2. මහාසුඤ්‌ඤතසුත්‌තං
මෙම සුත්‍ර දේශනාවේ සිංහල පරිවර්තනයට මෙතැනින් පිවිසෙන්න
සිංහල පරිවර්ථනය සදහා font මෙතැනින් ලබාගන්න
185. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සක්‌කෙසු විහරති කපිලවත්‌ථුස්‌මිං නිග්‍රොධාරාමෙ. අථ ඛො භගවා පුබ්‌බණ්‌හසමයං නිවාසෙත්‌වා පත්‌තචීවරමාදාය කපිලවත්‌ථුං පිණ්‌ඩාය පාවිසි. කපිලවත්‌ථුස්‌මිං පිණ්‌ඩාය චරිත්‌වා පච්‌ඡාභත්‌තං පිණ්‌ඩපාතපටික්‌කන්‌තො යෙන කාළඛෙමකස්‌ස සක්‌කස්‌ස විහාරො තෙනුපසඞ්‌කමි දිවාවිහාරාය. තෙන ඛො පන සමයෙන කාළඛෙමකස්‌ස සක්‌කස්‌ස විහාරෙ සම්‌බහුලානි සෙනාසනානි පඤ්‌ඤත්‌තානි හොන්‌ති. අද්‌දසා ඛො භගවා කාළඛෙමකස්‌ස සක්‌කස්‌ස විහාරෙ සම්‌බහුලානි සෙනාසනානි පඤ්‌ඤත්‌තානි. දිස්‌වාන භගවතො එතදහොසි – ‘‘සම්‌බහුලානි ඛො කාළඛෙමකස්‌ස සක්‌කස්‌ස විහාරෙ සෙනාසනානි පඤ්‌ඤත්‌තානි. සම්‌බහුලා නු ඛො ඉධ භික්‌ඛූ විහරන්‌තී’’ති.
186. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්‌මා ආනන්‌දො සම්‌බහුලෙහි භික්‌ඛූහි සද්‌ධිං ඝටාය සක්‌කස්‌ස විහාරෙ චීවරකම්‌මං කරොති. අථ ඛො භගවා සායන්‌හසමයං පටිසල්‌ලානා වුට්‌ඨිතො යෙන ඝටාය සක්‌කස්‌ස විහාරො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා පඤ්‌ඤත්‌තෙ ආසනෙ නිසීදි. නිසජ්‌ජ ඛො භගවා ආයස්‌මන්‌තං ආනන්‌දං ආමන්‌තෙසි – ‘‘සම්‌බහුලානි ඛො, ආනන්‌ද, කාළඛෙමකස්‌ස සක්‌කස්‌ස විහාරෙ සෙනාසනානි පඤ්‌ඤත්‌තානි. සම්‌බහුලා නු ඛො එත්‌ථ භික්‌ඛූ විහරන්‌තී’’ති? ‘‘සම්‌බහුලානි, භන්‌තෙ, කාළඛෙමකස්‌ස සක්‌කස්‌ස විහාරෙ සෙනාසනානි පඤ්‌ඤත්‌තානි. සම්‌බහුලා භික්‌ඛූ එත්‌ථ විහරන්‌ති. චීවරකාරසමයො නො, භන්‌තෙ, වත්‌තතී’’ති.
‘‘න ඛො, ආනන්‌ද, භික්‌ඛු සොභති සඞ්‌ගණිකාරාමො සඞ්‌ගණිකරතො සඞ්‌ගණිකාරාමතං අනුයුත්‌තො ගණාරාමො ගණරතො ගණසම්‌මුදිතො. සො වතානන්‌ද, භික්‌ඛු සඞ්‌ගණිකාරාමො සඞ්‌ගණිකරතො සඞ්‌ගණිකාරාමතං අනුයුත්‌තො ගණාරාමො ගණරතො ගණසම්‌මුදිතො යං තං නෙක්‌ඛම්‌මසුඛං පවිවෙකසුඛං උපසමසුඛං සම්‌බොධිසුඛං [සම්‌බොධසුඛං (සී. පී.), සම්‌බොධසුඛං චිත්‌තෙකග්‌ගතාසුඛං (ක.) උපරි අරණවිභඞ්‌ගසුත්‌තෙ පන සම්‌බොධිසුඛන්‌ත්‌වෙව දිස්‌සති] තස්‌ස සුඛස්‌ස නිකාමලාභී භවිස්‌සති අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභීති – නෙතං ඨානං විජ්‌ජති. යො ච ඛො සො, ආනන්‌ද, භික්‌ඛු එකො ගණස්‌මා වූපකට්‌ඨො විහරති තස්‌සෙතං භික්‌ඛුනො පාටිකඞ්‌ඛං යං තං නෙක්‌ඛම්‌මසුඛං පවිවෙකසුඛං උපසමසුඛං සම්‌බොධිසුඛං තස්‌ස සුඛස්‌ස නිකාමලාභී භවිස්‌සති අකිච්‌ඡලාභී අකසිරලාභීති – ඨානමෙතං විජ්‌ජති.
