3. මහාවච්‌ඡසුත්‌තං
193. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ කලන්‌දකනිවාපෙ. අථ ඛො වච්‌ඡගොත්‌තො පරිබ්‌බාජකො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවතා සද්‌ධිං සම්‌මොදි. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො වච්‌ඡගොත්‌තො පරිබ්‌බාජකො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘දීඝරත්‌තාහං භොතා ගොතමෙන සහකථී. සාධු මෙ භවං ගොතමො සංඛිත්‌තෙන කුසලාකුසලං දෙසෙතූ’’ති. ‘‘සංඛිත්‌තෙනපි ඛො තෙ අහං, වච්ඡ, කුසලාකුසලං දෙසෙය්‍යං, විත්‌ථාරෙනපි ඛො තෙ අහං, වච්ඡ, කුසලාකුසලං දෙසෙය්‍යං; අපි ච තෙ අහං, වච්ඡ, සංඛිත්‌තෙන කුසලාකුසලං දෙසෙස්‌සාමි. තං සුණාහි, සාධුකං මනසි කරොහි, භාසිස්‌සාමී’’ති. ‘‘එවං, භො’’ති ඛො වච්‌ඡගොත්‌තො පරිබ්‌බාජකො භගවතො පච්‌චස්‌සොසි. භගවා එතදවොච –
194. ‘‘ලොභො ඛො, වච්ඡ, අකුසලං, අලොභො කුසලං; දොසො ඛො, වච්ඡ, අකුසලං, අදොසො කුසලං; මොහො ඛො, වච්ඡ, අකුසලං, අමොහො කුසලං. ඉති ඛො, වච්ඡ, ඉමෙ තයො ධම්‌මා අකුසලා, තයො ධම්‌මා කුසලා.
‘‘පාණාතිපාතො ඛො, වච්ඡ, අකුසලං, පාණාතිපාතා වෙරමණී කුසලං; අදින්‌නාදානං ඛො, වච්ඡ, අකුසලං, අදින්‌නාදානා වෙරමණී කුසලං; කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරො ඛො, වච්ඡ, අකුසලං, කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරා වෙරමණී කුසලං; මුසාවාදො ඛො, වච්ඡ, අකුසලං, මුසාවාදා වෙරමණී කුසලං; පිසුණා වාචා ඛො, වච්ඡ, අකුසලං , පිසුණාය වාචාය වෙරමණී කුසලං; ඵරුසා වාචා ඛො, වච්ඡ, අකුසලං, ඵරුසාය වාචාය වෙරමණී කුසලං; සම්‌ඵප්‌පලාපො ඛො, වච්ඡ, අකුසලං, සම්‌ඵප්‌පලාපා වෙරමණී කුසලං; අභිජ්‌ඣා ඛො, වච්ඡ, අකුසලං, අනභිජ්‌ඣා කුසලං; බ්‍යාපාදො ඛො, වච්ඡ, අකුසලං, අබ්‍යාපාදො කුසලං; මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි ඛො, වච්ඡ, අකුසලං සම්‌මාදිට්‌ඨි කුසලං. ඉති ඛො, වච්ඡ, ඉමෙ දස ධම්‌මා අකුසලා, දස ධම්‌මා කුසලා.
‘‘යතො ඛො, වච්ඡ, භික්‌ඛුනො තණ්‌හා පහීනා හොති උච්‌ඡින්‌නමූලා තාලාවත්‌ථුකතා අනභාවංකතා ආයතිං අනුප්‌පාදධම්‌මා, සො හොති භික්‌ඛු අරහං ඛීණාසවො වුසිතවා කතකරණීයො ඔහිතභාරො අනුප්‌පත්‌තසදත්‌ථො පරික්‌ඛීණභවසංයොජනො සම්‌මදඤ්‌ඤා විමුත්‌තො’’ති.
195. ‘‘තිට්‌ඨතු භවං ගොතමො. අත්‌ථි පන තෙ භොතො ගොතමස්‌ස එකභික්‌ඛුපි සාවකො යො ආසවානං ඛයා [සාවකො ආසවානං ඛයා (සී. ස්‍යා. කං. පී.) එවමුපරිපි] අනාසවං චෙතොවිමුත්‌තිං පඤ්‌ඤාවිමුත්‌තිං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහරතී’’ති? ‘‘න ඛො, වච්ඡ, එකංයෙව සතං න ද්‌වෙ සතානි න තීණි සතානි න චත්‌තාරි සතානි න පඤ්‌ච සතානි, අථ ඛො භිය්‍යොව යෙ භික්‌ඛූ මම සාවකා ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්‌තිං පඤ්‌ඤාවිමුත්‌තිං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහරන්‌තී’’ති.
