4. පොතලියසුත්‌තං
31. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා අඞ්‌ගුත්‌තරාපෙසු විහරති ආපණං නාම අඞ්‌ගුත්‌තරාපානං නිගමො. අථ ඛො භගවා පුබ්‌බණ්‌හසමයං නිවාසෙත්‌වා පත්‌තචීවරමාදාය ආපණං පිණ්‌ඩාය පාවිසි. ආපණෙ පිණ්‌ඩාය චරිත්‌වා පච්‌ඡාභත්‌තං පිණ්‌ඩපාතපටික්‌කන්‌තො යෙනඤ්‌ඤතරො වනසණ්‌ඩො තෙනුපසඞ්‌කමි දිවාවිහාරාය. තං වනසණ්‌ඩං අජ්‌ඣොගාහෙත්‌වා [අජ්‌ඣොගහෙත්‌වා (සී. ස්‍යා. කං.), අජ්‌ඣොගාහිත්‌වා (පී. ක.)] අඤ්‌ඤතරස්‌මිං රුක්‌ඛමූලෙ දිවාවිහාරං නිසීදි. පොතලියොපි ඛො ගහපති සම්‌පන්‌නනිවාසනපාවුරණො [පාපුරණො (සී. ස්‍යා. කං.)]ඡත්‌තුපාහනාහි [ඡත්‌තුපාහනො (ක.)] ජඞ්‌ඝාවිහාරං අනුචඞ්‌කමමානො අනුවිචරමානො යෙන සො වනසණ්‌ඩො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා තං වනසණ්‌ඩං අජ්‌ඣොගාහෙත්‌වා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවතා සද්‌ධිං සම්‌මොදි. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං අට්‌ඨාසි. එකමන්‌තං ඨිතං ඛො පොතලියං ගහපතිං භගවා එතදවොච – ‘‘සංවිජ්‌ජන්‌ති ඛො, ගහපති, ආසනානි; සචෙ ආකඞ්‌ඛසි නිසීදා’’ති. එවං වුත්‌තෙ, පොතලියො ගහපති ‘‘ගහපතිවාදෙන මං සමණො ගොතමො සමුදාචරතී’’ති කුපිතො අනත්‌තමනො තුණ්‌හී අහොසි. දුතියම්‌පි ඛො භගවා…පෙ.… තතියම්‌පි ඛො භගවා පොතලියං ගහපතිං එතදවොච – ‘‘සංවිජ්‌ජන්‌ති ඛො, ගහපති, ආසනානි; සචෙ ආකඞ්‌ඛසි නිසීදා’’ති. ‘‘එවං වුත්‌තෙ, පොතලියො ගහපති ගහපතිවාදෙන මං සමණො ගොතමො සමුදාචරතී’’ති කුපිතො අනත්‌තමනො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘තයිදං, භොගොතම, නච්‌ඡන්‌නං, තයිදං නප්‌පතිරූපං, යං මං ත්‌වං ගහපතිවාදෙන සමුදාචරසී’’ති. ‘‘තෙ හි තෙ, ගහපති, ආකාරා, තෙ ලිඞ්‌ගා , තෙ නිමිත්‌තා යථා තං ගහපතිස්‌සා’’ති. ‘‘තථා හි පන මෙ, භො ගොතම, සබ්‌බෙ කම්‌මන්‌තා පටික්‌ඛිත්‌තා, සබ්‌බෙ වොහාරා සමුච්‌ඡින්‌නා’’ති. ‘‘යථා කථං පන තෙ, ගහපති, සබ්‌බෙ කම්‌මන්‌තා පටික්‌ඛිත්‌තා, සබ්‌බෙ වොහාරා සමුච්‌ඡින්‌නා’’ති? ‘‘ඉධ මෙ, භො ගොතම, යං අහොසි ධනං වා ධඤ්‌ඤං වා රජතං වා ජාතරූපං වා සබ්‌බං තං පුත්‌තානං දායජ්‌ජං නිය්‍යාතං, තත්‌ථාහං අනොවාදී අනුපවාදී ඝාසච්‌ඡාදනපරමො විහරාමි. එවං ඛො මෙ [එවඤ්‌ච මෙ (ස්‍යා.), එවං මෙ (ක.)], භො ගොතම, සබ්‌බෙ කම්‌මන්‌තා පටික්‌ඛිත්‌තා, සබ්‌බෙ වොහාරා සමුච්‌ඡින්‌නා’’ති. ‘‘අඤ්‌ඤථා ඛො ත්‌වං, ගහපති, වොහාරසමුච්‌ඡෙදං වදසි, අඤ්‌ඤථා ච පන අරියස්‌ස විනයෙ වොහාරසමුච්‌ඡෙදො හොතී’’ති. ‘‘යථා කථං පන, භන්‌තෙ, අරියස්‌ස විනයෙ වොහාරසමුච්‌ඡෙදො හොති? සාධු මෙ, භන්‌තෙ , භගවා තථා ධම්‌මං දෙසෙතු යථා අරියස්‌ස විනයෙ වොහාරසමුච්‌ඡෙදො හොතී’’ති. ‘‘තෙන හි, ගහපති, සුණාහි, සාධුකං මනසි කරොහි, භාසිස්‌සාමී’’ති. ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො පොතලියො ගහපති භගවතො පච්‌චස්‌සොසි.
