8. මධුපිණ්‌ඩිකසුත්‌තං
මෙම සුත්‍ර දේශනාවේ සිංහල පරිවර්තනයට මෙතැනින් පිවිසෙන්න
සිංහල පරිවර්ථනය සදහා font මෙතැනින් ලබාගන්න
199. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සක්‌කෙසු විහරති කපිලවත්‌ථුස්‌මිං නිග්‍රොධාරාමෙ. අථ ඛො භගවා පුබ්‌බණ්‌හසමයං නිවාසෙත්‌වා පත්‌තචීවරමාදාය කපිලවත්‌ථුං පිණ්‌ඩාය පාවිසි. කපිලවත්‌ථුස්‌මිං පිණ්‌ඩාය චරිත්‌වා පච්‌ඡාභත්‌තං පිණ්‌ඩපාතපටික්‌කන්‌තො යෙන මහාවනං තෙනුපසඞ්‌කමි දිවාවිහාරාය. මහාවනං අජ්‌ඣොගාහෙත්‌වා බෙලුවලට්‌ඨිකාය මූලෙ දිවාවිහාරං නිසීදි. දණ්‌ඩපාණිපි ඛො සක්‌කො ජඞ්‌ඝාවිහාරං [ජඞ්‌ඝවිහාරං (ක.)]අනුචඞ්‌කමමානො අනුවිචරමානො යෙන මහාවනං තෙනුපසඞ්‌කමි. මහාවනං අජ්‌ඣොගාහෙත්‌වා යෙන බෙලුවලට්‌ඨිකා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවතා සද්‌ධිං සම්‌මොදි. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා දණ්‌ඩමොලුබ්‌භ එකමන්‌තං අට්‌ඨාසි. එකමන්‌තං ඨිතො ඛො දණ්‌ඩපාණි සක්‌කො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘කිංවාදී සමණො කිමක්‌ඛායී’’ති? ‘‘යථාවාදී ඛො, ආවුසො, සදෙවකෙ ලොකෙ සමාරකෙ සබ්‍රහ්‌මකෙ සස්‌සමණබ්‍රාහ්‌මණියා පජාය සදෙවමනුස්‌සාය න කෙනචි ලොකෙ විග්‌ගය්‌හ තිට්‌ඨති, යථා ච පන කාමෙහි විසංයුත්‌තං විහරන්‌තං තං බ්‍රාහ්‌මණං අකථංකථිං ඡින්‌නකුක්‌කුච්‌චං භවාභවෙ වීතතණ්‌හං සඤ්‌ඤා නානුසෙන්‌ති – එවංවාදී ඛො අහං, ආවුසො, එවමක්‌ඛායී’’ති.
‘‘එවං වුත්‌තෙ දණ්‌ඩපාණි සක්‌කො සීසං ඔකම්‌පෙත්‌වා , ජිව්‌හං නිල්‌ලාළෙත්‌වා, තිවිසාඛං නලාටිකං නලාටෙ වුට්‌ඨාපෙත්‌වා දණ්‌ඩමොලුබ්‌භ පක්‌කාමි.
200. අථ ඛො භගවා සායන්‌හසමයං පටිසල්‌ලානා වුට්‌ඨිතො යෙන නිග්‍රොධාරාමො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා පඤ්‌ඤත්‌තෙ ආසනෙ නිසීදි. නිසජ්‌ජ ඛො භගවා භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘ඉධාහං, භික්‌ඛවෙ, පුබ්‌බණ්‌හසමයං නිවාසෙත්‌වා පත්‌තචීවරමාදාය කපිලවත්‌ථුං පිණ්‌ඩාය පාවිසිං. කපිලවත්‌ථුස්‌මිං පිණ්‌ඩාය චරිත්‌වා පච්‌ඡාභත්‌තං පිණ්‌ඩපාතපටික්‌කන්‌තො යෙන මහාවනං තෙනුපසඞ්‌කමිං දිවාවිහාරාය. මහාවනං අජ්‌ඣොගාහෙත්‌වා බෙලුවලට්‌ඨිකාය මූලෙ දිවාවිහාරං නිසීදිං. දණ්‌ඩපාණිපි ඛො, භික්‌ඛවෙ, සක්‌කො ජඞ්‌ඝාවිහාරං අනුචඞ්‌කමමානො අනුවිචරමානො යෙන මහාවනං තෙනුපසඞ්‌කමි. මහාවනං අජ්‌ඣොගාහෙත්‌වා යෙන බෙලුවලට්‌ඨිකා යෙනාහං තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා මයා සද්‌ධිං සම්‌මොදි. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා දණ්‌ඩමොලුබ්‌භ එකමන්‌තං අට්‌ඨාසි. එකමන්‌තං ඨිතො ඛො, භික්‌ඛවෙ, දණ්‌ඩපාණි සක්‌කො මං එතදවොච – ‘කිංවාදී සමණො කිමක්‌ඛායී’ති?
