5. බහුධාතුකසුත්‌තං
124. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සාවත්‌ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්‌ඩිකස්‌ස ආරාමෙ. තත්‍ර ඛො භගවා භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘භික්‌ඛවො’’ති. ‘‘භදන්‌තෙ’’ති තෙ භික්‌ඛූ භගවතො පච්‌චස්‌සොසුං. භගවා එතදවොච –
‘‘යානි කානිචි, භික්‌ඛවෙ, භයානි උප්‌පජ්‌ජන්‌ති සබ්‌බානි තානි බාලතො උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, නො පණ්‌ඩිතතො; යෙ කෙචි උපද්‌දවා උප්‌පජ්‌ජන්‌ති සබ්‌බෙ තෙ බාලතො උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, නො පණ්‌ඩිතතො; යෙ කෙචි උපසග්‌ගා උප්‌පජ්‌ජන්‌ති සබ්‌බෙ තෙ බාලතො උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, නො පණ්‌ඩිතතො. සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ , නළාගාරා වා තිණාගාරා වා අග්‌ගි මුත්‌තො [අග්‌ගිමුක්‌කො (සී. පී.)] කූටාගාරානිපි දහති උල්‌ලිත්‌තාවලිත්‌තානි නිවාතානි ඵුසිතග්‌ගළානි පිහිතවාතපානානි; එවමෙව ඛො, භික්‌ඛවෙ, යානි කානිචි භයානි උප්‌පජ්‌ජන්‌ති සබ්‌බානි තානි බාලතො උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, නො පණ්‌ඩිතතො; යෙ කෙචි උපද්‌දවා උප්‌පජ්‌ජන්‌ති සබ්‌බෙ තෙ බාලතො උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, නො පණ්‌ඩිතතො; යෙ කෙචි උපසග්‌ගා උප්‌පජ්‌ජන්‌ති සබ්‌බෙ තෙ බාලතො උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, නො පණ්‌ඩිතතො. ඉති ඛො, භික්‌ඛවෙ, සප්‌පටිභයො බාලො, අප්‌පටිභයො පණ්‌ඩිතො; සඋපද්‌දවො බාලො, අනුපද්‌දවො පණ්‌ඩිතො; සඋපසග්‌ගො බාලො, අනුපසග්‌ගො පණ්‌ඩිතො. නත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, පණ්‌ඩිතතො භයං, නත්‌ථි පණ්‌ඩිතතො උපද්‌දවො, නත්‌ථි පණ්‌ඩිතතො උපසග්‌ගො. තස්‌මාතිහ, භික්‌ඛවෙ, ‘පණ්‌ඩිතා භවිස්‌සාම වීමංසකා’ති – එවඤ්‌හි වො, භික්‌ඛවෙ, සික්‌ඛිතබ්‌බ’’න්‌ති.
එවං වුත්‌තෙ, ආයස්‌මා ආනන්‌දො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘කිත්‌තාවතා නු ඛො, භන්‌තෙ, පණ්‌ඩිතො භික්‌ඛු ‘වීමංසකො’ති අලං වචනායා’’ති? ‘‘යතො ඛො, ආනන්‌ද, භික්‌ඛු ධාතුකුසලො ච හොති, ආයතනකුසලො ච හොති, පටිච්‌චසමුප්‌පාදකුසලො ච හොති, ඨානාඨානකුසලො ච හොති – එත්‌තාවතා ඛො, ආනන්‌ද, පණ්‌ඩිතො භික්‌ඛු ‘වීමංසකො’ති අලං වචනායා’’ති.