32. භගවා එතදවොච – ‘‘අට්‌ඨ ඛො ඉමෙ, ගහපති, ධම්‌මා අරියස්‌ස විනයෙ වොහාරසමුච්‌ඡෙදාය සංවත්‌තන්‌ති. කතමෙ අට්‌ඨ? අපාණාතිපාතං නිස්‌සාය පාණාතිපාතො පහාතබ්‌බො; දින්‌නාදානං නිස්‌සාය අදින්‌නාදානං පහාතබ්‌බං; සච්‌චවාචං [සච්‌චං වාචං (ස්‍යා.)] නිස්‌සාය මුසාවාදො පහාතබ්‌බො; අපිසුණං වාචං නිස්‌සාය පිසුණා වාචා පහාතබ්‌බා; අගිද්‌ධිලොභං නිස්‌සාය ගිද්‌ධිලොභො පහාතබ්‌බො; අනින්‌දාරොසං නිස්‌සාය නින්‌දාරොසො පහාතබ්‌බො; අක්‌කොධූපායාසං නිස්‌සාය කොධූපායාසො පහාතබ්‌බො; අනතිමානං නිස්‌සාය අතිමානො පහාතබ්‌බො. ඉමෙ ඛො, ගහපති, අට්‌ඨ ධම්‌මා සංඛිත්‌තෙන වුත්‌තා, විත්‌ථාරෙන අවිභත්‌තා, අරියස්‌ස විනයෙ වොහාරසමුච්‌ඡෙදාය සංවත්‌තන්‌තී’’ති. ‘‘යෙ මෙ [යෙ මෙ පන (ස්‍යා. ක.)], භන්‌තෙ, භගවතා අට්‌ඨ ධම්‌මා සංඛිත්‌තෙන වුත්‌තා, විත්‌ථාරෙන අවිභත්‌තා, අරියස්‌ස විනයෙ වොහාරසමුච්‌ඡෙදාය සංවත්‌තන්‌ති, සාධු මෙ, භන්‌තෙ, භගවා ඉමෙ අට්‌ඨ ධම්‌මෙ විත්‌ථාරෙන [විත්‌ථාරෙත්‌වා (ක.)] විභජතු අනුකම්‌පං උපාදායා’’ති. ‘‘තෙන හි, ගහපති, සුණාහි, සාධුකං මනසි කරොහි, භාසිස්‌සාමී’’ති. ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො පොතලියො ගහපති භගවතො පච්‌චස්‌සොසි. භගවා එතදවොච –
33. ‘‘‘අපාණාතිපාතං නිස්‌සාය පාණාතිපාතො පහාතබ්‌බො’ති ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? ඉධ, ගහපති, අරියසාවකො ඉති පටිසඤ්‌චික්‌ඛති – ‘යෙසං ඛො අහං සංයොජනානං හෙතු පාණාතිපාතී අස්‌සං, තෙසාහං සංයොජනානං පහානාය සමුච්‌ඡෙදාය පටිපන්‌නො. අහඤ්‌චෙව [අහඤ්‌චෙ (?)] ඛො පන පාණාතිපාතී අස්‌සං, අත්‌තාපි මං උපවදෙය්‍ය පාණාතිපාතපච්‌චයා, අනුවිච්‌චාපි මං විඤ්‌ඤූ [අනුවිච්‌ච විඤ්‌ඤූ (සී. ස්‍යා. පී.)]ගරහෙය්‍යුං පාණාතිපාතපච්‌චයා, කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා දුග්‌ගති පාටිකඞ්‌ඛා පාණාතිපාතපච්‌චයා. එතදෙව ඛො පන සංයොජනං එතං නීවරණං යදිදං පාණාතිපාතො. යෙ ච පාණාතිපාතපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජෙය්‍යුං ආසවා විඝාතපරිළාහා, පාණාතිපාතා පටිවිරතස්‌ස එවංස තෙ ආසවා විඝාතපරිළාහා න හොන්‌ති’. ‘අපාණාතිපාතං නිස්‌සාය පාණාතිපාතො පහාතබ්‌බො’ති – ඉති යන්‌තං වුත්‌තං ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
34. ‘‘‘දින්‌නාදානං නිස්‌සාය අදින්‌නාදානං පහාතබ්‌බ’න්‌ති ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං, කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? ඉධ, ගහපති, අරියසාවකො ඉති පටිසඤ්‌චික්‌ඛති – ‘යෙසං ඛො අහං සංයොජනානං හෙතු අදින්‌නාදායී අස්‌සං, තෙසාහං සංයොජනානං පහානාය සමුච්‌ඡෙදාය පටිපන්‌නො. අහඤ්‌චෙව ඛො පන අදින්‌නාදායී අස්‌සං, අත්‌තාපි මං උපවදෙය්‍ය අදින්‌නාදානපච්‌චයා, අනුවිච්‌චාපි මං විඤ්‌ඤූ ගරහෙය්‍යුං අදින්‌නාදානපච්‌චයා, කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා දුග්‌ගති පාටිකඞ්‌ඛා අදින්‌නාදානපච්‌චයා. එතදෙව ඛො පන සංයොජනං එතං නීවරණං යදිදං අදින්‌නාදානං. යෙ ච අදින්‌නාදානපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජෙය්‍යුං ආසවා විඝාතපරිළාහා අදින්‌නාදානා පටිවිරතස්‌ස එවංස තෙ ආසවා විඝාතපරිළාහා න හොන්‌ති’. ‘දින්‌නාදානං නිස්‌සාය අදින්‌නාදානං පහාතබ්‌බ’න්‌ති – ඉති යන්‌තං වුත්‌තං ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