‘‘එවං වුත්‌තෙ අහං, භික්‌ඛවෙ, දණ්‌ඩපාණිං සක්‌කං එතදවොචං – යථාවාදී ඛො, ආවුසො, සදෙවකෙ ලොකෙ සමාරකෙ සබ්‍රහ්‌මකෙ සස්‌සමණබ්‍රාහ්‌මණියා පජාය සදෙවමනුස්‌සාය න කෙනචි ලොකෙ විග්‌ගය්‌හ තිට්‌ඨති, යථා ච පන කාමෙහි විසංයුත්‌තං විහරන්‌තං තං බ්‍රාහ්‌මණං අකථංකථිං ඡින්‌නකුක්‌කුච්‌චං භවාභවෙ වීතතණ්‌හං සඤ්‌ඤා නානුසෙන්‌ති – එවංවාදී ඛො අහං, ආවුසො, එවමක්‌ඛායී’’ති. ‘‘එවං වුත්‌තෙ භික්‌ඛවෙ, දණ්‌ඩපාණි සක්‌කො සීසංඔකම්‌පෙත්‌වා, ජිව්‌හං නිල්‌ලාළෙත්‌වා, තිවිසාඛං නලාටිකං නලාටෙ වුට්‌ඨාපෙත්‌වා දණ්‌ඩමොලුබ්‌භ පක්‌කාමී’’ති.
201. එවං වුත්‌තෙ අඤ්‌ඤතරො භික්‌ඛු භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘කිංවාදී පන, භන්‌තෙ, භගවා සදෙවකෙ ලොකෙ සමාරකෙ සබ්‍රහ්‌මකෙ සස්‌සමණබ්‍රාහ්‌මණියා පජාය සදෙවමනුස්‌සාය න කෙනචි ලොකෙ විග්‌ගය්‌හ තිට්‌ඨති? කථඤ්‌ච පන, භන්‌තෙ, භගවන්‌තං කාමෙහි විසංයුත්‌තං විහරන්‌තං තං බ්‍රාහ්‌මණං අකථංකථිං ඡින්‌නකුක්‌කුච්‌චං භවාභවෙ වීතතණ්‌හං සඤ්‌ඤා නානුසෙන්‌තී’’ති? ‘‘යතොනිදානං, භික්‌ඛු, පුරිසං පපඤ්‌චසඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛා සමුදාචරන්‌ති. එත්‌ථ චෙ නත්‌ථි අභිනන්‌දිතබ්‌බං අභිවදිතබ්‌බං අජ්‌ඣොසිතබ්‌බං. එසෙවන්‌තො රාගානුසයානං, එසෙවන්‌තො පටිඝානුසයානං, එසෙවන්‌තො දිට්‌ඨානුසයානං , එසෙවන්‌තො විචිකිච්‌ඡානුසයානං, එසෙවන්‌තො මානානුසයානං, එසෙවන්‌තො භවරාගානුසයානං, එසෙවන්‌තො අවිජ්‌ජානුසයානං, එසෙවන්‌තො දණ්‌ඩාදාන-සත්‌ථාදාන-කලහ-විග්‌ගහ-විවාද-තුවංතුවං-පෙසුඤ්‌ඤ-මුසාවාදානං. එත්‌ථෙතෙ පාපකා අකුසලා ධම්‌මා අපරිසෙසා නිරුජ්‌ඣන්‌තී’ති. ඉදමවොච භගවා. ඉදං වත්‌වාන සුගතො උට්‌ඨායාසනා විහාරං පාවිසි.