125. ‘‘කිත්‌තාවතා පන, භන්‌තෙ, ‘ධාතුකුසලො භික්‌ඛූ’ති අලං වචනායා’’ති? ‘‘අට්‌ඨාරස ඛො ඉමා, ආනන්‌ද, ධාතුයො – චක්‌ඛුධාතු, රූපධාතු, චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණධාතු; සොතධාතු, සද්‌දධාතු, සොතවිඤ්‌ඤාණධාතු; ඝානධාතු, ගන්‌ධධාතු, ඝානවිඤ්‌ඤාණධාතු; ජිව්‌හාධාතු, රසධාතු, ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤාණධාතු; කායධාතු, ඵොට්‌ඨබ්‌බධාතු, කායවිඤ්‌ඤාණධාතු; මනොධාතු, ධම්‌මධාතු, මනොවිඤ්‌ඤාණධාතු. ඉමා ඛො, ආනන්‌ද, අට්‌ඨාරස ධාතුයො යතො ජානාති පස්‌සති – එත්‌තාවතාපි ඛො, ආනන්‌ද, ‘ධාතුකුසලො භික්‌ඛූ’ති අලං වචනායා’’ති.
‘‘සියා පන, භන්‌තෙ, අඤ්‌ඤොපි පරියායො, යථා ‘ධාතුකුසලො භික්‌ඛූ’ති අලං වචනායා’’ති? ‘‘සියා, ආනන්‌ද. ඡයිමා, ආනන්‌ද, ධාතුයො – පථවීධාතු, ආපොධාතු, තෙජොධාතු, වායොධාතු, ආකාසධාතු, විඤ්‌ඤාණධාතු. ඉමා ඛො, ආනන්‌ද, ඡ ධාතුයො යතො ජානාති පස්‌සති – එත්‌තාවතාපි ඛො, ආනන්‌ද, ‘ධාතුකුසලො භික්‌ඛූ’ති අලං වචනායා’’ති.
‘‘සියා පන, භන්‌තෙ, අඤ්‌ඤොපි පරියායො, යථා ‘ධාතුකුසලො භික්‌ඛූ’ති අලං වචනායා’’ති? ‘‘සියා, ආනන්‌ද. ඡයිමා, ආනන්‌ද, ධාතුයො – සුඛධාතු , දුක්‌ඛධාතු, සොමනස්‌සධාතු, දොමනස්‌සධාතු, උපෙක්‌ඛාධාතු, අවිජ්‌ජාධාතු. ඉමා ඛො, ආනන්‌ද, ඡ ධාතුයො යතො ජානාති පස්‌සති – එත්‌තාවතාපි ඛො, ආනන්‌ද, ‘ධාතුකුසලො භික්‌ඛූ’ති අලං වචනායා’’ති.
‘‘සියා පන, භන්‌තෙ, අඤ්‌ඤොපි පරියායො, යථා ‘ධාතුකුසලො භික්‌ඛූ’ති අලං වචනායා’’ති? ‘‘සියා, ආනන්‌ද. ඡයිමා, ආනන්‌ද, ධාතුයො – කාමධාතු, නෙක්‌ඛම්‌මධාතු, බ්‍යාපාදධාතු, අබ්‍යාපාදධාතු, විහිංසාධාතු , අවිහිංසාධාතු. ඉමා ඛො, ආනන්‌ද, ඡ ධාතුයො යතො ජානාති පස්‌සති – එත්‌තාවතාපි ඛො, ආනන්‌ද, ‘ධාතුකුසලො භික්‌ඛූ’ති අලං වචනායා’’ති.
‘‘සියා පන, භන්‌තෙ, අඤ්‌ඤොපි පරියායො, යථා ‘ධාතුකුසලො භික්‌ඛූ’ති අලං වචනායා’’ති? ‘‘සියා, ආනන්‌ද. තිස්‌සො ඉමා, ආනන්‌ද, ධාතුයො – කාමධාතු, රූපධාතු, අරූපධාතු. ඉමා ඛො, ආනන්‌ද, තිස්‌සො ධාතුයො යතො ජානාති පස්‌සති – එත්‌තාවතාපි ඛො, ආනන්‌ද, ‘ධාතුකුසලො භික්‌ඛූ’ති අලං වචනායා’’ති.
‘‘සියා පන, භන්‌තෙ, අඤ්‌ඤොපි පරියායො, යථා ‘ධාතුකුසලො භික්‌ඛූ’ති අලං වචනායා’’ති? ‘‘සියා, ආනන්‌ද. ද්‌වෙ ඉමා, ආනන්‌ද, ධාතුයො – සඞ්‌ඛතාධාතු, අසඞ්‌ඛතාධාතු. ඉමා ඛො, ආනන්‌ද, ද්‌වෙ ධාතුයො යතො ජානාති පස්‌සති – එත්‌තාවතාපි ඛො, ආනන්‌ද, ‘ධාතුකුසලො භික්‌ඛූ’ති අලං වචනායා’’ති.
