12. දක්‌ඛිණාවිභඞ්‌ගසුත්‌තං
376. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සක්‌කෙසු විහරති කපිලවත්‌ථුස්‌මිං නිග්‍රොධාරාමෙ. අථ ඛො මහාපජාපති[මහාපජාපතී (සී. ස්‍යා. කං. පී.)] ගොතමී නවං දුස්‌සයුගං ආදාය යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නා ඛො මහාපජාපති ගොතමී භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘ඉදං මෙ, භන්‌තෙ, නවං දුස්‌සයුගං භගවන්‌තං උද්‌දිස්‌ස සාමං කන්‌තං සාමං වායිතං. තං මෙ, භන්‌තෙ, භගවා පටිග්‌ගණ්‌හාතු අනුකම්‌පං උපාදායා’’ති. එවං වුත්‌තෙ, භගවා මහාපජාපතිං ගොතමිං එතදවොච – ‘‘සඞ්‌ඝෙ, ගොතමි, දෙහි. සඞ්‌ඝෙ තෙ දින්‌නෙ අහඤ්‌චෙව පූජිතො භවිස්‌සාමි සඞ්‌ඝො චා’’ති. දුතියම්‌පි ඛො මහාපජාපති ගොතමී භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘ඉදං මෙ, භන්‌තෙ, නවං දුස්‌සයුගං භගවන්‌තං උද්‌දිස්‌ස සාමං කන්‌තං සාමං වායිතං. තං මෙ, භන්‌තෙ, භගවා පටිග්‌ගණ්‌හාතු අනුකම්‌පං උපාදායා’’ති. දුතියම්‌පි ඛො භගවා මහාපජාපතිං ගොතමිං එතදවොච – ‘‘සඞ්‌ඝෙ, ගොතමි, දෙහි. සඞ්‌ඝෙ තෙ දින්‌නෙ අහඤ්‌චෙව පූජිතො භවිස්‌සාමි සඞ්‌ඝො චා’’ති. තතියම්‌පි ඛො මහාපජාපති ගොතමී භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘ඉදං මෙ, භන්‌තෙ, නවං දුස්‌සයුගං භගවන්‌තං උද්‌දිස්‌ස සාමං කන්‌තං සාමං වායිතං. තං මෙ, භන්‌තෙ, භගවා පටිග්‌ගණ්‌හාතු අනුකම්‌පං උපාදායා’’ති. තතියම්‌පි ඛො භගවා මහාපජාපතිං ගොතමිං එතදවොච – ‘‘සඞ්‌ඝෙ, ගොතමි, දෙහි . සඞ්‌ඝෙ තෙ දින්‌නෙ අහඤ්‌චෙව පූජිතො භවිස්‌සාමි සඞ්‌ඝො චා’’ති.
377. එවං වුත්‌තෙ, ආයස්‌මා ආනන්‌දො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘පටිග්‌ගණ්‌හාතු, භන්‌තෙ, භගවා මහාපජාපතියා ගොතමියා නවං දුස්‌සයුගං. බහූපකාරා [බහුකාරා (ස්‍යා. කං.)], භන්‌තෙ, මහාපජාපති ගොතමී භගවතො මාතුච්‌ඡා ආපාදිකා පොසිකා ඛීරස්‌ස දායිකා; භගවන්‌තං ජනෙත්‌තියා කාලඞ්‌කතාය ථඤ්‌ඤං පායෙසි. භගවාපි, භන්‌තෙ, බහූපකාරො මහාපජාපතියා ගොතමියා. භගවන්‌තං, භන්‌තෙ, ආගම්‌ම මහාපජාපති ගොතමී බුද්‌ධං සරණං ගතා, ධම්‌මං සරණං ගතා, සඞ්‌ඝං සරණං ගතා. භගවන්‌තං, භන්‌තෙ, ආගම්‌ම මහාපජාපති ගොතමී පාණාතිපාතා පටිවිරතා අදින්‌නාදානා පටිවිරතා කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරා පටිවිරතා මුසාවාදා පටිවිරතා සුරාමෙරයමජ්‌ජපමාදට්‌ඨානා පටිවිරතා. භගවන්‌තං, භන්‌තෙ, ආගම්‌ම මහාපජාපති ගොතමී බුද්‌ධෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන සමන්‌නාගතා , ධම්‌මෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන සමන්‌නාගතා, සඞ්‌ඝෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන සමන්‌නාගතා අරියකන්‌තෙහි සීලෙහි සමන්‌නාගතා. භගවන්‌තං, භන්‌තෙ, ආගම්‌ම මහාපජාපති ගොතමී දුක්‌ඛෙ නික්‌කඞ්‌ඛා, දුක්‌ඛසමුදයෙ නික්‌කඞ්‌ඛා, දුක්‌ඛනිරොධෙ නික්‌කඞ්‌ඛා, දුක්‌ඛනිරොධගාමිනියා පටිපදාය නික්‌කඞ්‌ඛා. භගවාපි, භන්‌තෙ, බහූපකාරො මහාපජාපතියා ගොතමියා’’ති.