202. අථ ඛො තෙසං භික්‌ඛූනං අචිරපක්‌කන්‌තස්‌ස භගවතො එතදහොසි – ‘‘ඉදං ඛො නො, ආවුසො, භගවා සංඛිත්‌තෙන උද්‌දෙසං උද්‌දිසිත්‌වා, විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං අවිභජිත්‌වා, උට්‌ඨායාසනා විහාරං පවිට්‌ඨො – ‘යතොනිදානං, භික්‌ඛු, පුරිසං පපඤ්‌චසඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛා සමුදාචරන්‌ති. එත්‌ථ චෙ නත්‌ථ්‌ත්‌ථ්‌ථි අභිනන්‌දිතබ්‌බංඅභිවදිතබ්‌බං අජ්‌ඣොසිතබ්‌බං. එසෙවන්‌තො රාගානුසයානං…පෙ.… එත්‌ථෙතෙ පාපකා අකුසලා ධම්‌මා අපරිසෙසා නිරුජ්‌ඣන්‌තී’ති . කො නු ඛො ඉමස්‌ස භගවතා සංඛිත්‌තෙන උද්‌දෙසස්‌ස උද්‌දිට්‌ඨස්‌ස විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං අවිභත්‌තස්‌ස විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං විභජෙය්‍යා’’ති? අථ ඛො තෙසං භික්‌ඛූනං එතදහොසි – ‘‘අයං ඛො ආයස්‌මා මහාකච්‌චානො සත්‌ථු චෙව සංවණ්‌ණිතො සම්‌භාවිතො ච විඤ්‌ඤූනං සබ්‍රහ්‌මචාරීනං. පහොති චායස්‌මා මහාකච්‌චානො ඉමස්‌ස භගවතා සංඛිත්‌තෙන උද්‌දෙසස්‌ස උද්‌දිට්‌ඨස්‌ස විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං අවිභත්‌තස්‌ස විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං විභජිතුං. යංනූන මයං යෙනායස්‌මා මහාකච්‌චානො තෙනුපසඞ්‌කමෙය්‍යාම; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මන්‌තං මහාකච්‌චානං එතමත්‌ථං පටිපුච්‌ඡෙය්‍යාමා’’ති.
අථ ඛො තෙ භික්‌ඛූ යෙනායස්‌මා මහාකච්‌චානො තෙනුපසඞ්‌කමිංසු; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මතා මහාකච්‌චානෙන සද්‌ධිං සම්‌මොදිංසු. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදිංසු. එකමන්‌තං නිසින්‌නා ඛො තෙ භික්‌ඛූ ආයස්‌මන්‌තං මහාකච්‌චානං එතදවොචුං – ‘‘ඉදං ඛො නො, ආවුසො කච්‌චාන, භගවා සංඛිත්‌තෙන උද්‌දෙසං උද්‌දිසිත්‌වා විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං අවිභජිත්‌වා උට්‌ඨායාසනා විහාරං පවිට්‌ඨො – ‘යතොනිදානං, භික්‌ඛු, පුරිසං පපඤ්‌චසඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛා සමුදාචරන්‌ති. එත්‌ථ චෙ නත්‌ථි අභිනන්‌දිතබ්‌බං අභිවදිතබ්‌බං අජ්‌ඣොසිතබ්‌බං. එසෙවන්‌තො රාගානුසයානං…පෙ.… එත්‌ථෙතෙ පාපකා අකුසලා ධම්‌මා අපරිසෙසා නිරුජ්‌ඣන්‌තී’ති. තෙසං නො, ආවුසො කච්‌චාන, අම්‌හාකං අචිරපක්‌කන්‌තස්‌ස භගවතො එතදහොසි – ‘ඉදං ඛො නො, ආවුසො, භගවා සංඛිත්‌තෙන උද්‌දෙසං උද්‌දිසිත්‌වා විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං අවිභජිත්‌වා උට්‌ඨායාසනා විහාරං පවිට්‌ඨො – ‘‘යතොනිදානං, භික්‌ඛු, පුරිසං පපඤ්‌චසඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛා සමුදාචරන්‌ති. එත්‌ථ චෙ නත්‌ථි අභිනන්‌දිතබ්‌බං අභිවදිතබ්‌බං අජ්‌ඣොසිතබ්‌බං. එසෙවන්‌තො රාගානුසයානං…පෙ.… එත්‌ථෙතෙ පාපකා අකුසලා ධම්‌මා අපරිසෙසා නිරුජ්‌ඣන්‌තී’’ති. කො නු ඛො ඉමස්‌ස භගවතා සංඛිත්‌තෙන උද්‌දෙසස්‌ස උද්‌දිට්‌ඨස්‌ස විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං අවිභත්‌තස්‌ස විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං විභජෙය්‍යාති? තෙසං නො, ආවුසො කච්‌චාන, අම්‌හාකං එතදහොසි – ‘අයං ඛො ආයස්‌මා මහාකච්‌චානො සත්‌ථු චෙව සංවණ්‌ණිතො සම්‌භාවිතො ච විඤ්‌ඤූනං සබ්‍රහ්‌මචාරීනං, පහොති චායස්‌මා මහාකච්‌චානො ඉමස්‌ස භගවතා සංඛිත්‌තෙන උද්‌දෙසස්‌ස උද්‌දිට්‌ඨස්‌ස විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං අවිභත්‌තස්‌ස විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං විභජිතුං. යංනූන මයං යෙනායස්‌මා මහාකච්‌චානො තෙනුපසඞ්‌කමෙය්‍යාම; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මන්‌තං මහාකච්‌චානං එතමත්‌ථං පටිපුච්‌ඡෙය්‍යාමා’ති. විභජතායස්‌මා මහාකච්‌චානො’’ති.