‘‘තිට්‌ඨතු භවං ගොතමො, තිට්‌ඨන්‌තු භික්‌ඛූ. අත්‌ථි පන භොතො ගොතමස්‌ස එකා භික්‌ඛුනීපි සාවිකා යා ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්‌තිං පඤ්‌ඤාවිමුත්‌තිං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහරතී’’ති? ‘‘න ඛො, වච්ඡ, එකංයෙව සතං න ද්‌වෙ සතානි න තීණි සතානි න චත්‌තාරි සතානි න පඤ්‌ච සතානි, අථ ඛො භිය්‍යොව යා භික්‌ඛුනියො මම සාවිකා ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්‌තිං පඤ්‌ඤාවිමුත්‌තිං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහරන්‌තී’’ති.
‘‘තිට්‌ඨතු භවං ගොතමො, තිට්‌ඨන්‌තු භික්‌ඛූ, තිට්‌ඨන්‌තු භික්‌ඛුනියො. අත්‌ථි පන භොතො ගොතමස්‌ස එකුපාසකොපි සාවකො ගිහී ඔදාතවසනො බ්‍රහ්‌මචාරී යො පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා ඔපපාතිකො තත්‌ථ පරිනිබ්‌බායී අනාවත්‌තිධම්‌මො තස්‌මා ලොකා’’ති? ‘‘න ඛො, වච්ඡ, එකංයෙව සතං න ද්‌වෙ සතානි න තීණි සතානි න චත්‌තාරි සතානි න පඤ්‌ච සතානි, අථ ඛො භිය්‍යොව යෙ උපාසකා මම සාවකා ගිහී ඔදාතවසනා බ්‍රහ්‌මචාරිනො පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා ඔපපාතිකා තත්‌ථ පරිනිබ්‌බායිනො අනාවත්‌තිධම්‌මා තස්‌මා ලොකා’’ති.
‘‘තිට්‌ඨතු භවං ගොතමො, තිට්‌ඨන්‌තු භික්‌ඛූ, තිට්‌ඨන්‌තු භික්‌ඛුනියො, තිට්‌ඨන්‌තු උපාසකා ගිහී ඔදාතවසනා බ්‍රහ්‌මචාරිනො. අත්‌ථි පන භොතො ගොතමස්‌ස එකුපාසකොපි සාවකො ගිහී ඔදාතවසනො කාමභොගී සාසනකරො ඔවාදප්‌පටිකරො යො තිණ්‌ණවිචිකිච්‌ඡො විගතකථංකථො වෙසාරජ්‌ජප්‌පත්‌තො අපරප්‌පච්‌චයො සත්‌ථුසාසනෙ විහරතී’’ති? ‘‘න ඛො, වච්ඡ, එකංයෙව සතං න ද්‌වෙ සතානි න තීණි සතානි න චත්‌තාරි සතානි න පඤ්‌ච සතානි , අථ ඛො භිය්‍යොව යෙ උපාසකා මම සාවකා ගිහී ඔදාතවසනා කාමභොගිනො සාසනකරා ඔවාදප්‌පටිකරා තිණ්‌ණවිචිකිච්‌ඡා විගතකථංකථා වෙසාරජ්‌ජප්‌පත්‌තා අපරප්‌පච්‌චයා සත්‌ථුසාසනෙ විහරන්‌තී’’ති.
‘‘තිට්‌ඨතු භවං ගොතමො, තිට්‌ඨන්‌තු භික්‌ඛූ, තිට්‌ඨන්‌තු භික්‌ඛුනියො, තිට්‌ඨන්‌තු උපාසකා ගිහී ඔදාතවසනා බ්‍රහ්‌මචාරිනො, තිට්‌ඨන්‌තු උපාසකා ගිහී ඔදාතවසනා කාමභොගිනො. අත්‌ථි පන භොතො ගොතමස්‌ස එකුපාසිකාපි සාවිකා ගිහිනී ඔදාතවසනා බ්‍රහ්‌මචාරිනී යා පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා ඔපපාතිකා තත්‌ථ පරිනිබ්‌බායිනී අනාවත්‌තිධම්‌මා තස්‌මා ලොකා’’ති? ‘‘න ඛො, වච්ඡ, එකංයෙව සතං න ද්‌වෙ සතානි න තීණි සතානි න චත්‌තාරි සතානි න පඤ්‌ච සතානි, අථ ඛො භිය්‍යොව යා උපාසිකා මම සාවිකා ගිහිනියො ඔදාතවසනා බ්‍රහ්‌මචාරිනියො පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා ඔපපාතිකා තත්‌ථ පරිනිබ්‌බායිනියො අනාවත්‌තිධම්‌මා තස්‌මා ලොකා’’ති.