378. ‘‘එවමෙතං , ආනන්‌ද. යං හානන්‌ද, පුග්‌ගලො පුග්‌ගලං ආගම්‌ම බුද්‌ධං සරණං ගතො හොති, ධම්‌මං සරණං ගතො හොති, සඞ්‌ඝං සරණං ගතො හොති, ඉමස්‌සානන්‌ද, පුග්‌ගලස්‌ස ඉමිනා පුග්‌ගලෙන න සුප්‌පතිකාරං වදාමි, යදිදං – අභිවාදන-පච්‌චුට්‌ඨාන-අඤ්‌ජලිකම්‌ම සාමීචිකම්‌මචීවරපිණ්‌ඩපාතසෙනාසනගිලා- නප්‌පච්‌චයභෙසජ්‌ජපරික්‌ඛාරානුප්‌පදානෙන.
‘‘යං හානන්‌ද, පුග්‌ගලො පුග්‌ගලං ආගම්‌ම පාණාතිපාතා පටිවිරතො හොති, අදින්‌නාදානා පටිවිරතො හොති, කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරා පටිවිරතො හොති, මුසාවාදා පටිවිරතො හොති, සුරාමෙරයමජ්‌ජපමාදට්‌ඨානා පටිවිරතො හොති, ඉමස්‌සානන්‌ද, පුග්‌ගලස්‌ස ඉමිනා පුග්‌ගලෙන න සුප්‌පතිකාරං වදාමි, යදිදං – අභිවාදන-පච්‌චුට්‌ඨාන-අඤ්‌ජලිකම්‌ම-සාමීචිකම්‌මචීවරපිණ්‌ඩපාතසෙනාසනගිලා- නප්‌පච්‌චයභෙසජ්‌ජපරික්‌ඛාරානුප්‌පදානෙන.
‘‘යං හානන්‌ද, පුග්‌ගලො පුග්‌ගලං ආගම්‌ම බුද්‌ධෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන සමන්‌නාගතො හොති, ධම්‌මෙ… සඞ්‌ඝෙ… අරියකන්‌තෙහි සීලෙහි සමන්‌නාගතො හොති, ඉමස්‌සානන්‌ද, පුග්‌ගලස්‌ස ඉමිනා පුග්‌ගලෙන න සුප්‌පතිකාරං වදාමි, යදිදං – අභිවාදන-පච්‌චුට්‌ඨාන-අඤ්‌ජලිකම්‌ම-සාමීචිකම්‌මචීවරපිණ්‌ඩපාතසෙනාසනගිලා- නප්‌පච්‌චයභෙසජ්‌ජපරික්‌ඛාරානුප්‌පදානෙන.
‘‘යං හානන්‌ද, පුග්‌ගලො පුග්‌ගලං ආගම්‌ම දුක්‌ඛෙ නික්‌කඞ්‌ඛො හොති, දුක්‌ඛසමුදයෙ නික්‌කඞ්‌ඛො හොති, දුක්‌ඛනිරොධෙ නික්‌කඞ්‌ඛො හොති, දුක්‌ඛනිරොධගාමිනියා පටිපදාය නික්‌කඞ්‌ඛො හොති, ඉමස්‌සානන්‌ද, පුග්‌ගලස්‌ස ඉමිනා පුග්‌ගලෙන න සුප්‌පතිකාරං වදාමි, යදිදං – අභිවාදන-පච්‌චුට්‌ඨානඅඤ්‌ජලිකම්‌ම-සාමීචිකම්‌ම-චීවරපිණ්‌ඩපාතසෙනාසනගිලා- නප්‌පච්‌චයභෙසජ්‌ජපරික්‌ඛාරානුප්‌පදානෙන.