203. ‘‘සෙය්‍යථාපි, ආවුසො, පුරිසො සාරත්‌ථිකො සාරගවෙසී සාරපරියෙසනං චරමානො මහතො රුක්‌ඛස්‌ස තිට්‌ඨතො සාරවතො අතික්‌කම්‌මෙව මූලං, අතික්‌කම්‌ම ඛන්‌ධං, සාඛාපලාසෙ සාරං පරියෙසිතබ්‌බං මඤ්‌ඤෙය්‍ය; එවංසම්‌පදමිදං ආයස්‌මන්‌තානං සත්‌ථරි සම්‌මුඛීභූතෙ, තං භගවන්‌තං අතිසිත්‌වා , අම්‌හෙ එතමත්‌ථං පටිපුච්‌ඡිතබ්‌බං මඤ්‌ඤථ. සො හාවුසො, භගවා ජානං ජානාති, පස්‌සං පස්‌සති, චක්‌ඛුභූතො ඤාණභූතො ධම්‌මභූතො බ්‍රහ්‌මභූතො, වත්‌තා පවත්‌තා, අත්‌ථස්‌ස නින්‌නෙතා, අමතස්‌ස දාතා, ධම්‌මස්‌සාමී තථාගතො. සො චෙව පනෙතස්‌ස කාලො අහොසි, යං භගවන්‌තංයෙව එතමත්‌ථං පටිපුච්‌ඡෙය්‍යාථ. යථා වො භගවා බ්‍යාකරෙය්‍ය තථා නං ධාරෙය්‍යාථා’’ති. ‘‘අද්‌ධාවුසො කච්‌චාන, භගවා ජානං ජානාති, පස්‌සං පස්‌සති, චක්‌ඛුභූතො ඤාණභූතො ධම්‌මභූතො බ්‍රහ්‌මභූතො, වත්‌තා පවත්‌තා, අත්‌ථස්‌ස නින්‌නෙතා, අමතස්‌ස දාතා, ධම්‌මස්‌සාමී තථාගතො. සො චෙව පනෙතස්‌ස කාලො අහොසි, යං භගවන්‌තංයෙව එතමත්‌ථං පටිපුච්‌ඡෙය්‍යාම. යථා නො භගවා බ්‍යාකරෙය්‍ය තථා නං ධාරෙය්‍යාම. අපි චායස්‌මා මහාකච්‌චානො සත්‌ථු චෙව සංවණ්‌ණිතො සම්‌භාවිතො ච විඤ්‌ඤූනං සබ්‍රහ්‌මචාරීනං, පහොති චායස්‌මා මහාකච්‌චානො ඉමස්‌ස භගවතා සංඛිත්‌තෙන උද්‌දෙසස්‌ස උද්‌දිට්‌ඨස්‌ස විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං අවිභත්‌තස්‌ස විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං විභජිතුං. විභජතායස්‌මා මහාකච්‌චානො අගරුං කත්‌වා’’ති [අගරුකත්‌වා (සී.), අගරුකරිත්‌වා (ස්‍යා. පී.)]. ‘‘තෙන හාවුසො, සුණාථ, සාධුකං මනසිකරොථ, භාසිස්‌සාමී’’ති. ‘‘එවමාවුසො’’ති ඛො තෙ භික්‌ඛූ ආයස්‌මතො මහාකච්‌චානස්‌ස පච්‌චස්‌සොසුං. ආයස්‌මා මහාකච්‌චානො එතදවොච –