‘‘සො වතානන්‌ද, භික්‌ඛු සඞ්‌ගණිකාරාමො සඞ්‌ගණිකරතො සඞ්‌ගණිකාරාමතං අනුයුත්‌තො ගණාරාමො ගණරතො ගණසම්‌මුදිතො සාමායිකං වා කන්‌තං චෙතොවිමුත්‌තිං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරිස්‌සති අසාමායිකං වා අකුප්‌පන්‌ති – නෙතං ඨානං විජ්‌ජති. යො ච ඛො සො, ආනන්‌ද, භික්‌ඛු එකො ගණස්‌මා වූපකට්‌ඨො විහරති තස්‌සෙතං භික්‌ඛුනො පාටිකඞ්‌ඛං සාමායිකං වා කන්‌තං චෙතොවිමුත්‌තිං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරිස්‌සති අසාමායිකං වා අකුප්‌පන්‌ති – ඨානමෙතං විජ්‌ජති.
‘‘නාහං, ආනන්‌ද, එකං රූපම්‌පි [එකරූපම්‌පි (සී.)] සමනුපස්‌සාමි යත්‌ථ රත්‌තස්‌ස යථාභිරතස්‌ස රූපස්‌ස විපරිණාමඤ්‌ඤථාභාවා න උප්‌පජ්‌ජෙය්‍යුං සොකපරිදෙවදුක්‌ඛදොමනස්‌සූපායාසා.
187. ‘‘අයං ඛො පනානන්‌ද, විහාරො තථාගතෙන අභිසම්‌බුද්‌ධො යදිදං – සබ්‌බනිමිත්‌තානං අමනසිකාරා අජ්‌ඣත්‌තං සුඤ්‌ඤතං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරිතුං [විහරතං (ක. සී.), විහරති (ස්‍යා. කං. ක.)]. තත්‍ර චෙ, ආනන්‌ද, තථාගතං ඉමිනා විහාරෙන විහරන්‌තං භවන්‌ති [භගවන්‌තං (සී. ස්‍යා. කං. ක.)] උපසඞ්‌කමිතාරො භික්‌ඛූ භික්‌ඛුනියො උපාසකා උපාසිකායො රාජානො රාජමහාමත්‌තා තිත්‌ථියා තිත්‌ථියසාවකා. තත්‍රානන්‌ද, තථාගතො විවෙකනින්‌නෙනෙව චිත්‌තෙන විවෙකපොණෙන විවෙකපබ්‌භාරෙන වූපකට්‌ඨෙන නෙක්‌ඛම්‌මාභිරතෙන බ්‍යන්‌තීභූතෙන සබ්‌බසො ආසවට්‌ඨානීයෙහි ධම්‌මෙහි අඤ්‌ඤදත්‌ථු උය්‍යොජනිකපටිසංයුත්‌තංයෙව කථං කත්‌තා හොති. තස්‌මාතිහානන්‌ද, භික්‌ඛු චෙපි ආකඞ්‌ඛෙය්‍ය – ‘අජ්‌ඣත්‌තං සුඤ්‌ඤතං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරෙය්‍ය’න්‌ති, තෙනානන්‌ද, භික්‌ඛුනා අජ්‌ඣත්‌තමෙව චිත්‌තං සණ්‌ඨපෙතබ්‌බං සන්‌නිසාදෙතබ්‌බං එකොදි කාතබ්‌බං සමාදහාතබ්‌බං.