‘‘තිට්‌ඨතු භවං ගොතමො, තිට්‌ඨන්‌තු භික්‌ඛූ, තිට්‌ඨන්‌තු භික්‌ඛුනියො, තිට්‌ඨන්‌තු උපාසකා ගිහී ඔදාතවසනා බ්‍රහ්‌මචාරිනො, තිට්‌ඨන්‌තු උපාසකා ගිහී ඔදාතවසනා කාමභොගිනො, තිට්‌ඨන්‌තු උපාසිකා ගිහිනියො ඔදාතවසනා බ්‍රහ්‌මචාරිනියො. අත්‌ථි පන භොතො ගොතමස්‌ස එකුපාසිකාපි සාවිකා ගිහිනී ඔදාතවසනා කාමභොගිනී සාසනකරා ඔවාදප්‌පටිකරා යා තිණ්‌ණවිචිකිච්‌ඡා විගතකථංකථා වෙසාරජ්‌ජප්‌පත්‌තා අපරප්‌පච්‌චයා සත්‌ථුසාසනෙ විහරතී’’ති? ‘‘න ඛො, වච්ඡ, එකංයෙව සතං න ද්‌වෙ සතානි න තීණි සතානි න චත්‌තාරි සතානි න පඤ්‌ච සතානි, අථ ඛො භිය්‍යොව යා උපාසිකා මම සාවිකා ගිහිනියො ඔදාතවසනා කාමභොගිනියො සාසනකරා ඔවාදප්‌පටිකරා තිණ්‌ණවිච්‌ඡිකිච්‌ඡා විගතකථංකථා වෙසාරජ්‌ජප්‌පත්‌තා අපරප්‌පච්‌චයා සත්‌ථුසාසනෙ විහරන්‌තී’’ති.
196. ‘‘සචෙ හි, භො ගොතම, ඉමං ධම්‌මං භවංයෙව ගොතමො ආරාධකො අභවිස්‌ස, නො ච ඛො භික්‌ඛූ ආරාධකා අභවිස්‌සංසු ; එවමිදං බ්‍රහ්‌මචරියං අපරිපූරං අභවිස්‌ස තෙනඞ්‌ගෙන. යස්‌මා ච ඛො, භො ගොතම, ඉමං ධම්‌මං භවඤ්‌චෙව ගොතමො ආරාධකො භික්‌ඛූ ච ආරාධකා; එවමිදං බ්‍රහ්‌මචරියං පරිපූරං තෙනඞ්‌ගෙන.
‘‘සචෙ හි, භො ගොතම, ඉමං ධම්‌මං භවඤ්‌චෙව ගොතමො ආරාධකො අභවිස්‌ස, භික්‌ඛූ ච ආරාධකා අභවිස්‌සංසු, නො ච ඛො භික්‌ඛුනියො ආරාධිකා අභවිස්‌සංසු; එවමිදං බ්‍රහ්‌මචරියං අපරිපූරං අභවිස්‌ස තෙනඞ්‌ගෙන. යස්‌මා ච ඛො, භො ගොතම, ඉමං ධම්‌මං භවඤ්‌චෙව ගොතමො ආරාධකො, භික්‌ඛූ ච ආරාධකා, භික්‌ඛුනියො ච ආරාධිකා; එවමිදං බ්‍රහ්‌මචරියං පරිපූරං තෙනඞ්‌ගෙන.
‘‘සචෙ හි, භො ගොතම, ඉමං ධම්‌මං භවඤ්‌චෙව ගොතමො ආරාධකො අභවිස්‌ස, භික්‌ඛූ ච ආරාධකා අභවිස්‌සංසු, භික්‌ඛුනියො ච ආරාධිකා අභවිස්‌සංසු, නො ච ඛො උපාසකා ගිහී ඔදාතවසනා බ්‍රහ්‌මචාරිනො ආරාධකා අභවිස්‌සංසු; එවමිදං බ්‍රහ්‌මචරියං අපරිපූරං අභවිස්‌ස තෙනඞ්‌ගෙන. යස්‌මා ච ඛො, භො ගොතම, ඉමං ධම්‌මං භවඤ්‌චෙව ගොතමො ආරාධකො, භික්‌ඛූ ච ආරාධකා, භික්‌ඛුනියො ච ආරාධිකා, උපාසකා ච ගිහී ඔදාතවසනා බ්‍රහ්‌මචාරිනො ආරාධකා; එවමිදං බ්‍රහ්‌මචරියං පරිපූරං තෙනඞ්‌ගෙන.