126. ‘‘කිත්‌තාවතා පන, භන්‌තෙ, ‘ආයතනකුසලො භික්‌ඛූ’ති අලං වචනායා’’ති? ‘‘ඡ ඛො පනිමානි, ආනන්‌ද, අජ්‌ඣත්‌තිකබාහිරානි ආයතනානි – චක්‌ඛුචෙව රූපා ච සොතඤ්‌ච සද්‌දා ච ඝානඤ්‌ච ගන්‌ධා ච ජිව්‌හා ච රසා ච කායො ච ඵොට්‌ඨබ්‌බා ච මනො ච ධම්‌මා ච. ඉමානි ඛො, ආනන්‌ද, ඡ අජ්‌ඣත්‌තිකබාහිරානි ආයතනානි යතො ජානාති පස්‌සති – එත්‌තාවතා ඛො, ආනන්‌ද, ‘ආයතනකුසලො භික්‌ඛූ’ති අලං වචනායා’’ති.
‘‘කිත්‌තාවතා පන, භන්‌තෙ, ‘පටිච්‌චසමුප්‌පාදකුසලො භික්‌ඛූ’ති අලං වචනායා’’ති? ‘‘ඉධානන්‌ද, භික්‌ඛු එවං පජානාති – ‘ඉමස්‌මිං සති ඉදං හොති, ඉමස්‌සුප්‌පාදා ඉදං උප්‌පජ්‌ජති, ඉමස්‌මිං අසති ඉදං න හොති, ඉමස්‌ස නිරොධා ඉදං නිරුජ්‌ඣති, යදිදං – අවිජ්‌ජාපච්‌චයා සඞ්‌ඛාරා, සඞ්‌ඛාරපච්‌චයා විඤ්‌ඤාණං, විඤ්‌ඤාණපච්‌චයා නාමරූපං, නාමරූපපච්‌චයා සළායතනං, සළායතනපච්‌චයා ඵස්‌සො, ඵස්‌සපච්‌චයා වෙදනා, වෙදනාපච්‌චයා තණ්‌හා, තණ්‌හාපච්‌චයා උපාදානං, උපාදානපච්‌චයා භවො , භවපච්‌චයා ජාති, ජාතිපච්‌චයා ජරාමරණං සොකපරිදෙවදුක්‌ඛදොමනස්‌සූපායාසා සම්‌භවන්‌ති. එවමෙතස්‌ස කෙවලස්‌ස දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධස්‌ස සමුදයො හොති. අවිජ්‌ජායත්‌වෙව අසෙසවිරාගනිරොධා සඞ්‌ඛාරනිරොධො, සඞ්‌ඛාරනිරොධා විඤ්‌ඤාණනිරොධො, විඤ්‌ඤාණනිරොධා නාමරූපනිරොධො, නාමරූපනිරොධා සළායතනනිරොධො, සළායතනනිරොධා ඵස්‌සනිරොධො, ඵස්‌සනිරොධා වෙදනානිරොධො, වෙදනානිරොධා තණ්‌හානිරොධො, තණ්‌හානිරොධා උපාදානනිරොධො, උපාදානනිරොධා භවනිරොධො, භවනිරොධා ජාතිනිරොධො, ජාතිනිරොධා ජරාමරණං සොකපරිදෙවදුක්‌ඛදොමනස්‌සූපායාසා නිරුජ්‌ඣන්‌ති. එවමෙතස්‌ස කෙවලස්‌ස දුක්‌ඛක්‌ඛන්‌ධස්‌ස නිරොධො හොති’. එත්‌තාවතා ඛො, ආනන්‌ද, ‘පටිච්‌චසමුප්‌පාදකුසලො භික්‌ඛූ’ති අලං වචනායා’’ති.
