භික්‌ඛවෙ, සුතවා අරියසාවකො රූපස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති, වෙදනායපි නිබ්‌බින්‌දති, සඤ්‌ඤායපි නිබ්‌බින්‌දති, සඞ්‌ඛාරෙසුපි නිබ්‌බින්‌දති, විඤ්‌ඤාණස්‌මිම්‌පි නිබ්‌බින්‌දති; නිබ්‌බින්‌දං විරජ්‌ජති, විරාගා විමුච්‌චති. විමුත්‌තස්‌මිං විමුත්‌තමිති ඤාණං හොති. ‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායා’ති පජානාතී’’ති.
ඉදමවොච භගවා. අත්‌තමනා තෙ භික්‌ඛූ භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දුන්‌ති. ඉමස්‌මිඤ්‌ච පන වෙය්‍යාකරණස්‌මිං භඤ්‌ඤමානෙ සට්‌ඨිමත්‌තානං භික්‌ඛූනං අනුපාදාය ආසවෙහි චිත්‌තානි විමුච්‌චිංසූති.
මහාපුණ්‌ණමසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං නවමං.
No comments:
Post a Comment