35. ‘‘‘සච්‌චවාචං නිස්‌සාය මුසාවාදො පහාතබ්‌බො’ති ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? ඉධ, ගහපති, අරියසාවකො ඉති පටිසඤ්‌චික්‌ඛති – ‘යෙසං ඛො අහං සංයොජනානං හෙතු මුසාවාදී අස්‌සං, තෙසාහං සංයොජනානං පහානාය සමුච්‌ඡෙදාය පටිපන්‌නො. අහඤ්‌චෙව ඛො පන මුසාවාදී අස්‌සං, අත්‌තාපි මං උපවදෙය්‍ය මුසාවාදපච්‌චයා, අනුවිච්‌චාපි මං විඤ්‌ඤූ ගරහෙය්‍යුං මුසාවාදපච්‌චයා, කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා දුග්‌ගති පාටිකඞ්‌ඛා මුසාවාදපච්‌චයා. එතදෙව ඛො පන සංයොජනං එතං නීවරණං යදිදං මුසාවාදො . යෙ ච මුසාවාදපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජෙය්‍යුං ආසවා විඝාතපරිළාහා, මුසාවාදා පටිවිරතස්‌ස එවංස තෙ ආසවා විඝාතපරිළාහා න හොන්‌ති’. ‘සච්‌චවාචං නිස්‌සාය මුසාවාදො පහාතබ්‌බො’ති – ඉති යන්‌තං වුත්‌තං ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
36. ‘‘‘අපිසුණං වාචං නිස්‌සාය පිසුණා වාචා පහාතබ්‌බා’ති ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? ඉධ, ගහපති, අරියසාවකො ඉති පටිසඤ්‌චික්‌ඛති – ‘යෙසං ඛො අහං සංයොජනානං හෙතු පිසුණවාචො අස්‌සං, තෙසාහං සංයොජනානං පහානාය සමුච්‌ඡෙදාය පටිපන්‌නො. අහඤ්‌චෙව ඛො පන පිසුණවාචො අස්‌සං, අත්‌තාපි මං උපවදෙය්‍ය පිසුණවාචාපච්‌චයා , අනුවිච්‌චාපි මං විඤ්‌ඤූ ගරහෙය්‍යුං පිසුණවාචාපච්‌චයා, කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා දුග්‌ගති පාටිකඞ්‌ඛා පිසුණවාචාපච්‌චයා. එතදෙව ඛො පන සංයොජනං එතං නීවරණං යදිදං පිසුණා වාචා. යෙ ච පිසුණවාචාපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජෙය්‍යුං ආසවා විඝාතපරිළාහා, පිසුණායවාචාය පටිවිරතස්‌ස එවංස තෙ ආසවා විඝාතපරිළාහා න හොන්‌ති’. ‘අපිසුණං වාචං නිස්‌සාය පිසුණා වාචා පහාතබ්‌බා’ති – ඉති යන්‌තං වුත්‌තං ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
37. ‘‘‘අගිද්‌ධිලොභං නිස්‌සාය ගිද්‌ධිලොභො පහාතබ්‌බො’ති ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං, කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? ඉධ, ගහපති, අරියසාවකො ඉති පටිසඤ්‌චික්‌ඛති – ‘යෙසං ඛො අහං සංයොජනානං හෙතු ගිද්‌ධිලොභී අස්‌සං, තෙසාහං සංයොජනානං පහානාය සමුච්‌ඡෙදාය පටිපන්‌නො. අහඤ්‌චෙව ඛො පන ගිද්‌ධිලොභී අස්‌සං, අත්‌තාපි මං උපවදෙය්‍ය ගිද්‌ධිලොභපච්‌චයා, අනුවිච්‌චාපි මං විඤ්‌ඤූ ගරහෙය්‍යුං ගිද්‌ධිලොභපච්‌චයා, කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා දුග්‌ගති පාටිකඞ්‌ඛා ගිද්‌ධිලොභපච්‌චයා. එතදෙව ඛො පන සංයොජනං එතං නීවරණං යදිදං ගිද්‌ධිලොභො. යෙ ච ගිද්‌ධිලොභපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජෙය්‍යුං ආසවා විඝාතපරිළාහා, ගිද්‌ධිලොභා පටිවිරතස්‌ස එවංස තෙ ආසවා විඝාතපරිළාහා න හොන්‌ති’. ‘අගිද්‌ධිලොභං නිස්‌සාය ගිද්‌ධිලොභො පහාතබ්‌බො’ති – ඉති යන්‌තං වුත්‌තං ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