127. ‘‘කිත්‌තාවතා පන, භන්‌තෙ, ‘ඨානාඨානකුසලො භික්‌ඛූ’ති අලං වචනායා’’ති? ‘‘ඉධානන්‌ද, භික්‌ඛු ‘අට්‌ඨානමෙතං අනවකාසො යං දිට්‌ඨිසම්‌පන්‌නො පුග්‌ගලො කඤ්‌චි [කිඤ්‌චි (ස්‍යා. කං. ක.)] සඞ්‌ඛාරං නිච්‌චතො උපගච්‌ඡෙය්‍ය, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති පජානාති; ‘ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං පුථුජ්‌ජනො කඤ්‌චි සඞ්‌ඛාරං නිච්‌චතො උපගච්‌ඡෙය්‍ය, ඨානමෙතං විජ්‌ජතී’ති පජානාති; ‘අට්‌ඨානමෙතං අනවකාසො යං දිට්‌ඨිසම්‌පන්‌නො පුග්‌ගලො කඤ්‌චි සඞ්‌ඛාරං සුඛතො උපගච්‌ඡෙය්‍ය, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති පජානාති; ‘ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං පුථුජ්‌ජනො කඤ්‌චි සඞ්‌ඛාරං සුඛතො උපගච්‌ඡෙය්‍ය, ඨානමෙතං විජ්‌ජතී’ති පජානාති. ‘අට්‌ඨානමෙතං අනවකාසො යං දිට්‌ඨිසම්‌පන්‌නො පුග්‌ගලො කඤ්‌චි ධම්‌මං අත්‌තතො උපගච්‌ඡෙය්‍ය, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති පජානාති, ‘ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං පුථුජ්‌ජනො කඤ්‌චි ධම්‌මං අත්‌තතො උපගච්‌ඡෙය්‍ය, ඨානමෙතං විජ්‌ජතී’ති පජානාති.
128. ‘‘‘අට්‌ඨානමෙතං අනවකාසො යං දිට්‌ඨිසම්‌පන්‌නො පුග්‌ගලො මාතරං ජීවිතා වොරොපෙය්‍ය, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති පජානාති; ‘ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං පුථුජ්‌ජනො මාතරං ජීවිතා වොරොපෙය්‍ය, ඨානමෙතං විජ්‌ජතී’ති පජානාති. ‘අට්‌ඨානමෙතං අනවකාසො යං දිට්‌ඨිසම්‌පන්‌නො පුග්‌ගලො පිතරං ජීවිතා වොරොපෙය්‍ය…පෙ.… අරහන්‌තං ජීවිතා වොරොපෙය්‍ය, ඨානමෙතං විජ්‌ජතී’ති පජානාති; ‘අට්‌ඨානමෙතං අනවකාසො යං දිට්‌ඨිසම්‌පන්‌නො පුග්‌ගලො දුට්‌ඨචිත්‌තො තථාගතස්‌ස ලොහිතං උප්‌පාදෙය්‍ය, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති පජානාති; ‘ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං පුථුජ්‌ජනො දුට්‌ඨචිත්‌තො තථාගතස්‌ස ලොහිතං උප්‌පාදෙය්‍ය, ඨානමෙතං විජ්‌ජතී’ති පජානාති. ‘අට්‌ඨානමෙතං අනවකාසො යං දිට්‌ඨිසම්‌පන්‌නො පුග්‌ගලො සඞ්‌ඝං භින්‌දෙය්‍ය, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති පජානාති; ‘ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං පුථුජ්‌ජනො සඞ්‌ඝං භින්‌දෙය්‍ය, ඨානමෙතං විජ්‌ජතී’ති පජානාති. ‘අට්‌ඨානමෙතං අනවකාසො යං දිට්‌ඨිසම්‌පන්‌නො පුග්‌ගලො අඤ්‌ඤං සත්‌ථාරං උද්‌දිසෙය්‍ය, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති පජානාති; ‘ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං පුථුජ්‌ජනො අඤ්‌ඤං සත්‌ථාරං උද්‌දිසෙය්‍ය, ඨානමෙතං විජ්‌ජතී’ති පජානාති.