188. ‘‘කථඤ්‌චානන්‌ද, භික්‌ඛු අජ්‌ඣත්‌තමෙව චිත්‌තං සණ්‌ඨපෙති සන්‌නිසාදෙති එකොදිං කරොති [එකොදිකරොති (සී. ස්‍යා. කං. පී.)] සමාදහති? ඉධානන්‌ද, භික්‌ඛු විවිච්‌චෙව කාමෙහි විවිච්‌ච අකුසලෙහි ධම්‌මෙහි…පෙ.… පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති…පෙ.… දුතියං ඣානං… තතියං ඣානං… චතුත්‌ථං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. එවං ඛො, ආනන්‌ද, භික්‌ඛු අජ්‌ඣත්‌තමෙව චිත්‌තං සණ්‌ඨපෙති සන්‌නිසාදෙති එකොදිං කරොති සමාදහති. සො අජ්‌ඣත්‌තං සුඤ්‌ඤතං මනසි කරොති. තස්‌ස අජ්‌ඣත්‌තං සුඤ්‌ඤතං මනසිකරොතො සුඤ්‌ඤතාය චිත්‌තං න පක්‌ඛන්‌දති නප්‌පසීදති න සන්‌තිට්‌ඨති න විමුච්‌චති . එවං සන්‌තමෙතං, ආනන්‌ද, භික්‌ඛු එවං පජානාති – ‘අජ්‌ඣත්‌තං සුඤ්‌ඤතං ඛො මෙ මනසිකරොතො අජ්‌ඣත්‌තං සුඤ්‌ඤතාය චිත්‌තං න පක්‌ඛන්‌දති නප්‌පසීදති න සන්‌තිට්‌ඨති න විමුච්‌චතී’ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති. සො බහිද්‌ධා සුඤ්‌ඤතං මනසි කරොති…පෙ.… සො අජ්‌ඣත්‌තබහිද්‌ධා සුඤ්‌ඤතං මනසි කරොති …පෙ.… සො ආනෙඤ්‌ජං මනසි කරොති. තස්‌ස ආනෙඤ්‌ජං මනසිකරොතො ආනෙඤ්‌ජාය චිත්‌තං න පක්‌ඛන්‌දති නප්‌පසීදති න සන්‌තිට්‌ඨති න විමුච්‌චති. එවං සන්‌තමෙතං, ආනන්‌ද, භික්‌ඛු එවං පජානාති – ‘ආනෙඤ්‌ජං ඛො මෙ මනසිකරොතො ආනෙඤ්‌ජාය චිත්‌තං න පක්‌ඛන්‌දති නප්‌පසීදති න සන්‌තිට්‌ඨති න විමුච්‌චතී’ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති.
‘‘තෙනානන්‌ද, භික්‌ඛුනා තස්‌මිංයෙව පුරිමස්‌මිං සමාධිනිමිත්‌තෙ අජ්‌ඣත්‌තමෙව චිත්‌තං සණ්‌ඨපෙතබ්‌බං සන්‌නිසාදෙතබ්‌බං එකොදි කාතබ්‌බං සමාදහාතබ්‌බං. සො අජ්‌ඣත්‌තං සුඤ්‌ඤතං මනසි කරොති. තස්‌ස අජ්‌ඣත්‌තං සුඤ්‌ඤතං මනසිකරොතො අජ්‌ඣත්‌තං සුඤ්‌ඤතාය චිත්‌තං පක්‌ඛන්‌දති පසීදති සන්‌තිට්‌ඨති විමුච්‌චති. එවං සන්‌තමෙතං, ආනන්‌ද, භික්‌ඛු එවං පජානාති – ‘අජ්‌ඣත්‌තං සුඤ්‌ඤතං ඛො මෙ මනසිකරොතො අජ්‌ඣත්‌තං සුඤ්‌ඤතාය චිත්‌තං පක්‌ඛන්‌දති පසීදති සන්‌තිට්‌ඨති විමුච්‌චතී’ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති. සො බහිද්‌ධා සුඤ්‌ඤතං මනසි කරොති…පෙ.… සො අජ්‌ඣත්‌තබහිද්‌ධා සුඤ්‌ඤතං මනසි කරොති…පෙ.… සො ආනෙඤ්‌ජං මනසි කරොති. තස්‌ස ආනෙඤ්‌ජං මනසිකරොතො ආනෙඤ්‌ජාය චිත්‌තං පක්‌ඛන්‌දති පසීදති සන්‌තිට්‌ඨති විමුච්‌චති. එවං සන්‌තමෙතං, ආනන්‌ද, භික්‌ඛු එවං පජානාති – ‘ආනෙඤ්‌ජං ඛො මෙ මනසිකරොතො ආනෙඤ්‌ජාය චිත්‌තං පක්‌ඛන්‌දති පසීදති සන්‌තිට්‌ඨති විමුච්‌චතී’ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති.