38. ‘‘‘අනින්‌දාරොසං නිස්‌සාය නින්‌දාරොසො පහාතබ්‌බො’ති ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං, කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? ඉධ, ගහපති, අරියසාවකො ඉති පටිසඤ්‌චික්‌ඛති – ‘යෙසං ඛො අහං සංයොජනානං හෙතු නින්‌දාරොසී අස්‌සං, තෙසාහං සංයොජනානං පහානාය සමුච්‌ඡෙදාය පටිපන්‌නො. අහඤ්‌චෙව ඛො පන නින්‌දාරොසී අස්‌සං, අත්‌තාපි මං උපවදෙය්‍ය නින්‌දාරොසපච්‌චයා, අනුවිච්‌චාපි මං විඤ්‌ඤූ ගරහෙය්‍යුං නින්‌දාරොසපච්‌චයා, කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා දුග්‌ගති පාටිකඞ්‌ඛා නින්‌දාරොසපච්‌චයා. එතදෙව ඛො පන සංයොජනං එතං නීවරණං යදිදං නින්‌දාරොසො. යෙ ච නින්‌දාරොසපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජෙය්‍යුං ආසවා විඝාතපරිළාහා, අනින්‌දාරොසිස්‌ස එවංස තෙ ආසවා විඝාතපරිළාහා න හොන්‌ති’. ‘අනින්‌දාරොසං නිස්‌සාය නින්‌දාරොසො පහාතබ්‌බො’ති – ඉති යන්‌තං වුත්‌තං ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
39. ‘‘‘අක්‌කොධූපායාසං නිස්‌සාය කොධූපායාසො පහාතබ්‌බො’ති ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං, කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? ඉධ, ගහපති, අරියසාවකො ඉති පටිසඤ්‌චික්‌ඛති – ‘යෙසං ඛො අහං සංයොජනානං හෙතු කොධූපායාසී අස්‌සං, තෙසාහං සංයොජනානං පහානාය සමුච්‌ඡෙදාය පටිපන්‌නො. අහඤ්‌චෙව ඛො පන කොධූපායාසී අස්‌සං, අත්‌තාපි මං උපවදෙය්‍ය කොධූපායාසපච්‌චයා , අනුවිච්‌චාපි මං විඤ්‌ඤූ ගරහෙය්‍යුං කොධූපායාසපච්‌චයා, කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා දුග්‌ගති පාටිකඞ්‌ඛා කොධූපායාසපච්‌චයා. එතදෙව ඛො පන සංයොජනං එතං නීවරණං යදිදං කොධූපායාසො. යෙ ච කොධූපායාසපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජෙය්‍යුං ආසවා විඝාතපරිළාහා, අක්‌කොධූපායාසිස්‌ස එවංස තෙ ආසවා විඝාතපරිළාහා න හොන්‌ති’. ‘අක්‌කොධූපායාසං නිස්‌සාය කොධූපායාසො පහාතබ්‌බො’ති – ඉති යන්‌තං වුත්‌තං ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
40. ‘‘‘අනතිමානං නිස්‌සාය අතිමානො පහාතබ්‌බො’ති ඉති ඛො පනෙතං වුත්‌තං, කිඤ්‌චෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං? ඉධ, ගහපති, අරියසාවකො ඉති පටිසඤ්‌චික්‌ඛති – ‘යෙසං ඛො අහං සංයොජනානං හෙතු අතිමානී අස්‌සං, තෙසාහං සංයොජනානං පහානාය සමුච්‌ඡෙදාය පටිපන්‌නො. අහඤ්‌චෙව ඛො පන අතිමානී අස්‌සං, අත්‌තාපි මං උපවදෙය්‍ය අතිමානපච්‌චයා, අනුවිච්‌චාපි මං විඤ්‌ඤූ ගරහෙය්‍යුං අතිමානපච්‌චයා, කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා දුග්‌ගති පාටිකඞ්‌ඛා අතිමානපච්‌චයා. එතදෙව ඛො පන සංයොජනං එතං නීවරණං යදිදං අතිමානො. යෙ ච අතිමානපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජෙය්‍යුං ආසවා විඝාතපරිළාහා, අනතිමානිස්‌ස එවංස තෙ ආසවා විඝාතපරිළාහා න හොන්‌ති’. ‘අනතිමානං නිස්‌සාය අතිමානො පහාතබ්‌බො’ති – ඉති යන්‌තං වුත්‌තං ඉදමෙතං පටිච්‌ච වුත්‌තං.
41. ‘‘ඉමෙ ඛො, ගහපති, අට්‌ඨ ධම්‌මා සංඛිත්‌තෙන වුත්‌තා, විත්‌ථාරෙන විභත්‌තා [අවිභත්‌තා (ස්‍යා. ක.)], යෙ අරියස්‌ස විනයෙ වොහාරසමුච්‌ඡෙදාය සංවත්‌තන්‌ති; න ත්‌වෙව තාව අරියස්‌ස විනයෙ සබ්‌බෙන සබ්‌බං සබ්‌බථා සබ්‌බං වොහාරසමුච්‌ඡෙදො හොතී’’ති.