204. ‘‘යං ඛො නො, ආවුසො, භගවා සංඛිත්‌තෙන උද්‌දෙසං උද්‌දිසිත්‌වා විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං අවිභජිත්‌වා උට්‌ඨායාසනා විහාරං පවිට්‌ඨො – ‘යතොනිදානං, භික්‌ඛු, පුරිසං පපඤ්‌චසඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛා සමුදාචරන්‌ති . එත්‌ථ චෙ නත්‌ථි අභිනන්‌දිතබ්‌බං අභිවදිතබ්‌බං අජ්‌ඣොසිතබ්‌බං, එසෙවන්‌තො රාගානුසයානං…පෙ.… එත්‌ථෙතෙ පාපකා අකුසලා ධම්‌මා අපරිසෙසා නිරුජ්‌ඣන්‌තී’ති, ඉමස්‌ස ඛො අහං, ආවුසො, භගවතා සංඛිත්‌තෙන උද්‌දෙසස්‌ස උද්‌දිට්‌ඨස්‌ස විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං අවිභත්‌තස්‌ස එවං විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං ආජානාමි –
‘‘චක්‌ඛුඤ්‌චාවුසො, පටිච්‌ච රූපෙ ච උප්‌පජ්‌ජති චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණං, තිණ්‌ණං සඞ්‌ගති ඵස්‌සො, ඵස්‌සපච්‌චයා වෙදනා, යං වෙදෙති තං සඤ්‌ජානාති , යං සඤ්‌ජානාති තං විතක්‌කෙති, යං විතක්‌කෙති තං පපඤ්‌චෙති, යං පපඤ්‌චෙති තතොනිදානං පුරිසං පපඤ්‌චසඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛා සමුදාචරන්‌ති අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නෙසු චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤෙය්‍යෙසු රූපෙසු. සොතඤ්‌චාවුසො, පටිච්‌ච සද්‌දෙ ච උප්‌පජ්‌ජති සොතවිඤ්‌ඤාණං…පෙ.… ඝානඤ්‌චාවුසො, පටිච්‌ච ගන්‌ධෙ ච උප්‌පජ්‌ජති ඝානවිඤ්‌ඤාණං…පෙ.… ජිව්‌හඤ්‌චාවුසො, පටිච්‌ච රසෙ ච උප්‌පජ්‌ජති ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤාණං…පෙ.… කායඤ්‌චාවුසො, පටිච්‌ච ඵොට්‌ඨබ්‌බෙ ච උප්‌පජ්‌ජති කායවිඤ්‌ඤාණං…පෙ.… මනඤ්‌චාවුසො, පටිච්‌ච ධම්‌මෙ ච උප්‌පජ්‌ජති මනොවිඤ්‌ඤාණං, තිණ්‌ණං සඞ්‌ගති ඵස්‌සො, ඵස්‌සපච්‌චයා වෙදනා, යං වෙදෙති තං සඤ්‌ජානාති, යං සඤ්‌ජානාති තං විතක්‌කෙති, යං විතක්‌කෙති තං පපඤ්‌චෙති, යං පපඤ්‌චෙති තතොනිදානං පුරිසං පපඤ්‌චසඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛා සමුදාචරන්‌ති අතීතානාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නෙසු මනොවිඤ්‌ඤෙය්‍යෙසු ධම්‌මෙසු.