‘‘සචෙ හි, භො ගොතම, ඉමං ධම්‌මං භවඤ්‌චෙව ගොතමො ආරාධකො අභවිස්‌ස, භික්‌ඛූ ච ආරාධකා අභවිස්‌සංසු, භික්‌ඛුනියො ච ආරාධිකා අභවිස්‌සංසු, උපාසකා ච ගිහී ඔදාතවසනා බ්‍රහ්‌මචාරිනො ආරාධකා අභවිස්‌සංසු, නො ච ඛො උපාසකා ගිහී ඔදාතවසනා කාමභොගිනො ආරාධකා අභවිස්‌සංසු; එවමිදං බ්‍රහ්‌මචරියං අපරිපූරං අභවිස්‌ස තෙනඞ්‌ගෙන. යස්‌මා ච ඛො, භො ගොතම, ඉමං ධම්‌මං භවඤ්‌චෙව ගොතමො ආරාධකො, භික්‌ඛූ ච ආරාධකා, භික්‌ඛුනියො ච ආරාධිකා, උපාසකා ච ගිහී ඔදාතවසනා බ්‍රහ්‌මචාරිනො ආරාධකා, උපාසකා ච ගිහී ඔදාතවසනා කාමභොගිනො ආරාධකා; එවමිදං බ්‍රහ්‌මචරියං පරිපූරං තෙනඞ්‌ගෙන.
‘‘සචෙ හි, භො ගොතම, ඉමං ධම්‌මං භවඤ්‌චෙව ගොතමො ආරාධකො අභවිස්‌ස, භික්‌ඛූ ච ආරාධකා අභවිස්‌සංසු, භික්‌ඛුනියො ච ආරාධිකා අභවිස්‌සංසු, උපාසකා ච ගිහී ඔදාතවසනා බ්‍රහ්‌මචාරිනො ආරාධකා අභවිස්‌සංසු, උපාසකා ච ගිහී ඔදාතවසනා කාමභොගිනො ආරාධකා අභවිස්‌සංසු, නො ච ඛො උපාසිකා ගිහිනියො ඔදාතවසනා බ්‍රහ්‌මචාරිනියො ආරාධිකා අභවිස්‌සංසු; එවමිදං බ්‍රහ්‌මචරියං අපරිපූරං අභවිස්‌ස තෙනඞ්‌ගෙන. යස්‌මා ච ඛො, භො ගොතම, ඉමං ධම්‌මං භවඤ්‌චෙව ගොතමො ආරාධකො, භික්‌ඛූ ච ආරාධකා, භික්‌ඛුනියො ච ආරාධිකා, උපාසකා ච ගිහී ඔදාතවසනා බ්‍රහ්‌මචාරිනො ආරාධකා, උපාසකා ච ගිහී ඔදාතවසනා කාමභොගිනො ආරාධකා , උපාසිකා ච ගිහිනියො ඔදාතවසනා බ්‍රහ්‌මචාරිනියො ආරාධිකා; එවමිදං බ්‍රහ්‌මචරියං පරිපූරං තෙනඞ්‌ගෙන.
‘‘සචෙ හි, භො ගොතම, ඉමං ධම්‌මං භවඤ්‌චෙව ගොතමො ආරාධකො අභවිස්‌ස, භික්‌ඛූ ච ආරාධකා අභවිස්‌සංසු, භික්‌ඛුනියො ච ආරාධිකා අභවිස්‌සංසු, උපාසකා ච ගිහී ඔදාතවසනා බ්‍රහ්‌මචාරිනො ආරාධකා අභවිස්‌සංසු, උපාසකා ච ගිහී ඔදාතවසනා කාමභොගිනො ආරාධකා අභවිස්‌සංසු, උපාසිකා ච ගිහිනියො ඔදාතවසනා බ්‍රහ්‌මචාරිනියො ආරාධිකා අභවිස්‌සංසු, නො ච ඛො උපාසිකා ගිහිනියො ඔදාතවසනා කාමභොගිනියො ආරාධිකා අභවිස්‌සංසු; එවමිදං බ්‍රහ්‌මචරියං අපරිපූරං අභවිස්‌ස තෙනඞ්‌ගෙන. යස්‌මා ච ඛො, භො ගොතම, ඉමං ධම්‌මං භවඤ්‌චෙව ගොතමො ආරාධකො, භික්‌ඛූ ච ආරාධකා, භික්‌ඛුනියො ච ආරාධිකා, උපාසකා ච ගිහී ඔදාතවසනා බ්‍රහ්‌මචාරිනො ආරාධකා, උපාසකා ච ගිහී ඔදාතවසනා කාමභොගිනො ආරාධකා, උපාසිකා ච ගිහිනියො ඔදාතවසනා බ්‍රහ්‌මචාරිනියො ආරාධිකා, උපාසිකා ච ගිහිනියො ඔදාතවසනා කාමභොගිනියො ආරාධිකා; එවමිදං බ්‍රහ්‌මචරියං පරිපූරං තෙනඞ්‌ගෙන.