‘‘යථා කථං පන, භන්‌තෙ, අරියස්‌ස විනයෙ සබ්‌බෙන සබ්‌බං සබ්‌බථා සබ්‌බං වොහාරසමුච්‌ඡෙදො හොති? සාධු මෙ, භන්‌තෙ, භගවා තථා ධම්‌මං දෙසෙතු යථා අරියස්‌ස විනයෙ සබ්‌බෙන සබ්‌බං සබ්‌බථා සබ්‌බං වොහාරසමුච්‌ඡෙදො හොතී’’ති. ‘‘තෙන හි, ගහපති, සුණාහි, සාධුකං මනසි කරොහි, භාසිස්‌සාමී’’ති. ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො පොතලියො ගහපති භගවතො පච්‌චස්‌සොසි. භගවා එතදවොච –
කාමාදීනවකථා
42. ‘‘සෙය්‍යථාපි , ගහපති, කුක්‌කුරො ජිඝච්‌ඡාදුබ්‌බල්‍යපරෙතො ගොඝාතකසූනං පච්‌චුපට්‌ඨිතො අස්‌ස. තමෙනං දක්‌ඛො ගොඝාතකො වා ගොඝාතකන්‌තෙවාසී වා අට්‌ඨිකඞ්‌කලං සුනික්‌කන්‌තං නික්‌කන්‌තං නිම්‌මංසං ලොහිතමක්‌ඛිතං උපසුම්‌භෙය්‍ය [උපච්‌ඡුභෙය්‍ය (සී. පී.), උපච්‌ඡූභෙය්‍ය (ස්‍යා. කං.), උපච්‌චුම්‌භෙය්‍ය (ක.)]. තං කිං මඤ්‌ඤසි, ගහපති, අපි නු ඛො සො කුක්‌කුරො අමුං අට්‌ඨිකඞ්‌කලං සුනික්‌කන්‌තං නික්‌කන්‌තං නිම්‌මංසං ලොහිතමක්‌ඛිතං පලෙහන්‌තො ජිඝච්‌ඡාදුබ්‌බල්‍යං පටිවිනෙය්‍යා’’ති?
‘‘නො හෙතං, භන්‌තෙ’’.
‘‘තං කිස්‌ස හෙතු’’?
‘‘අදුඤ්‌හි, භන්‌තෙ, අට්‌ඨිකඞ්‌කලං සුනික්‌කන්‌තං නික්‌කන්‌තං නිම්‌මංසං ලොහිතමක්‌ඛිතං. යාවදෙව පන සො කුක්‌කුරො කිලමථස්‌ස විඝාතස්‌ස භාගී අස්‌සාති. එවමෙව ඛො, ගහපති, අරියසාවකො ඉති පටිසඤ්‌චික්‌ඛති – ‘අට්‌ඨිකඞ්‌කලූපමා කාමා වුත්‌තා භගවතා බහුදුක්‌ඛා බහුපායාසා [බහූපායාසා (සී. ස්‍යා. කං. පී.)], ආදීනවො එත්‌ථ භිය්‍යො’ති. එවමෙතං යථාභූතං සම්‌මප්‌පඤ්‌ඤාය දිස්‌වා යායං උපෙක්‌ඛා නානත්‌තා නානත්‌තසිතා තං අභිනිවජ්‌ජෙත්‌වා, යායං උපෙක්‌ඛා එකත්‌තා එකත්‌තසිතා යත්‌ථ සබ්‌බසො ලොකාමිසූපාදානා අපරිසෙසා නිරුජ්‌ඣන්‌ති තමෙවූපෙක්‌ඛං භාවෙති.
43. ‘‘සෙය්‍යථාපි, ගහපති, ගිජ්‌ඣො වා කඞ්‌කො වා කුලලො වා මංසපෙසිං ආදාය උඩ්‌ඩීයෙය්‍ය [උඩ්‌ඩයෙය්‍ය (ස්‍යා. පී.)]. තමෙනං ගිජ්‌ඣාපි කඞ්‌කාපි කුලලාපි අනුපතිත්‌වා අනුපතිත්‌වා විතච්‌ඡෙය්‍යුං විස්‌සජ්‌ජෙය්‍යුං[විරාජෙය්‍යුං (සී. ස්‍යා. කං. පී.)]. තං කිං මඤ්‌ඤසි, ගහපති, සචෙ සො ගිජ්‌ඣො වා කඞ්‌කො වා කුලලො වා තං මංසපෙසිං න ඛිප්‌පමෙව පටිනිස්‌සජ්‌ජෙය්‍ය, සො තතොනිදානං මරණං වා නිගච්‌ඡෙය්‍ය මරණමත්‌තං වා දුක්‌ඛ’’න්‌ති?
‘‘එවං, භන්‌තෙ’’.
‘‘එවමෙව ඛො, ගහපති, අරියසාවකො ඉති පටිසඤ්‌චික්‌ඛති – ‘මංසපෙසූපමා කාමා වුත්‌තා භගවතා බහුදුක්‌ඛා බහුපායාසා, ආදීනවො එත්‌ථ භිය්‍යො’ති. එවමෙතංයථාභූතං සම්‌මප්‌පඤ්‌ඤාය දිස්‌වා යායං උපෙක්‌ඛා නානත්‌තා නානත්‌තසිතා තං අභිනිවජ්‌ජෙත්‌වා යායං උපෙක්‌ඛා එකත්‌තා එකත්‌තසිතා යත්‌ථ සබ්‌බසො ලොකාමිසූපාදානා අපරිසෙසා නිරුජ්‌ඣන්‌ති තමෙවූපෙක්‌ඛං භාවෙති.
44. ‘‘සෙය්‍යථාපි, ගහපති, පුරිසො ආදිත්‌තං තිණුක්‌කං ආදාය පටිවාතං ගච්‌ඡෙය්‍ය. තං කිං මඤ්‌ඤසි, ගහපති, සචෙ සො පුරිසො තං ආදිත්‌තං තිණුක්‌කං න ඛිප්‌පමෙව පටිනිස්‌සජ්‌ජෙය්‍ය තස්‌ස සා ආදිත්‌තා තිණුක්‌කා හත්‌ථං වා දහෙය්‍ය බාහුං වා දහෙය්‍ය අඤ්‌ඤතරං වා අඤ්‌ඤතරං වා අඞ්‌ගපච්‌චඞ්‌ගං [දහෙය්‍ය. අඤ්‌ඤතරං වා අඞ්‌ගපච්‌චඞ්‌ග (සී. පී.)] දහෙය්‍ය, සො තතොනිදානං මරණං වා නිගච්‌ඡෙය්‍ය මරණමත්‌තං වා දුක්‌ඛ’’න්‌ති?