189. ‘‘තස්‌ස චෙ, ආනන්‌ද, භික්‌ඛුනො ඉමිනා විහාරෙන විහරතො චඞ්‌කමාය චිත්‌තං නමති, සො චඞ්‌කමති – ‘එවං මං චඞ්‌කමන්‌තං නාභිජ්‌ඣාදොමනස්‌සා පාපකා අකුසලා ධම්‌මා අන්‌වාස්‌සවිස්‌සන්‌තී’ති . ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති. තස්‌ස චෙ, ආනන්‌ද, භික්‌ඛුනො ඉමිනා විහාරෙන විහරතො ඨානාය චිත්‌තං නමති, සො තිට්‌ඨති – ‘එවං මං ඨිතං නාභිජ්‌ඣාදොමනස්‌සා පාපකා අකුසලා ධම්‌මා අන්‌වාස්‌සවිස්‌සන්‌තී’ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති. තස්‌ස චෙ, ආනන්‌ද, භික්‌ඛුනො ඉමිනා විහාරෙන විහරතො නිසජ්‌ජාය චිත්‌තං නමති, සො නිසීදති – ‘එවං මං නිසින්‌නං නාභිජ්‌ඣාදොමනස්‌සා පාපකා අකුසලා ධම්‌මා අන්‌වාස්‌සවිස්‌සන්‌තී’ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති. තස්‌ස චෙ, ආනන්‌ද, භික්‌ඛුනො ඉමිනා විහාරෙන විහරතො සයනාය චිත්‌තං නමති , සො සයති – ‘එවං මං සයන්‌තං නාභිජ්‌ඣාදොමනස්‌සා පාපකා අකුසලා ධම්‌මා අන්‌වාස්‌සවිස්‌සන්‌තී’ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති.
‘‘තස්‌ස චෙ, ආනන්‌ද, භික්‌ඛුනො ඉමිනා විහාරෙන විහරතො කථාය [භස්‌සාය (සී.), භාසාය (ස්‍යා. කං. පී.)] චිත්‌තං නමති, සො – ‘යායං කථා හීනා ගම්‌මා පොථුජ්‌ජනිකා අනරියා අනත්‌ථසංහිතා න නිබ්‌බිදාය න විරාගාය න නිරොධාය න උපසමාය න අභිඤ්‌ඤාය න සම්‌බොධාය න නිබ්‌බානාය සංවත්‌තති, සෙය්‍යථිදං – රාජකථා චොරකථා මහාමත්‌තකථා සෙනාකථා භයකථා යුද්‌ධකථා අන්‌නකථා පානකථා වත්‌ථකථා සයනකථා මාලාකථා ගන්‌ධකථා ඤාතිකථා යානකථා ගාමකථා නිගමකථා නගරකථා ජනපදකථා ඉත්‌ථිකථා සුරාකථා විසිඛාකථා කුම්‌භට්‌ඨානකථා පුබ්‌බපෙතකථා නානත්‌තකථා ලොකක්‌ඛායිකා සමුද්‌දක්‌ඛායිකා ඉතිභවාභවකථා ඉති වා ඉති – එවරූපිං කථං න කථෙස්‌සාමී’ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති. යා ච ඛො අයං, ආනන්‌ද, කථා අභිසල්‌ලෙඛිකා චෙතොවිනීවරණසප්‌පායා [චෙතොවිචාරණසප්‌පායා (සී. ස්‍යා. කං.), චෙතොවිවරණසප්‌පායා (පී.)] එකන්‌තනිබ්‌බිදාය විරාගාය නිරොධාය උපසමාය අභිඤ්‌ඤාය සම්‌බොධාය නිබ්‌බානාය සංවත්‌තති, සෙය්‍යථිදං – අප්‌පිච්‌ඡකථා සන්‌තුට්‌ඨිකථා පවිවෙකකථා අසංසග්‌ගකථා වීරියාරම්‌භකථා සීලකථා සමාධිකථා පඤ්‌ඤාකථා විමුත්‌තිකථා විමුත්‌තිඤාණදස්‌සනකථා ඉති – ‘එවරූපිං කථං කථෙස්‌සාමී’ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති.
‘‘තස්‌ස චෙ, ආනන්‌ද, භික්‌ඛුනො ඉමිනා විහාරෙන විහරතො විතක්‌කාය චිත්‌තං නමති, සො – ‘යෙ තෙ විතක්‌කා හීනා ගම්‌මා පොථුජ්‌ජනිකා අනරියා අනත්‌ථසංහිතා න නිබ්‌බිදාය න විරාගාය න නිරොධාය න උපසමාය න අභිඤ්‌ඤාය න සම්‌බොධාය න නිබ්‌බානාය සංවත්‌තන්‌ති, සෙය්‍යථිදං – කාමවිතක්‌කො බ්‍යාපාදවිතක්‌කො විහිංසාවිතක්‌කො ඉති එවරූපෙ විතක්‌කෙ [එවරූපෙන විතක්‌කෙන (සී. ස්‍යා. කං. ක.)] න විතක්‌කෙස්‌සාමී’ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති. යෙ ච ඛො ඉමෙ, ආනන්‌ද, විතක්‌කා අරියා නිය්‍යානිකා නිය්‍යන්‌ති තක්‌කරස්‌ස සම්‌මාදුක්‌ඛක්‌ඛයාය, සෙය්‍යථිදං – නෙක්‌ඛම්‌මවිතක්‌කො අබ්‍යාපාදවිතක්‌කො අවිහිංසාවිතක්‌කො ඉති – ‘එවරූපෙ විතක්‌කෙ [එවරූපෙන විතක්‌කෙන (ක.)] විතක්‌කෙස්‌සාමී’ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති.