197. ‘‘සෙය්‍යථාපි, භො ගොතම, ගඞ්‌ගා නදී සමුද්‌දනින්‌නා සමුද්‌දපොණා සමුද්‌දපබ්‌භාරා සමුද්‌දං ආහච්‌ච තිට්‌ඨති, එවමෙවායං භොතො ගොතමස්‌ස පරිසා සගහට්‌ඨපබ්‌බජිතා නිබ්‌බානනින්‌නා නිබ්‌බානපොණා නිබ්‌බානපබ්‌භාරා නිබ්‌බානං ආහච්‌ච තිට්‌ඨති. අභික්‌කන්‌තං, භො ගොතම…පෙ.… එසාහං භවන්‌තං ගොතමං සරණං ගච්‌ඡාමි ධම්‌මඤ්‌ච භික්‌ඛුසඞ්‌ඝඤ්‌ච. ලභෙය්‍යාහං භොතො ගොතමස්‌ස සන්‌තිකෙ පබ්‌බජ්‌ජං, ලභෙය්‍යං උපසම්‌පද’’න්‌ති . ‘‘යො ඛො, වච්ඡ, අඤ්‌ඤතිත්‌ථියපුබ්‌බො ඉමස්‌මිං ධම්‌මවිනයෙ ආකඞ්‌ඛති පබ්‌බජ්‌ජං, ආකඞ්‌ඛති උපසම්‌පදං, සො චත්‌තාරො මාසෙ පරිවසති. චතුන්‌නං මාසානං අච්‌චයෙන ආරද්‌ධචිත්‌තා භික්‌ඛූ පබ්‌බාජෙන්‌ති උපසම්‌පාදෙන්‌ති භික්‌ඛුභාවාය; අපි ච මෙත්‌ථ පුග්‌ගලවෙමත්‌තතා විදිතා’’ති. ‘‘සචෙ, භන්‌තෙ, අඤ්‌ඤතිත්‌ථියපුබ්‌බා ඉමස්‌මිං ධම්‌මවිනයෙ ආකඞ්‌ඛන්‌තා පබ්‌බජ්‌ජං, ආකඞ්‌ඛන්‌තා උපසම්‌පදං චත්‌තාරො මාසෙ පරිවසන්‌ති, චතුන්‌නං මාසානං අච්‌චයෙන ආරද්‌ධචිත්‌තා භික්‌ඛූ පබ්‌බාජෙන්‌ති උපසම්‌පාදෙන්‌ති භික්‌ඛුභාවාය; අහං චත්‌තාරි වස්‌සානි පරිවසිස්‌සාමි. චතුන්‌නං වස්‌සානං අච්‌චයෙන ආරද්‌ධචිත්‌තා භික්‌ඛූ පබ්‌බාජෙන්‌තු උපසම්‌පාදෙන්‌තු භික්‌ඛුභාවායා’’ති. අලත්‌ථ ඛො වච්‌ඡගොත්‌තො පරිබ්‌බාජකො භගවතො සන්‌තිකෙ පබ්‌බජ්‌ජං අලත්‌ථ උපසම්‌පදං.
අචිරූපසම්‌පන්‌නො ඛො පනායස්‌මා වච්‌ඡගොත්‌තො අද්‌ධමාසූපසම්‌පන්‌නො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො ආයස්‌මා වච්‌ඡගොත්‌තො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘යාවතකං, භන්‌තෙ, සෙඛෙන ඤාණෙන සෙඛාය විජ්‌ජාය පත්‌තබ්‌බං, අනුප්‌පත්‌තං තං මයා; උත්‌තරි ච මෙ [උත්‌තරිං මෙ (සී. ස්‍යා. කං. පී.)] භගවා ධම්‌මං දෙසෙතූ’’ති. ‘‘තෙන හි ත්‌වං, වච්ඡ, ද්‌වෙ ධම්‌මෙ උත්‌තරි භාවෙහි – සමථඤ්‌ච විපස්‌සනඤ්‌ච. ඉමෙ ඛො තෙ, වච්ඡ, ද්‌වෙ ධම්‌මා උත්‌තරි භාවිතා – සමථො ච විපස්‌සනා ච – අනෙකධාතුපටිවෙධාය සංවත්‌තිස්‌සන්‌ති.