‘‘සො වතාවුසො, චක්‌ඛුස්‌මිං සති රූපෙ සති චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණෙ සති ඵස්‌සපඤ්‌ඤත්‌තිං පඤ්‌ඤාපෙස්‌සතීති – ඨානමෙතං විජ්‌ජති. ඵස්‌සපඤ්‌ඤත්‌තියා සති වෙදනාපඤ්‌ඤත්‌තිං පඤ්‌ඤාපෙස්‌සතීති – ඨානමෙතං විජ්‌ජති. වෙදනාපඤ්‌ඤත්‌තියා සති සඤ්‌ඤාපඤ්‌ඤත්‌තිං පඤ්‌ඤාපෙස්‌සතීති – ඨානමෙතං විජ්‌ජති. සඤ්‌ඤාපඤ්‌ඤත්‌තියා සතිවිතක්‌කපඤ්‌ඤත්‌තිං පඤ්‌ඤාපෙස්‌සතීති – ඨානමෙතං විජ්‌ජති. විතක්‌කපඤ්‌ඤත්‌තියා සති පපඤ්‌චසඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛාසමුදාචරණපඤ්‌ඤත්‌තිං පඤ්‌ඤාපෙස්‌සතීති – ඨානමෙතං විජ්‌ජති. සො වතාවුසො, සොතස්‌මිං සති සද්‌දෙ සති…පෙ.… ඝානස්‌මිං සති ගන්‌ධෙ සති…පෙ.… ජිව්‌හාය සති රසෙ සති…පෙ.… කායස්‌මිං සති ඵොට්‌ඨබ්‌බෙ සති…පෙ.… මනස්‌මිං සති ධම්‌මෙ සති මනොවිඤ්‌ඤාණෙ සති ඵස්‌සපඤ්‌ඤත්‌තිං පඤ්‌ඤාපෙස්‌සතීති – ඨානමෙතං විජ්‌ජති. ඵස්‌සපඤ්‌ඤත්‌තියා සති වෙදනාපඤ්‌ඤත්‌තිං පඤ්‌ඤාපෙස්‌සතීති – ඨානමෙතං විජ්‌ජති. වෙදනාපඤ්‌ඤත්‌තියා සති සඤ්‌ඤාපඤ්‌ඤත්‌තිං පඤ්‌ඤාපෙස්‌සතීති – ඨානමෙතං විජ්‌ජති. සඤ්‌ඤාපඤ්‌ඤත්‌තියා සති විතක්‌කපඤ්‌ඤත්‌තිං පඤ්‌ඤාපෙස්‌සතීති – ඨානමෙතං විජ්‌ජති. විතක්‌කපඤ්‌ඤත්‌තියා සති පපඤ්‌චසඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛාසමුදාචරණපඤ්‌ඤත්‌තිං පඤ්‌ඤාපෙස්‌සතීති – ඨානමෙතං විජ්‌ජති.
‘‘සො වතාවුසො, චක්‌ඛුස්‌මිං අසති රූපෙ අසති චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤාණෙ අසති ඵස්‌සපඤ්‌ඤත්‌තිං පඤ්‌ඤාපෙස්‌සතීති – නෙතං ඨානං විජ්‌ජති. ඵස්‌සපඤ්‌ඤත්‌තියා අසති වෙදනාපඤ්‌ඤත්‌තිං පඤ්‌ඤාපෙස්‌සතීති – නෙතං ඨානං විජ්‌ජති. වෙදනාපඤ්‌ඤත්‌තියා අසති සඤ්‌ඤාපඤ්‌ඤත්‌තිං පඤ්‌ඤාපෙස්‌සතීති – නෙතං ඨානං විජ්‌ජති. සඤ්‌ඤාපඤ්‌ඤත්‌තියා අසති විතක්‌කපඤ්‌ඤත්‌තිං පඤ්‌ඤාපෙස්‌සතීති – නෙතං ඨානං විජ්‌ජති. විතක්‌කපඤ්‌ඤත්‌තියා අසති පපඤ්‌චසඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛාසමුදාචරණපඤ්‌ඤත්‌තිං පඤ්‌ඤාපෙස්‌සතීති – නෙතං ඨානං විජ්‌ජති. සො වතාවුසො, සොතස්‌මිං අසති සද්‌දෙ අසති…පෙ.… ඝානස්‌මිං අසති ගන්‌ධෙ අසති…පෙ.… ජිව්‌හාය අසති රසෙ අසති…පෙ.… කායස්‌මිං අසති ඵොට්‌ඨබ්‌බෙ අසති…පෙ.… මනස්‌මිං අසති ධම්‌මෙ අසති මනොවිඤ්‌ඤාණෙ අසති ඵස්‌සපඤ්‌ඤත්‌තිං පඤ්‌ඤාපෙස්‌සතීති – නෙතං ඨානං විජ්‌ජති. ඵස්‌සපඤ්‌ඤත්‌තියා අසති වෙදනාපඤ්‌ඤත්‌තිං පඤ්‌ඤාපෙස්‌සතීති – නෙතං ඨානං විජ්‌ජති. වෙදනාපඤ්‌ඤත්‌තියා අසති සඤ්‌ඤාපඤ්‌ඤත්‌තිං පඤ්‌ඤාපෙස්‌සතීති – නෙතං ඨානං විජ්‌ජති. සඤ්‌ඤාපඤ්‌ඤත්‌තියා අසති විතක්‌කපඤ්‌ඤත්‌තිං පඤ්‌ඤාපෙස්‌සතීති – නෙතං ඨානං විජ්‌ජති. විතක්‌කපඤ්‌ඤත්‌තියා අසති පපඤ්‌චසඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛාසමුදාචරණපඤ්‌ඤත්‌තිං පඤ්‌ඤාපෙස්‌සතීති – නෙතං ඨානං විජ්‌ජති.