190. ‘‘පඤ්‌ච ඛො ඉමෙ, ආනන්‌ද, කාමගුණා. කතමෙ පඤ්‌ච? චක්‌ඛුවිඤ්‌ඤෙය්‍යා රූපා ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා පියරූපා කාමූපසංහිතා රජනීයා, සොතවිඤ්‌ඤෙය්‍යාසද්‌දා… ඝානවිඤ්‌ඤෙය්‍යා ගන්‌ධා… ජිව්‌හාවිඤ්‌ඤෙය්‍යා රසා… කායවිඤ්‌ඤෙය්‍යා ඵොට්‌ඨබ්‌බා ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා පියරූපා කාමූපසංහිතා රජනීයා – ඉමෙ ඛො, ආනන්‌ද, පඤ්‌ච කාමගුණා යත්‌ථ භික්‌ඛුනා අභික්‌ඛණං සකං චිත්‌තං පච්‌චවෙක්‌ඛිතබ්‌බං – ‘අත්‌ථි නු ඛො මෙ ඉමෙසු පඤ්‌චසු කාමගුණෙසු අඤ්‌ඤතරස්‌මිං වා අඤ්‌ඤතරස්‌මිං වා ආයතනෙ උප්‌පජ්‌ජති චෙතසො සමුදාචාරො’ති? සචෙ, ආනන්‌ද, භික්‌ඛු පච්‌චවෙක්‌ඛමානො එවං පජානාති – ‘අත්‌ථි ඛො මෙ ඉමෙසු පඤ්‌චසු කාමගුණෙසු අඤ්‌ඤතරස්‌මිං වා අඤ්‌ඤතරස්‌මිං වා ආයතනෙ උප්‌පජ්‌ජති චෙතසො සමුදාචාරො’ති, එවං සන්‌තමෙතං [එවං සන්‌තං (අට්‌ඨ.)], ආනන්‌ද, භික්‌ඛු එවං පජානාති – ‘යො ඛො ඉමෙසු පඤ්‌චසු කාමගුණෙසු ඡන්‌දරාගො සො මෙ නප්‌පහීනො’ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති. සචෙ පනානන්‌ද, භික්‌ඛු පච්‌චවෙක්‌ඛමානො එවං පජානාති – ‘නත්‌ථි ඛො මෙ ඉමෙසු පඤ්‌චසු කාමගුණෙසු අඤ්‌ඤතරස්‌මිං වා අඤ්‌ඤතරස්‌මිං වා ආයතනෙ උප්‌පජ්‌ජති චෙතසො සමුදාචාරො’ති, එවං සන්‌තමෙතං, ආනන්‌ද, භික්‌ඛු එවං පජානාති – ‘යො ඛො ඉමෙසු පඤ්‌චසු කාමගුණෙසු ඡන්‌දරාගො සො මෙ පහීනො’ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති.