‘‘එවං, භන්‌තෙ’’.
‘‘එවමෙව ඛො, ගහපති, අරියසාවකො ඉති පටිසඤ්‌චික්‌ඛති – ‘තිණුක්‌කූපමා කාමා වුත්‌තා භගවතා බහුදුක්‌ඛා බහුපායාසා, ආදීනවො එත්‌ථ භිය්‍යො’ති. එවමෙතං යථාභූතං සම්‌මප්‌පඤ්‌ඤාය දිස්‌වා…පෙ.… තමෙවූපෙක්‌ඛං භාවෙති.
45. ‘‘සෙය්‍යථාපි , ගහපති, අඞ්‌ගාරකාසු සාධිකපොරිසා, පූරා අඞ්‌ගාරානං වීතච්‌චිකානං වීතධූමානං. අථ පුරිසො ආගච්‌ඡෙය්‍ය ජීවිතුකාමො අමරිතුකාමො සුඛකාමො දුක්‌ඛප්‌පටික්‌කූලො. තමෙනං ද්‌වෙ බලවන්‌තො පුරිසා නානාබාහාසු ගහෙත්‌වා අඞ්‌ගාරකාසුං උපකඩ්‌ඪෙය්‍යුං. තං කිං මඤ්‌ඤසි, ගහපති, අපි නු සො පුරිසො ඉතිචිතිචෙව කායං සන්‌නාමෙය්‍යා’’ති?
‘‘එවං, භන්‌තෙ’’.
‘‘තං කිස්‌ස හෙතු’’?
‘‘විදිතඤ්‌හි , භන්‌තෙ, තස්‌ස පුරිසස්‌ස ඉමඤ්‌චාහං අඞ්‌ගාරකාසුං පපතිස්‌සාමි, තතොනිදානං මරණං වා නිගච්‌ඡිස්‌සාමි මරණමත්‌තං වා දුක්‌ඛ’’න්‌ති. ‘‘එවමෙව ඛො, ගහපති, අරියසාවකො ඉති පටිසඤ්‌චික්‌ඛති – ‘අඞ්‌ගාරකාසූපමා කාමා වුත්‌තා භගවතා බහුදුක්‌ඛා බහුපායාසා, ආදීනවො එත්‌ථ භිය්‍යො’ති. එවමෙතං යථාභූතං සම්‌මප්‌පඤ්‌ඤාය දිස්‌වා…පෙ.… තමෙවූපෙක්‌ඛං භාවෙති.
46. ‘‘සෙය්‍යථාපි , ගහපති, පුරිසො සුපිනකං පස්‌සෙය්‍ය ආරාමරාමණෙය්‍යකං වනරාමණෙය්‍යකං භූමිරාමණෙය්‍යකං පොක්‌ඛරණිරාමණෙය්‍යකං. සො පටිබුද්‌ධො න කිඤ්‌චි පටිපස්‌සෙය්‍ය [පස්‌සෙය්‍ය (සී. ස්‍යා. කං. පී.)]. එවමෙව ඛො, ගහපති, අරියසාවකො ඉති පටිසඤ්‌චික්‌ඛති – ‘සුපිනකූපමා කාමා වුත්‌තා භගවතා බහුදුක්‌ඛා බහුපායාසා, ආදීනවො එත්‌ථ භිය්‍යො’ති…පෙ.… තමෙවූපෙක්‌ඛං භාවෙති.
47. ‘‘සෙය්‍යථාපි, ගහපති, පුරිසො යාචිතකං භොගං යාචිත්‌වා යානං වා [යානං (ස්‍යා. කං. පී.)] පොරිසෙය්‍යං[පොරොසෙය්‍යං (සී. පී. ක.), ඔරොපෙය්‍ය (ස්‍යා. කං.)]පවරමණිකුණ්‌ඩලං. සො තෙහි යාචිතකෙහි භොගෙහි පුරක්‌ඛතො පරිවුතො අන්‌තරාපණං පටිපජ්‌ජෙය්‍ය. තමෙනං ජනො දිස්‌වා එවං වදෙය්‍ය – ‘භොගී වත, භො, පුරිසො, එවං කිර භොගිනො භොගානි භුඤ්‌ජන්‌තී’ති. තමෙනං සාමිකා යත්‌ථ යත්‌ථෙව පස්‌සෙය්‍යුං තත්‌ථ තත්‌ථෙව සානි හරෙය්‍යුං. තං කිං මඤ්‌ඤසි, ගහපති, අලං නු ඛො තස්‌ස පුරිසස්‌ස අඤ්‌ඤථත්‌තායා’’ති?
‘‘එවං, භන්‌තෙ’’.
‘‘තං කිස්‌ස හෙතු’’?
‘‘සාමිනො හි, භන්‌තෙ, සානි හරන්‌තී’’ති. ‘‘එවමෙව ඛො, ගහපති, අරියසාවකො ඉති පටිසඤ්‌චික්‌ඛති – ‘යාචිතකූපමා කාමා වුත්‌තා භගවතා බහුදුක්‌ඛා බහුපායාසා, ආදීනවො එත්‌ථ භිය්‍යො’ති…පෙ.… තමෙවූපෙක්‌ඛං භාවෙති.