‘‘යං ඛො නො, ආවුසො, භගවා සංඛිත්‌තෙන උද්‌දෙසං උද්‌දිසිත්‌වා විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං අවිභජිත්‌වා උට්‌ඨායාසනා විහාරං පවිට්‌ඨො – ‘යතොනිදානං, භික්‌ඛු, පුරිසං පපඤ්‌චසඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛා සමුදාචරන්‌ති එත්‌ථ චෙ නත්‌ථි අභිනන්‌දිතබ්‌බං අභිවදිතබ්‌බං අජ්‌ඣොසිතබ්‌බං එසෙවන්‌තො රාගානුසයානං…පෙ.… එත්‌ථෙතෙ පාපකා අකුසලා ධම්‌මා අපරිසෙසා නිරුජ්‌ඣන්‌තී’ති, ඉමස්‌ස ඛො අහං, ආවුසො, භගවතා සංඛිත්‌තෙන උද්‌දෙසස්‌ස උද්‌දිට්‌ඨස්‌ස විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං අවිභත්‌තස්‌ස එවං විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං ආජානාමි. ආකඞ්‌ඛමානා ච පන තුම්‌හෙ ආයස්‌මන්‌තො භගවන්‌තංයෙව උපසඞ්‌කමිත්‌වා එතමත්‌ථං පටිපුච්‌ඡෙය්‍යාථ. යථා නො භගවා බ්‍යාකරොති තථා නං ධාරෙය්‍යාථා’’ති.
205. අථ ඛො තෙ භික්‌ඛූ ආයස්‌මතො මහාකච්‌චානස්‌ස භාසිතං අභිනන්‌දිත්‌වා අනුමොදිත්‌වා උට්‌ඨායාසනා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමිංසු; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදිංසු. එකමන්‌තං නිසින්‌නා ඛො තෙ භික්‌ඛූ භගවන්‌තං එතදවොචුං – ‘‘යං ඛො නො, භන්‌තෙ, භගවා සංඛිත්‌තෙන උද්‌දෙසං උද්‌දිසිත්‌වා විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං අවිභජිත්‌වා උට්‌ඨායාසනා විහාරං පවිට්‌ඨො – ‘යතොනිදානං, භික්‌ඛු, පුරිසං පපඤ්‌චසඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛා සමුදාචරන්‌ති. එත්‌ථ චෙ නත්‌ථි අභිනන්‌දිතබ්‌බං අභිවදිතබ්‌බං අජ්‌ඣොසිතබ්‌බං. එසෙවන්‌තො රාගානුසයානං…පෙ.… එත්‌ථෙතෙ පාපකා අකුසලා ධම්‌මා අපරිසෙසා නිරුජ්‌ඣන්‌තී’ති. තෙසං නො, භන්‌තෙ, අම්‌හාකං අචිරපක්‌කන්‌තස්‌ස භගවතො එතදහොසි – ‘ඉදං ඛො නො, ආවුසො, භගවා සංඛිත්‌තෙන උද්‌දෙසං උද්‌දිසිත්‌වා විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං අවිභජිත්‌වා උට්‌ඨායාසනා විහාරං පවිට්‌ඨො – ‘‘යතොනිදානං, භික්‌ඛු, පුරිසං පපඤ්‌චසඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛා සමුදාචරන්‌ති. එත්‌ථ චෙ නත්‌ථි අභිනන්‌දිතබ්‌බං අභිවදිතබ්‌බං අජ්‌ඣොසිතබ්‌බං. එසෙවන්‌තො රාගානුසයානං, එසෙවන්‌තො පටිඝානුසයානං, එසෙවන්‌තො දිට්‌ඨානුසයානං, එසෙවන්‌තො විචිකිච්‌ඡානුසයානං, එසෙවන්‌තො මානානුසයානං, එසෙවන්‌තො භවරාගානුසයානං , එසෙවන්‌තො අවිජ්‌ජානුසයානං, එසෙවන්‌තො