198. ‘‘සො ත්‌වං, වච්ඡ, යාවදෙව [යාවදෙ (පී.)] ආකඞ්‌ඛිස්‌සසි – ‘අනෙකවිහිතං ඉද්‌ධිවිධං පච්‌චනුභවෙය්‍යං – එකොපි හුත්‌වා බහුධා අස්‌සං, බහුධාපි හුත්‌වා එකො අස්‌සං; ආවිභාවං, තිරොභාවං; තිරොකුට්‌ටං තිරොපාකාරං තිරොපබ්‌බතං අසජ්‌ජමානො ගච්‌ඡෙය්‍යං, සෙය්‍යථාපි ආකාසෙ; පථවියාපි උම්‌මුජ්‌ජනිමුජ්‌ජං කරෙය්‍යං, සෙය්‍යථාපි උදකෙ; උදකෙපි අභිජ්‌ජමානෙ ගච්‌ඡෙය්‍යං, සෙය්‍යථාපි පථවියං; ආකාසෙපි පල්‌ලඞ්‌කෙන කමෙය්‍යං, සෙය්‍යථාපි පක්‌ඛී සකුණො; ඉමෙපි චන්‌දිමසූරියෙ එවංමහිද්‌ධිකෙ එවංමහානුභාවෙ පාණිනා පරිමසෙය්‍යං, පරිමජ්‌ජෙය්‍යං; යාවබ්‍රහ්‌මලොකාපි කායෙන වසං වත්‌තෙය්‍ය’න්‌ති, තත්‍ර තත්‍රෙව සක්‌ඛිභබ්‌බතං පාපුණිස්‌සසි, සති සතිආයතනෙ.
‘‘සො ත්‌වං, වච්ඡ, යාවදෙව ආකඞ්‌ඛිස්‌සසි – ‘දිබ්‌බාය සොතධාතුයා විසුද්‌ධාය අතික්‌කන්‌තමානුසිකාය උභො සද්‌දෙ සුණෙය්‍යං – දිබ්‌බෙ ච මානුසෙ ච, යෙ දූරෙ සන්‌තිකෙ චා’ති, තත්‍ර තත්‍රෙව සක්‌ඛිභබ්‌බතං පාපුණිස්‌සසි, සති සතිආයතනෙ.
‘‘සො ත්‌වං, වච්ඡ, යාවදෙව ආකඞ්‌ඛිස්‌සසි – ‘පරසත්‌තානං පරපුග්‌ගලානං චෙතසා චෙතො පරිච්‌ච පජානෙය්‍යං – සරාගං වා චිත්‌තං සරාගං චිත්‌තන්‌ති පජානෙය්‍යං, වීතරාගං වා චිත්‌තං වීතරාගං චිත්‌තන්‌ති පජානෙය්‍යං; සදොසං වා චිත්‌තං සදොසං චිත්‌තන්‌ති පජානෙය්‍යං, වීතදොසං වා චිත්‌තං වීතදොසං චිත්‌තන්‌ති පජානෙය්‍යං; සමොහං වා චිත්‌තං සමොහං චිත්‌තන්‌ති පජානෙය්‍යං, වීතමොහං වා චිත්‌තං වීතමොහං චිත්‌තන්‌ති පජානෙය්‍යං; සංඛිත්‌තං වා චිත්‌තං සංඛිත්‌තං චිත්‌තන්‌ති පජානෙය්‍යං, වික්‌ඛිත්‌තං වා චිත්‌තං වික්‌ඛිත්‌තං චිත්‌තන්‌ති පජානෙය්‍යං; මහග්‌ගතං වා චිත්‌තං මහග්‌ගතං චිත්‌තන්‌ති පජානෙය්‍යං, අමහග්‌ගතං වා චිත්‌තං අමහග්‌ගතං චිත්‌තන්‌ති පජානෙය්‍යං; සඋත්‌තරං වා චිත්‌තං සඋත්‌තරං චිත්‌තන්‌ති පජානෙය්‍යං, අනුත්‌තරං වා චිත්‌තං අනුත්‌තරං චිත්‌තන්‌ති පජානෙය්‍යං; සමාහිතං වා චිත්‌තං සමාහිතං චිත්‌තන්‌ති පජානෙය්‍යං, අසමාහිතං වා චිත්‌තං අසමාහිතං චිත්‌තන්‌ති පජානෙය්‍යං; විමුත්‌තං වා චිත්‌තං විමුත්‌තං චිත්‌තන්‌ති පජානෙය්‍යං, අවිමුත්‌තං වා චිත්‌තං අවිමුත්‌තං චිත්‌තන්‌ති පජානෙය්‍ය’න්‌ති, තත්‍ර තත්‍රෙව සක්‌ඛිභබ්‌බතං පාපුණිස්‌සසි, සති සතිආයතනෙ.