191. ‘‘පඤ්‌ච ඛො ඉමෙ, ආනන්‌ද, උපාදානක්‌ඛන්‌ධා යත්‌ථ භික්‌ඛුනා උදයබ්‌බයානුපස්‌සිනා විහාතබ්‌බං – ‘ඉති රූපං ඉති රූපස්‌ස සමුදයො ඉති රූපස්‌ස අත්‌ථඞ්‌ගමො, ඉති වෙදනා… ඉති සඤ්‌ඤා… ඉති සඞ්‌ඛාරා… ඉති විඤ්‌ඤාණං ඉති විඤ්‌ඤාණස්‌ස සමුදයො ඉති විඤ්‌ඤාණස්‌ස අත්‌ථඞ්‌ගමො’ති. තස්‌ස ඉමෙසු පඤ්‌චසු උපාදානක්‌ඛන්‌ධෙසු උදයබ්‌බයානුපස්‌සිනො විහරතො යො පඤ්‌චසු උපාදානක්‌ඛන්‌ධෙසු අස්‌මිමානො සො පහීයති. එවං සන්‌තමෙතං, ආනන්‌ද, භික්‌ඛු එවං පජානාති – ‘යො ඛො ඉමෙසු පඤ්‌චසු උපාදානක්‌ඛන්‌ධෙසු අස්‌මිමානො සො මෙ පහීනො’ති. ඉතිහ තත්‌ථ සම්‌පජානො හොති. ඉමෙ ඛො තෙ, ආනන්‌ද, ධම්‌මා එකන්‌තකුසලා කුසලායාතිකා [ධම්‌මා එකන්‌තකුසලායතිකා (සබ්‌බත්‌ථ) අට්‌ඨකථාටීකා ඔලොකෙතබ්‌බා] අරියා ලොකුත්‌තරා අනවක්‌කන්‌තා පාපිමතා. තං කිං මඤ්‌ඤසි, ආනන්‌ද, කං අත්‌ථවසං සම්‌පස්‌සමානො අරහති සාවකො සත්‌ථාරං අනුබන්‌ධිතුං අපි පණුජ්‌ජමානො’’ති [අපි පනුජ්‌ජමානොපීති (ක. සී.), අපි පයුජ්‌ජමානොති (ස්‍යා. කං. පී.)]? ‘‘භගවංමූලකා නො, භන්‌තෙ, ධම්‌මා භගවංනෙත්‌තිකා භගවංපටිසරණා . සාධු වත, භන්‌තෙ, භගවන්‌තංයෙව පටිභාතු එතස්‌ස භාසිතස්‌ස අත්‌ථො. භගවතො සුත්‌වා භික්‌ඛූ ධාරෙස්‌සන්‌තී’’ති.
192. ‘‘න ඛො, ආනන්‌ද, අරහති සාවකො සත්‌ථාරං අනුබන්‌ධිතුං, යදිදං සුත්‌තං ගෙය්‍යං වෙය්‍යාකරණං තස්‌ස හෙතු [වෙය්‍යාකරණස්‌ස හෙතු (ක.)]. තං කිස්‌ස හෙතු? දීඝරත්‌තස්‌ස [දීඝරත්‌තං + අස්‌සාති පදච්‌ඡෙදො] හි තෙ, ආනන්‌ද, ධම්‌මා සුතා ධාතා වචසා පරිචිතා මනසානුපෙක්‌ඛිතා දිට්‌ඨියා සුප්‌පටිවිද්‌ධා. යා ච ඛො අයං, ආනන්‌ද, කථා අභිසල්‌ලෙඛිකා චෙතොවිනීවරණසප්‌පායා එකන්‌තනිබ්‌බිදාය විරාගාය නිරොධාය උපසමා අභිඤ්‌ඤාය සම්‌බොධාය නිබ්‌බානාය සංවත්‌තති, සෙය්‍යථිදං – අප්‌පිච්‌ඡකථා සන්‌තුට්‌ඨිකථා පවිවෙකකථා අසංසග්‌ගකථා වීරියාරම්‌භකථා සීලකථා සමාධිකථා පඤ්‌ඤාකථා විමුත්‌තිකථා විමුත්‌තිඤාණදස්‌සනකථා – එවරූපියා ඛො, ආනන්‌ද, කථාය හෙතු අරහති සාවකො සත්‌ථාරං අනුබන්‌ධිතුං අපි පණුජ්‌ජමානො.
‘‘එවං සන්‌තෙ ඛො, ආනන්‌ද, ආචරියූපද්‌දවො හොති, එවං සන්‌තෙ අන්‌තෙවාසූපද්‌දවො හොති, එවං සන්‌තෙ බ්‍රහ්‌මචාරූපද්‌දවො හොති.