දණ්‌ඩාදාන-සත්‌ථාදාන-කලහ-විග්‌ගහ-විවාදතුවංතුවං-පෙසුඤ්‌ඤ-මුසාවාදානං. එත්‌ථෙතෙ පාපකා අකුසලා ධම්‌මා අපරිසෙසා නිරුජ්‌ඣන්‌තී’’ති. කො නු ඛො ඉමස්‌ස භගවතා සංඛිත්‌තෙන උද්‌දෙසස්‌ස උද්‌දිට්‌ඨස්‌ස විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං අවිභත්‌තස්‌ස විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං විභජෙය්‍යා’ති? තෙසං නො, භන්‌තෙ, අම්‌හාකං එතදහොසි – ‘අයං ඛො ආයස්‌මා මහාකච්‌චානො සත්‌ථු චෙව සංවණ්‌ණිතො සම්‌භාවිතො ච විඤ්‌ඤූනං සබ්‍රහ්‌මචාරීනං, පහොති චායස්‌මා මහාකච්‌චානො ඉමස්‌ස භගවතා සංඛිත්‌තෙන උද්‌දෙසස්‌ස උද්‌දිට්‌ඨස්‌ස විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං අවිභත්‌තස්‌ස විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං විභජිතුං, යංනූන මයං යෙනායස්‌මා මහාකච්‌චානො තෙනුපසඞ්‌කමෙය්‍යාම; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මන්‌තං මහාකච්‌චානං එතමත්‌ථං පටිපුච්‌ඡෙය්‍යාමා’ති. අථ ඛො මයං, භන්‌තෙ, යෙනායස්‌මා මහාකච්‌චානො තෙනුපසඞ්‌කමිම්‌හ; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මන්‌තං මහාකච්‌චානං එතමත්‌ථං පටිපුච්‌ඡිම්‌හ. තෙසං නො, භන්‌තෙ, ආයස්‌මතා මහාකච්‌චානෙන ඉමෙහි ආකාරෙහි ඉමෙහි පදෙහි ඉමෙහි බ්‍යඤ්‌ජනෙහි අත්‌ථො විභත්‌තො’’ති. ‘‘පණ්‌ඩිතො, භික්‌ඛවෙ, මහාකච්‌චානො; මහාපඤ්‌ඤො, භික්‌ඛවෙ, මහාකච්‌චානො. මං චෙපි තුම්‌හෙ, භික්‌ඛවෙ, එතමත්‌ථං පටිපුච්‌ඡෙය්‍යාථ, අහම්‌පි තං එවමෙවං බ්‍යාකරෙය්‍යං යථා තං මහාකච්‌චානෙන බ්‍යාකතං. එසො චෙවෙතස්‌ස අත්‌ථො. එවඤ්‌ච [එවෙමෙව ච (ක.)] නං ධාරෙථා’’ති.
එවං වුත්‌තෙ ආයස්‌මා ආනන්‌දො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘සෙය්‍යථාපි, භන්‌තෙ, පුරිසො ජිඝච්‌ඡාදුබ්‌බල්‍යපරෙතො මධුපිණ්‌ඩිකං අධිගච්‌ඡෙය්‍ය, සො යතො යතො සායෙය්‍ය, ලභෙථෙව සාදුරසං අසෙචනකං. එවමෙව ඛො, භන්‌තෙ, චෙතසො භික්‌ඛු දබ්‌බජාතිකො, යතො යතො ඉමස්‌ස ධම්‌මපරියායස්‌ස පඤ්‌ඤාය අත්‌ථං උපපරික්‌ඛෙය්‍ය, ලභෙථෙව අත්‌තමනතං, ලභෙථෙව චෙතසො පසාදං. කො නාමො අයං [කො නාමායං (ස්‍යා.)], භන්‌තෙ, ධම්‌මපරියායො’’ති? ‘‘තස්‌මාතිහ ත්‌වං, ආනන්‌ද, ඉමං ධම්‌මපරියායං මධුපිණ්‌ඩිකපරියායො ත්‌වෙව නං ධාරෙහී’’ති.
ඉදමවොච භගවා. අත්‌තමනො ආයස්‌මා ආනන්‌දො භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දීති.
මධුපිණ්‌ඩිකසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං අට්‌ඨමං.
No comments:
Post a Comment