‘‘සො ත්‌වං, වච්ඡ, යාවදෙව ආකඞ්‌ඛිස්‌සසි – ‘අනෙකවිහිතං පුබ්‌බෙනිවාසං අනුස්‌සරෙය්‍යං, සෙය්‍යථිදං – එකම්‌පි ජාතිං ද්‌වෙපි ජාතියො තිස්‌සොපි ජාතියො චතස්‌සොපි ජාතියො පඤ්‌චපි ජාතියො දසපි ජාතියො වීසම්‌පි ජාතියො තිංසම්‌පි ජාතියො චත්‌තාලීසම්‌පි ජාතියො පඤ්‌ඤාසම්‌පි ජාතියො ජාතිසතම්‌පි ජාතිසහස්‌සම්‌පි ජාතිසතසහස්‌සම්‌පි; අනෙකෙපි සංවට්‌ටකප්‌පෙ අනෙකෙපි විවට්‌ටකප්‌පෙ අනෙකෙපි සංවට්‌ටවිවට්‌ටකප්‌පෙ – අමුත්‍රාසිං එවංනාමො එවංගොත්‌තො එවංවණ්‌ණො එවමාහාරො එවංසුඛදුක්‌ඛප්‌පටිසංවෙදී එවමායුපරියන්‌තො, සො තතො චුතො අමුත්‍ර උදපාදිං; තත්‍රාපාසිං එවංනාමො එවංගොත්‌තො එවංවණ්‌ණො එවමාහාරො එවංසුඛදුක්‌ඛප්‌පටිසංවෙදී එවමායුපරියන්‌තො, සො තතො චුතො ඉධූපපන්‌නොති; ඉති සාකාරං සඋද්‌දෙසං අනෙකවිහිතං පුබ්‌බෙනිවාසං අනුස්‌සරෙය්‍ය’න්‌ති, තත්‍ර තත්‍රෙව සක්‌ඛිභබ්‌බතං පාපුණිස්‌සසි, සති සතිආයතනෙ.
‘‘සො ත්‌වං, වච්ඡ, යාවදෙව ආකඞ්‌ඛිස්‌සසි – ‘දිබ්‌බෙන චක්‌ඛුනා විසුද්‌ධෙන අතික්‌කන්‌තමානුසකෙන සත්‌තෙ පස්‌සෙය්‍යං චවමානෙ උපපජ්‌ජමානෙ හීනෙ පණීතෙ සුවණ්‌ණෙ දුබ්‌බණ්‌ණෙ සුගතෙ දුග්‌ගතෙ යථාකම්‌මූපගෙ සත්‌තෙ පජානෙය්‍යං – ඉමෙ වත භොන්‌තො සත්‌තා කායදුච්‌චරිතෙන සමන්‌නාගතා වචීදුච්‌චරිතෙන සමන්‌නාගතා මනොදුච්‌චරිතෙන සමන්‌නාගතා අරියානං උපවාදකා මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිකා මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිකම්‌මසමාදානා, තෙ කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපන්‌නා; ඉමෙ වා පන භොන්‌තො සත්‌තා කායසුචරිතෙන සමන්‌නාගතා වචීසුචරිතෙන සමන්‌නාගතා මනොසුචරිතෙන සමන්‌නාගතා අරියානං අනුපවාදකා සම්‌මාදිට්‌ඨිකා සම්‌මාදිට්‌ඨිකම්‌මසමාදානා, තෙ කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපන්‌නාති; ඉති දිබ්‌බෙන චක්‌ඛුනා විසුද්‌ධෙන අතික්‌කන්‌තමානුසකෙන සත්‌තෙ පස්‌සෙය්‍යං චවමානෙ උපපජ්‌ජමානෙ හීනෙ පණීතෙ සුවණ්‌ණෙ දුබ්‌බණ්‌ණෙ සුගතෙ දුග්‌ගතෙ යථාකම්‌මූපගෙ සත්‌තෙ පජානෙය්‍ය’න්‌ති, තත්‍ර තත්‍රෙව සක්‌ඛිභබ්‌බතං පාපුණිස්‌සසි, සති සතිආයතනෙ.