193. ‘‘කථඤ්‌චානන්‌ද, ආචරියූපද්‌දවො හොති? ඉධානන්‌ද, එකච්‌චො සත්‌ථා විවිත්‌තං සෙනාසනං භජති අරඤ්‌ඤං රුක්‌ඛමූලං පබ්‌බතං කන්‌දරං ගිරිගුහං සුසානං වනපත්‌ථං අබ්‌භොකාසං පලාලපුඤ්‌ජං. තස්‌ස තථාවූපකට්‌ඨස්‌ස විහරතො අන්‌වාවත්‌තන්‌ති [අන්‌වාවට්‌ටන්‌ති (සී. ස්‍යා. කං. පී.)] බ්‍රාහ්‌මණගහපතිකා නෙගමා චෙව ජානපදා ච. සො අන්‌වාවත්‌තන්‌තෙසු බ්‍රාහ්‌මණගහපතිකෙසු නෙගමෙසු චෙව ජානපදෙසු ච මුච්‌ඡං නිකාමයති [මුච්‌ඡති කාමයති (සී. පී.) අට්‌ඨකථායං පන න තථා දිස්‌සති], ගෙධං ආපජ්‌ජති, ආවත්‌තති බාහුල්‌ලාය. අයං වුච්‌චතානන්‌ද, උපද්‌දවො [උපද්‌දුතො (සී. පී.)] ආචරියො. ආචරියූපද්‌දවෙන අවධිංසු නං පාපකා අකුසලා ධම්‌මා සංකිලෙසිකා පොනොබ්‌භවිකා [පොනොභවිකා (සී. පී.)] සදරා දුක්‌ඛවිපාකා ආයතිං ජාතිජරාමරණියා. එවං ඛො, ආනන්‌ද, ආචරියූපද්‌දවො හොති.
194. ‘‘කථඤ්‌චානන්‌ද, අන්‌තෙවාසූපද්‌දවො හොති? තස්‌සෙව ඛො පනානන්‌ද, සත්‌ථු සාවකො තස්‌ස සත්‌ථු විවෙකමනුබ්‍රූහයමානො විවිත්‌තං සෙනාසනං භජතිඅරඤ්‌ඤං රුක්‌ඛමූලං පබ්‌බතං කන්‌දරං ගිරිගුහං සුසානං වනපත්‌ථං අබ්‌භොකාසං පලාලපුඤ්‌ජං. තස්‌ස තථාවූපකට්‌ඨස්‌ස විහරතො අන්‌වාවත්‌තන්‌ති බ්‍රාහ්‌මණගහපතිකා නෙගමා චෙව ජානපදා ච. සො අන්‌වාවත්‌තන්‌තෙසු බ්‍රාහ්‌මණගහපතිකෙසු නෙගමෙසු චෙව ජානපදෙසු ච මුච්‌ඡං නිකාමයති, ගෙධං ආපජ්‌ජති, ආවත්‌තති බාහුල්‌ලාය. අයං වුච්‌චතානන්‌ද, උපද්‌දවො අන්‌තෙවාසී. අන්‌තෙවාසූපද්‌දවෙන අවධිංසු නං පාපකා අකුසලා ධම්‌මා සංකිලෙසිකා පොනොබ්‌භවිකා සදරා දුක්‌ඛවිපාකා ආයතිං ජාතිජරාමරණියා. එවං ඛො, ආනන්‌ද, අන්‌තෙවාසූපද්‌දවො හොති.
195. ‘‘කථඤ්‌චානන්‌ද, බ්‍රහ්‌මචාරූපද්‌දවො හොති? ඉධානන්‌ද, තථාගතො ලොකෙ උප්‌පජ්‌ජති අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො විජ්‌ජාචරණසම්‌පන්‌නො සුගතො ලොකවිදූ අනුත්‌තරො පුරිසදම්‌මසාරථි සත්‌ථා දෙවමනුස්‌සානං බුද්‌ධො භගවා. සො විවිත්‌තං සෙනාසනං භජති අරඤ්‌ඤං රුක්‌ඛමූලං පබ්‌බතං කන්‌දරං ගිරිගුහං සුසානං වනපත්‌ථං අබ්‌භොකාසං පලාලපුඤ්‌ජං. තස්‌ස තථාවූපකට්‌ඨස්‌ස විහරතො අන්‌වාවත්‌තන්‌ති බ්‍රාහ්‌මණගහපතිකා නෙගමා චෙව ජානපදා ච. සො අන්‌වාවත්‌තන්‌තෙසු බ්‍රාහ්‌මණගහපතිකෙසු නෙගමෙසු චෙව ජානපදෙසු ච න මුච්‌ඡං නිකාමයති, න ගෙධං ආපජ්‌ජති, න ආවත්‌තති බාහුල්‌ලාය. තස්‌සෙව ඛො පනානන්‌ද, සත්‌ථු සාවකො තස්‌ස සත්‌ථු විවෙකමනුබ්‍රූහයමානො විවිත්‌තං සෙනාසනං භජති අරඤ්‌ඤං රුක්‌ඛමූලං පබ්‌බතං කන්‌දරං ගිරිගුහං සුසානං වනපත්‌ථං අබ්‌භොකාසං පලාලපුඤ්‌ජං. තස්‌ස තථාවූපකට්‌ඨස්‌ස විහරතො අන්‌වාවත්‌තන්‌ති බ්‍රාහ්‌මණගහපතිකා නෙගමා චෙව ජානපදා ච. සො අන්‌වාවත්‌තන්‌තෙසු බ්‍රාහ්‌මණගහපතිකෙසු නෙගමෙසු චෙව ජානපදෙසු ච මුච්‌ඡං නිකාමයති, ගෙධං ආපජ්‌ජති, ආවත්‌තති බාහුල්‌ලාය. අයං වුච්‌චතානන්‌ද, උපද්‌දවො බ්‍රහ්‌මචාරී. බ්‍රහ්‌මචාරූපද්‌දවෙන අවධිංසු නං පාපකා අකුසලා ධම්‌මා සංකිලෙසිකා පොනොබ්‌භවිකා සදරා දුක්‌ඛවිපාකා ආයතිං ජාතිජරාමරණියා. එවං ඛො, ආනන්‌ද, බ්‍රහ්‌මචාරූපද්‌දවො හොති.