48. ‘‘සෙය්‍යථාපි, ගහපති, ගාමස්‌ස වා නිගමස්‌ස වා අවිදූරෙ තිබ්‌බො වනසණ්‌ඩො. තත්‍රස්‌ස රුක්‌ඛො සම්‌පන්‌නඵලො ච උපපන්‌නඵලො [උප්‌පන්‌නඵලො (ස්‍යා.)] ච, න චස්‌සු කානිචි ඵලානි භූමියං පතිතානි. අථ පුරිසො ආගච්‌ඡෙය්‍ය ඵලත්‌ථිකො ඵලගවෙසී ඵලපරියෙසනං චරමානො. සො තං වනසණ්‌ඩං අජ්‌ඣොගාහෙත්‌වා තං රුක්‌ඛං පස්‌සෙය්‍ය සම්‌පන්‌නඵලඤ්‌ච උපපන්‌නඵලඤ්‌ච. තස්‌ස එවමස්‌ස – ‘අයං ඛො රුක්‌ඛො සම්‌පන්‌නඵලො ච උපපන්‌නඵලො ච, නත්‌ථි ච කානිචි ඵලානි භූමියං පතිතානි. ජානාමි ඛො පනාහං රුක්‌ඛං ආරොහිතුං [ආරුහිතුං (සී.)]. යංනූනාහං ඉමං රුක්‌ඛං ආරොහිත්‌වා යාවදත්‌ථඤ්‌ච ඛාදෙය්‍යං උච්‌ඡඞ්‌ගඤ්‌ච පූරෙය්‍ය’න්‌ති. සො තං රුක්‌ඛං ආරොහිත්‌වා යාවදත්‌ථඤ්‌ච ඛාදෙය්‍ය උච්‌ඡඞ්‌ගඤ්‌ච පූරෙය්‍ය. අථ දුතියො පුරිසො ආගච්‌ඡෙය්‍ය ඵලත්‌ථිකො ඵලගවෙසී ඵලපරියෙසනං චරමානො තිණ්‌හං කුඨාරිං [කුධාරිං (ස්‍යා. කං. ක.)] ආදාය. සො තං වනසණ්‌ඩං අජ්‌ඣොගාහෙත්‌වා තං රුක්‌ඛං පස්‌සෙය්‍ය සම්‌පන්‌නඵලඤ්‌ච උපපන්‌නඵලඤ්‌ච. තස්‌ස එවමස්‌ස – ‘අයං ඛො රුක්‌ඛො සම්‌පන්‌නඵලො ච උපපන්‌නඵලො ච, නත්‌ථි ච කානිචි ඵලානි භූමියං පතිතානි. න ඛො පනාහං ජානාමි රුක්‌ඛං ආරොහිතුං. යංනූනාහං ඉමං රුක්‌ඛං මූලතො ඡෙත්‌වා යාවදත්‌ථඤ්‌ච ඛාදෙය්‍යං උච්‌ඡඞ්‌ගඤ්‌ච පූරෙය්‍ය’න්‌ති. සො තං රුක්‌ඛං මූලතොව ඡින්‌දෙය්‍ය. තං කිං මඤ්‌ඤසි, ගහපති, අමුකො [අසු (සී. පී.)] යො සො පුරිසො පඨමං රුක්‌ඛං ආරූළ්‌හො සචෙ සො න ඛිප්‌පමෙව ඔරොහෙය්‍ය තස්‌ස සො රුක්‌ඛො පපතන්‌තො හත්‌ථං වා භඤ්‌ජෙය්‍ය පාදං වා භඤ්‌ජෙය්‍ය අඤ්‌ඤතරං වා අඤ්‌ඤතරං වා අඞ්‌ගපච්‌චඞ්‌ගං භඤ්‌ජෙය්‍ය, සො තතොනිදානං මරණං වා නිගච්‌ඡෙය්‍ය මරණමත්‌තං වා දුක්‌ඛ’’න්‌ති?
‘‘එවං, භන්‌තෙ’’.
‘‘එවමෙව ඛො, ගහපති, අරියසාවකො ඉති පටිසඤ්‌චික්‌ඛති – ‘රුක්‌ඛඵලූපමා කාමා වුත්‌තා භගවතා බහුදුක්‌ඛා බහුපායාසා, ආදීනවො එත්‌ථ භිය්‍යො’ති. එවමෙතං යථාභූතං සම්‌මප්‌පඤ්‌ඤාය දිස්‌වා යායං උපෙක්‌ඛා නානත්‌තා නානත්‌තසිතා තං අභිනිවජ්‌ජෙත්‌වා යායං උපෙක්‌ඛා එකත්‌තා එකත්‌තසිතා යත්‌ථ සබ්‌බසො ලොකාමිසූපාදානා අපරිසෙසා නිරුජ්‌ඣන්‌ති තමෙවූපෙක්‌ඛං භාවෙති.
49. ‘‘ස ඛො සො, ගහපති, අරියසාවකො ඉමංයෙව අනුත්‌තරං උපෙක්‌ඛාසතිපාරිසුද්‌ධිං ආගම්‌ම අනෙකවිහිතං පුබ්‌බෙනිවාසං අනුස්‌සරති, සෙය්‍යථිදං – එකම්‌පි ජාතිං ද්‌වෙපි ජාතියො…පෙ.… ඉති සාකාරං සඋද්‌දෙසං අනෙකවිහිතං පුබ්‌බෙනිවාසං අනුස්‌සරති.