‘‘සො ත්‌වං, වච්ඡ, යාවදෙව ආකඞ්‌ඛිස්‌සසි – ‘ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්‌තිං පඤ්‌ඤාවිමුත්‌තිං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහරෙය්‍ය’න්‌ති, තත්‍ර තත්‍රෙව සක්‌ඛිභබ්‌බතං පාපුණිස්‌සසි, සති සතිආයතනෙ’’ති.
199. අථ ඛො ආයස්‌මා වච්‌ඡගොත්‌තො භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දිත්‌වා අනුමොදිත්‌වා උට්‌ඨායාසනා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා පදක්‌ඛිණං කත්‌වා පක්‌කාමි. අථ ඛො ආයස්‌මා වච්‌ඡගොත්‌තො එකො වූපකට්‌ඨො අප්‌පමත්‌තො ආතාපී පහිතත්‌තො විහරන්‌තො නචිරස්‌සෙව – යස්‌සත්‌ථාය කුලපුත්‌තා සම්‌මදෙව අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජන්‌ති තදනුත්‌තරං – බ්‍රහ්‌මචරියපරියොසානං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහාසි. ‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායා’ති අබ්‌භඤ්‌ඤාසි. අඤ්‌ඤතරො ඛො පනායස්‌මා වච්‌ඡගොත්‌තො අරහතං අහොසි.
200. තෙන ඛො පන සමයෙන සම්‌බහුලා භික්‌ඛූ භගවන්‌තං දස්‌සනාය ගච්‌ඡන්‌ති. අද්‌දසා ඛො ආයස්‌මා වච්‌ඡගොත්‌තො තෙ භික්‌ඛූ දූරතොව ආගච්‌ඡන්‌තෙ. දිස්‌වාන යෙන තෙ භික්‌ඛූ තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා තෙ භික්‌ඛූ එතදවොච – ‘‘හන්‌ද! කහං පන තුම්‌හෙ ආයස්‌මන්‌තො ගච්‌ඡථා’’ති? ‘‘භගවන්‌තං ඛො මයං, ආවුසො, දස්‌සනාය ගච්‌ඡාමා’’ති . ‘‘තෙනහායස්‌මන්‌තො මම වචනෙන භගවතො පාදෙ සිරසා වන්‌දථ, එවඤ්‌ච වදෙථ – ‘වච්‌ඡගොත්‌තො, භන්‌තෙ, භික්‌ඛු භගවතො පාදෙ සිරසා වන්‌දති, එවඤ්‌ච වදෙති – පරිචිණ්‌ණො මෙ භගවා, පරිචිණ්‌ණො මෙ සුගතො’’’ති. ‘‘එවමාවුසො’’ති ඛො තෙ භික්‌ඛූ ආයස්‌මතො වච්‌ඡගොත්‌තස්‌ස පච්‌චස්‌සොසුං. අථ ඛො තෙ භික්‌ඛූ යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමිංසු; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදිංසු. එකමන්‌තං නිසින්‌නා ඛො තෙ භික්‌ඛූ භගවන්‌තං එතදවොචුං – ‘‘ආයස්‌මා, භන්‌තෙ, වච්‌ඡගොත්‌තො භගවතො පාදෙ සිරසා වන්‌දති, එවඤ්‌ච වදෙති – ‘පරිචිණ්‌ණො මෙ භගවා, පරිචිණ්‌ණො මෙ සුගතො’’’ති. ‘‘පුබ්‌බෙව මෙ, භික්‌ඛවෙ, වච්‌ඡගොත්‌තො භික්‌ඛු චෙතසා චෙතො පරිච්‌ච විදිතො – ‘තෙවිජ්‌ජො වච්‌ඡගොත්‌තො භික්‌ඛු මහිද්‌ධිකො මහානුභාවො’ති. දෙවතාපි මෙ එතමත්‌ථං ආරොචෙසුං – ‘තෙවිජ්‌ජො, භන්‌තෙ, වච්‌ඡගොත්‌තො භික්‌ඛු මහිද්‌ධිකො මහානුභාවො’’’ති.
ඉදමවොච භගවා. අත්‌තමනා තෙ භික්‌ඛූ භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දුන්‌ති.
මහාවච්‌ඡසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං තතියං.
No comments:
Post a Comment