129. ‘‘‘අට්‌ඨානමෙතං අනවකාසො යං එකිස්‌සා ලොකධාතුයා ද්‌වෙ අරහන්‌තො සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධා අපුබ්‌බං අචරිමං උප්‌පජ්‌ජෙය්‍යුං, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති පජානාති; ‘ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං එකිස්‌සා ලොකධාතුයා එකො අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො උප්‌පජ්‌ජෙය්‍ය, ඨානමෙතං විජ්‌ජතී’ති පජානාති. ‘අට්‌ඨානමෙතං අනවකාසො යං එකිස්‌සා ලොකධාතුයා ද්‌වෙ රාජානො චක්‌කවත්‌තිනො අපුබ්‌බං අචරිමං උප්‌පජ්‌ජෙය්‍යුං, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති පජානාති; ‘ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං එකිස්‌සා ලොකධාතුයා එකො රාජා චක්‌කවත්‌තී උප්‌පජ්‌ජෙය්‍ය, ඨානමෙතං විජ්‌ජතී’ති පජානාති.
130. ‘‘‘අට්‌ඨානමෙතං අනවකාසො යං ඉත්‌ථී අරහං අස්‌ස සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො , නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති පජානාති; ‘ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං පුරිසො අරහං අස්‌ස සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො, ඨානමෙතං විජ්‌ජතී’ති පජානාති. ‘අට්‌ඨානමෙතං අනවකාසො යං ඉත්‌ථී රාජා අස්‌ස චක්‌කවත්‌තී, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති පජානාති; ‘ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං පුරිසො රාජා අස්‌ස චක්‌කවත්‌තී, ඨානමෙතං විජ්‌ජතී’ති පජානාති. ‘අට්‌ඨානමෙතං අනවකාසො යං ඉත්‌ථී සක්‌කත්‌තං කරෙය්‍ය … මාරත්‌තං කරෙය්‍ය… බ්‍රහ්‌මත්‌තං කරෙය්‍ය, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති පජානාති; ‘ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං පුරිසො සක්‌කත්‌තං කරෙය්‍ය… මාරත්‌තං කරෙය්‍ය… බ්‍රහ්‌මත්‌තං කරෙය්‍ය, ඨානමෙතං විජ්‌ජතී’ති පජානාති.
131. ‘‘‘අට්‌ඨානමෙතං අනවකාසො යං කායදුච්‌චරිතස්‌ස ඉට්‌ඨො කන්‌තො මනාපො විපාකො නිබ්‌බත්‌තෙය්‍ය, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති පජානාති; ‘ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං කායදුච්‌චරිතස්‌ස අනිට්‌ඨො අකන්‌තො අමනාපො විපාකො නිබ්‌බත්‌තෙය්‍ය, ඨානමෙතං විජ්‌ජතී’ති පජානාති. ‘අට්‌ඨානමෙතං අනවකාසො යං වචීදුච්‌චරිතස්‌ස…පෙ.… යං මනොදුච්‌චරිතස්‌ස ඉට්‌ඨො කන්‌තො මනාපො විපාකො නිබ්‌බත්‌තෙය්‍ය, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති පජානාති; ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං වචීදුච්‌චරිතස්‌ස…පෙ.… යං මනොදුච්‌චරිතස්‌ස අනිට්‌ඨො අකන්‌තො අමනාපො විපාකො නිබ්‌බත්‌තෙය්‍ය, ඨානමෙතං විජ්‌ජතීති පජානාති. ‘අට්‌ඨානමෙතං අනවකාසො යං කායසුචරිතස්‌ස අනිට්‌ඨො අකන්‌තො අමනාපො විපාකො නිබ්‌බත්‌තෙය්‍ය, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති පජානාති; ‘ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං කායසුචරිතස්‌ස ඉට්‌ඨො කන්‌තො මනාපො විපාකො නිබ්‌බත්‌තෙය්‍ය, ඨානමෙතං විජ්‌ජතී’ති පජානාති. ‘අට්‌ඨානමෙතං අනවකාසො යං වචීසුචරිතස්‌ස…පෙ.… යං මනොසුචරිතස්‌ස අනිට්‌ඨො අකන්‌තො අමනාපො විපාකො නිබ්‌බත්‌තෙය්‍ය, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති පජානාති; ‘ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං වචීසුචරිතස්‌ස…පෙ.… යං මනොසුචරිතස්‌ස ඉට්‌ඨො කන්‌තො මනාපො විපාකො නිබ්‌බත්‌තෙය්‍ය, ඨානමෙතං විජ්‌ජතී’ති පජානාති.