‘‘ස ඛො සො, ගහපති, අරියසාවකො ඉමංයෙව අනුත්‌තරං උපෙක්‌ඛාසතිපාරිසුද්‌ධිං ආගම්‌ම දිබ්‌බෙන චක්‌ඛුනා විසුද්‌ධෙන අතික්‌කන්‌තමානුසකෙන සත්‌තෙ පස්‌සති චවමානෙ උපපජ්‌ජමානෙ හීනෙ පණීතෙ සුවණ්‌ණෙ දුබ්‌බණ්‌ණෙ සුගතෙ දුග්‌ගතෙ…පෙ.… යථාකම්‌මූපගෙ සත්‌තෙ පජානාති.
‘‘ස ඛො සො, ගහපති, අරියසාවකො ඉමංයෙව අනුත්‌තරං උපෙක්‌ඛාසතිපාරිසුද්‌ධිං ආගම්‌ම ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්‌තිං පඤ්‌ඤාවිමුත්‌තිං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. එත්‌තාවතා ඛො, ගහපති, අරියස්‌ස විනයෙ සබ්‌බෙන සබ්‌බං සබ්‌බථා සබ්‌බං වොහාරසමුච්‌ඡෙදො හොති.
50. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, ගහපති, යථා අරියස්‌ස විනයෙ සබ්‌බෙන සබ්‌බං සබ්‌බථා සබ්‌බං වොහාරසමුච්‌ඡෙදො හොති, අපි නු ත්‌වං එවරූපං වොහාරසමුච්‌ඡෙදං අත්‌තනි සමනුපස්‌සසී’’ති? ‘‘කො චාහං, භන්‌තෙ, කො ච අරියස්‌ස විනයෙ සබ්‌බෙන සබ්‌බං සබ්‌බථා සබ්‌බං වොහාරසමුච්‌ඡෙදො! ආරකා අහං, භන්‌තෙ, අරියස්‌ස විනයෙ සබ්‌බෙන සබ්‌බං සබ්‌බථා සබ්‌බං වොහාරසමුච්‌ඡෙදා. මයඤ්‌හි, භන්‌තෙ, පුබ්‌බෙ අඤ්‌ඤතිත්‌ථියෙ පරිබ්‌බාජකෙ අනාජානීයෙව සමානෙ ආජානීයාති අමඤ්‌ඤිම්‌හ, අනාජානීයෙව සමානෙ ආජානීයභොජනං භොජිම්‌හ, අනාජානීයෙව සමානෙ ආජානීයඨානෙ ඨපිම්‌හ; භික්‌ඛූ පන මයං, භන්‌තෙ, ආජානීයෙව සමානෙ අනාජානීයාති අමඤ්‌ඤිම්‌හ, ආජානීයෙව සමානෙ අනාජානීයභොජනං භොජිම්‌හ, ආජානීයෙව සමානෙ අනාජානීයඨානෙ ඨපිම්‌හ; ඉදානි පන මයං, භන්‌තෙ, අඤ්‌ඤතිත්‌ථියෙ පරිබ්‌බාජකෙ අනාජානීයෙව සමානෙ අනාජානීයාති ජානිස්‌සාම, අනාජානීයෙව සමානෙ අනාජානීයභොජනං භොජෙස්‌සාම, අනාජානීයෙව සමානෙ අනාජානීයඨානෙ ඨපෙස්‌සාම. භික්‌ඛූ පන මයං, භන්‌තෙ, ආජානීයෙව සමානෙ ආජානීයාති ජානිස්‌සාම ආජානීයෙව සමානෙ ආජානීයභොජනං භොජෙස්‌සාම, ආජානීයෙව සමානෙ ආජානීයඨානෙ ඨපෙස්‌සාම. අජනෙසි වත මෙ, භන්‌තෙ, භගවා සමණෙසු සමණප්‌පෙමං, සමණෙසු සමණප්‌පසාදං, සමණෙසු සමණගාරවං. අභික්‌කන්‌තං, භන්‌තෙ, අභික්‌කන්‌තං, භන්‌තෙ ! සෙය්‍යථාපි, භන්‌තෙ, නික්‌කුජ්‌ජිතං වා උක්‌කුජ්‌ජෙය්‍ය, පටිච්‌ඡන්‌නං වා විවරෙය්‍ය, මූළ්‌හස්‌ස වා මග්‌ගං ආචික්‌ඛෙය්‍ය, අන්‌ධකාරෙ වා තෙලපජ්‌ජොතං ධාරෙය්‍ය, චක්‌ඛුමන්‌තො රූපානි දක්‌ඛන්‌තීති; එවමෙවං ඛො, භන්‌තෙ, භගවතා අනෙකපරියායෙන ධම්‌මො පකාසිතො. එසාහං, භන්‌තෙ, භගවන්‌තං සරණං ගච්‌ඡාමි ධම්‌මඤ්‌ච භික්‌ඛුසඞ්‌ඝඤ්‌ච. උපාසකං මං භගවා ධාරෙතු අජ්‌ජතග්‌ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්‌ති.
පොතලියසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං චතුත්‌ථං.
No comments:
Post a Comment