‘‘තත්‍රානන්‌ද, යො චෙවායං ආචරියූපද්‌දවො, යො ච අන්‌තෙවාසූපද්‌දවො අයං තෙහි බ්‍රහ්‌මචාරූපද්‌දවො දුක්‌ඛවිපාකතරො චෙව කටුකවිපාකතරො ච, අපි ච විනිපාතාය සංවත්‌තති.
196. ‘‘තස්‌මාතිහ මං, ආනන්‌ද, මිත්‌තවතාය සමුදාචරථ, මා සපත්‌තවතාය. තං වො භවිස්‌සති දීඝරත්‌තං හිතාය සුඛාය.
‘‘කථඤ්‌චානන්‌ද , සත්‌ථාරං සාවකා සපත්‌තවතාය සමුදාචරන්‌ති, නො මිත්‌තවතාය? ඉධානන්‌ද, සත්‌ථා සාවකානං ධම්‌මං දෙසෙති අනුකම්‌පකො හිතෙසී අනුකම්‌පං උපාදාය – ‘ඉදං වො හිතාය, ඉදං වො සුඛායා’ති. තස්‌ස සාවකා න සුස්‌සූසන්‌ති, න සොතං ඔදහන්‌ති, න අඤ්‌ඤා චිත්‌තං උපට්‌ඨපෙන්‌ති, වොක්‌කම්‌ම ච සත්‌ථුසාසනා වත්‌තන්‌ති. එවං ඛො, ආනන්‌ද, සත්‌ථාරං සාවකා සපත්‌තවතාය සමුදාචරන්‌ති, නො මිත්‌තවතාය.
‘‘කථඤ්‌චානන්‌ද, සත්‌ථාරං සාවකා මිත්‌තවතාය සමුදාචරන්‌ති, නො සපත්‌තවතාය? ඉධානන්‌ද, සත්‌ථා සාවකානං ධම්‌මං දෙසෙති අනුකම්‌පකො හිතෙසී අනුකම්‌පං උපාදාය – ‘ඉදං වො හිතාය, ඉදං වො සුඛායා’ති. තස්‌ස සාවකා සුස්‌සූසන්‌ති, සොතං ඔදහන්‌ති, අඤ්‌ඤා චිත්‌තං උපට්‌ඨපෙන්‌ති, න ච වොක්‌කම සත්‌ථුසාසනා වත්‌තන්‌ති. එවං ඛො, ආනන්‌ද, සත්‌ථාරං සාවකා මිත්‌තවතාය සමුදාචරන්‌ති, නො සපත්‌තවතාය.
‘‘තස්‌මාතිහ මං, ආනන්‌ද, මිත්‌තවතාය සමුදාචරථ, මා සපත්‌තවතාය. තං වො භවිස්‌සති දීඝරත්‌තං හිතාය සුඛාය. න වො අහං, ආනන්‌ද, තථා පරක්‌කමිස්‌සාමි යථා කුම්‌භකාරො ආමකෙ ආමකමත්‌තෙ. නිග්‌ගය්‌හ නිග්‌ගය්‌හාහං, ආනන්‌ද, වක්‌ඛාමි; පවය්‌හ පවය්‌හ, ආනන්‌ද, වක්‌ඛාමි [පවය්‌හ පවය්‌හ (සී. පී.), පග්‌ගය්‌හ පග්‌ගය්‌හ ආනන්‌ද වක්‌ඛාමි (ක.)]. යො සාරො සො ඨස්‌සතී’’ති.
ඉදමවොච භගවා. අත්‌තමනො ආයස්‌මා ආනන්‌දො භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දීති.
මහාසුඤ්‌ඤතසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං දුතියං.
No comments:
Post a Comment