‘‘‘අට්‌ඨානමෙතං අනවකාසො යං කායදුච්‌චරිතසමඞ්‌ගී තංනිදානා තප්‌පච්‌චයා කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජෙය්‍ය, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති පජානාති; ‘ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං කායදුච්‌චරිතසමඞ්‌ගී තංනිදානා තප්‌පච්‌චයා කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජෙය්‍ය, ඨානමෙතං විජ්‌ජතී’ති පජානාති. ‘අට්‌ඨානමෙතං අනවකාසො යං වචීදුච්‌චරිතසමඞ්‌ගී…පෙ.… යං මනොදුච්‌චරිතසමඞ්‌ගී තංනිදානා තප්‌පච්‌චයා කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජෙය්‍ය, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති පජානාති; ‘ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං වචීදුච්‌චරිතසමඞ්‌ගී…පෙ.… යං මනොදුච්‌චරිතසමඞ්‌ගී තංනිදානා තප්‌පච්‌චයා කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජෙය්‍ය, ඨානමෙතං විජ්‌ජතී’ති පජානාති. ‘අට්‌ඨානමෙතං අනවකාසො යං කායසුචරිතසමඞ්‌ගී තංනිදානා තප්‌පච්‌චයා කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජෙය්‍ය, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති පජානාති; ‘ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං කායසුචරිතසමඞ්‌ගී තංනිදානා තප්‌පච්‌චයා කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජෙය්‍ය, ඨානමෙතං විජ්‌ජතී’ති පජානාති. ‘අට්‌ඨානමෙතං අනවකාසො යං වචීසුචරිතසමඞ්‌ගී…පෙ.… යං මනොසුචරිතසමඞ්‌ගී තංනිදානා තප්‌පච්‌චයා කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජෙය්‍ය, නෙතං ඨානං විජ්‌ජතී’ති පජානාති; ‘ඨානඤ්‌ච ඛො එතං විජ්‌ජති යං වචීසුචරිතසමඞ්‌ගී…පෙ.… යං මනොසුචරිතසමඞ්‌ගී තංනිදානා තප්‌පච්‌චයා කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජෙය්‍ය, ඨානමෙතං විජ්‌ජතී’ති පජානාති. එත්‌තාවතා ඛො, ආනන්‌ද, ‘ඨානාඨානකුසලො භික්‌ඛූ’ති අලං වචනායා’’ති.
132. එවං වුත්‌තෙ ආයස්‌මා ආනන්‌දො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘අච්‌ඡරියං, භන්‌තෙ, අබ්‌භුතං, භන්‌තෙ! කොනාමො අයං, භන්‌තෙ, ධම්‌මපරියායො’’ති? ‘‘තස්‌මාතිහ ත්‌වං, ආනන්‌ද, ඉමං ධම්‌මපරියායං ‘බහුධාතුකො’තිපි නං ධාරෙහි, ‘චතුපරිවට්‌ටො’තිපි නං ධාරෙහි, ‘ධම්‌මාදාසො’තිපි නං ධාරෙහි, ‘අමතදුන්‌දුභී’තිපි [දුද්‍රභීතිපි (ක.)]නං ධාරෙහි, ‘අනුත්‌තරො සඞ්‌ගාමවිජයො’තිපි නං ධාරෙහී’’ති.
ඉදමවොච භගවා. අත්‌තමනො ආයස්‌මා ආනන්‌දො භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දීති.
බහුධාතුකසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං පඤ්‌චමං.
No comments:
Post a Comment