379. ‘‘චුද්‌දස ඛො පනිමානන්‌ද, පාටිපුග්‌ගලිකා දක්‌ඛිණා. කතමා චුද්‌දස? තථාගතෙ අරහන්‌තෙ සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධෙ දානං දෙති – අයං පඨමා පාටිපුග්‌ගලිකා දක්‌ඛිණා. පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධෙ [පච්‌චෙකබුද්‌ධෙ (සී. පී.)] දානං දෙති – අයං දුතියා පාටිපුග්‌ගලිකා දක්‌ඛිණා. තථාගතසාවකෙ අරහන්‌තෙ දානං දෙති – අයං තතියා පාටිපුග්‌ගලිකා දක්‌ඛිණා. අරහත්‌තඵලසච්‌ඡිකිරියාය පටිපන්‌නෙ දානං දෙති – අයං චතුත්‌ථී පාටිපුග්‌ගලිකා දක්‌ඛිණා. අනාගාමිස්‌ස දානං දෙති – අයං පඤ්‌චමී පාටිපුග්‌ගලිකා දක්‌ඛිණා. අනාගාමිඵලසච්‌ඡිකිරියාය පටිපන්‌නෙ දානං දෙති – අයං ඡට්‌ඨී පාටිපුග්‌ගලිකා දක්‌ඛිණා. සකදාගාමිස්‌ස දානං දෙති – අයං සත්‌තමී පාටිපුග්‌ගලිකා දක්‌ඛිණා. සකදාගාමිඵලසච්‌ඡිකිරියාය පටිපන්‌නෙ දානං දෙති – අයං අට්‌ඨමී පාටිපුග්‌ගලිකා දක්‌ඛිණා. සොතාපන්‌නෙ දානං දෙති – අයං නවමී පාටිපුග්‌ගලිකා දක්‌ඛිණා. සොතාපත්‌තිඵලසච්‌ඡිකිරියාය පටිපන්‌නෙ දානං දෙති – අයං දසමී පාටිපුග්‌ගලිකා දක්‌ඛිණා. බාහිරකෙ කාමෙසු වීතරාගෙ දානං දෙති – අයං එකාදසමී පාටිපුග්‌ගලිකා දක්‌ඛිණා. පුථුජ්‌ජනසීලවන්‌තෙ දානං දෙති – අයං ද්‌වාදසමී පාටිපුග්‌ගලිකා දක්‌ඛිණා. පුථුජ්‌ජනදුස්‌සීලෙ දානං දෙති – අයං තෙරසමී පාටිපුග්‌ගලිකා දක්‌ඛිණා. තිරච්‌ඡානගතෙ දානං දෙති – අයං චුද්‌දසමී පාටිපුග්‌ගලිකා දක්‌ඛිණාති.
‘‘තත්‍රානන්‌ද, තිරච්‌ඡානගතෙ දානං දත්‌වා සතගුණා දක්‌ඛිණා පාටිකඞ්‌ඛිතබ්‌බා, පුථුජ්‌ජනදුස්‌සීලෙ දානං දත්‌වා සහස්‌සගුණා දක්‌ඛිණා පාටිකඞ්‌ඛිතබ්‌බා, පුථුජ්‌ජනසීලවන්‌තෙ දානං දත්‌වා සතසහස්‌සගුණා දක්‌ඛිණාපාටිකඞ්‌ඛිතබ්‌බා, බාහිරකෙ කාමෙසු වීතරාගෙ දානං දත්‌වා කොටිසතසහස්‌සගුණා දක්‌ඛිණා පාටිකඞ්‌ඛිතබ්‌බා, සොතාපත්‌තිඵලසච්‌ඡිකිරියාය පටිපන්‌නෙ දානං දත්‌වා අසඞ්‌ඛෙය්‍යා අප්‌පමෙය්‍යා දක්‌ඛිණා පාටිකඞ්‌ඛිතබ්‌බා, කො පන වාදො සොතාපන්‌නෙ, කො පන වාදො සකදාගාමිඵලසච්‌ඡිකිරියාය පටිපන්‌නෙ, කො පන වාදො සකදාගාමිස්‌ස, කො පන වාදො අනාගාමිඵලසච්‌ඡිකිරියාය පටිපන්‌නෙ, කො පන වාදො අනාගාමිස්‌ස, කො පන වාදො අරහත්‌තඵලසච්‌ඡිකිරියාය පටිපන්‌නෙ, කො පන වාදො අරහන්‌තෙ, කො පන වාදො පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධෙ, කො පන වාදො තථාගතෙ අරහන්‌තෙ සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධෙ!
380. ‘‘සත්‌ත ඛො පනිමානන්‌ද, සඞ්‌ඝගතා දක්‌ඛිණා. කතමා සත්‌ත? බුද්‌ධප්‌පමුඛෙ උභතොසඞ්‌ඝෙ දානං දෙති – අයං පඨමා සඞ්‌ඝගතා දක්‌ඛිණා. තථාගතෙ පරිනිබ්‌බුතෙ උභතොසඞ්‌ඝෙ දානං දෙති – අයං දුතියා සඞ්‌ඝගතා දක්‌ඛිණා. භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙ දානං දෙති – අයං තතියා සඞ්‌ඝගතා දක්‌ඛිණා. භික්‌ඛුනිසඞ්‌ඝෙ දානං දෙති – අයං චතුත්‌ථී සඞ්‌ඝගතා දක්‌ඛිණා. ‘එත්‌තකා මෙ භික්‌ඛූ ච භික්‌ඛුනියො ච සඞ්‌ඝතො උද්‌දිස්‌සථා’ති දානං දෙති – අයං පඤ්‌චමී සඞ්‌ඝගතා දක්‌ඛිණා. ‘එත්‌තකා මෙ භික්‌ඛූ සඞ්‌ඝතො උද්‌දිස්‌සථා’ති දානං දෙති – අයං ඡට්‌ඨී සඞ්‌ඝගතා දක්‌ඛිණා. ‘එත්‌තකා මෙ භික්‌ඛුනියො සඞ්‌ඝතො උද්‌දිස්‌සථා’ති දානං දෙති – අයං සත්‌තමී සඞ්‌ඝගතා දක්‌ඛිණා.
‘‘භවිස්‌සන්‌ති ඛො පනානන්‌ද, අනාගතමද්‌ධානං ගොත්‍රභුනො කාසාවකණ්‌ඨා දුස්‌සීලා පාපධම්‌මා. තෙසු දුස්‌සීලෙසු සඞ්‌ඝං උද්‌දිස්‌ස දානං දස්‌සන්‌ති. තදාපාහං, ආනන්‌ද, සඞ්‌ඝගතං දක්‌ඛිණං අසඞ්‌ඛෙය්‍යං අප්‌පමෙය්‍යං වදාමි. න ත්‌වෙවාහං, ආනන්‌ද, කෙනචි පරියායෙන සඞ්‌ඝගතාය දක්‌ඛිණාය පාටිපුග්‌ගලිකං දානං මහප්‌ඵලතරං වදාමි.
381. ‘‘චතස්‌සො ඛො ඉමා, ආනන්‌ද, දක්‌ඛිණා විසුද්‌ධියො. කතමා චතස්‌සො? අත්‌ථානන්‌ද, දක්‌ඛිණා දායකතො විසුජ්‌ඣති නො පටිග්‌ගාහකතො. අත්‌ථානන්‌ද, දක්‌ඛිණා පටිග්‌ගාහකතො විසුජ්‌ඣති නො දායකතො. අත්‌ථානන්‌ද, දක්‌ඛිණා නෙව දායකතො විසුජ්‌ඣති නො පටිග්‌ගාහකතො. අත්‌ථානන්‌ද, දක්‌ඛිණා දායකතො චෙව විසුජ්‌ඣති පටිග්‌ගාහකතො ච.
‘‘කථඤ්‌චානන්‌ද, දක්‌ඛිණා දායකතො විසුජ්‌ඣති නො පටිග්‌ගාහකතො? ඉධානන්‌ද, දායකො හොති සීලවා කල්‍යාණධම්‌මො, පටිග්‌ගාහකා හොන්‌ති දුස්‌සීලා පාපධම්‌මා – එවං ඛො, ආනන්‌ද, දක්‌ඛිණා දායකතො විසුජ්‌ඣති නො පටිග්‌ගාහකතො.
‘‘කථඤ්‌චානන්‌ද, දක්‌ඛිණා පටිග්‌ගාහකතො විසුජ්‌ඣති නො දායකතො? ඉධානන්‌ද, දායකො හොති දුස්‌සීලො පාපධම්‌මො, පටිග්‌ගාහකා හොන්‌ති සීලවන්‌තො[සීලවන්‌තා (සී.)] කල්‍යාණධම්‌මා – එවං ඛො, ආනන්‌ද, දක්‌ඛිණා පටිග්‌ගාහකතො විසුජ්‌ඣති නො දායකතො.
‘‘කථඤ්‌චානන්‌ද, දක්‌ඛිණා නෙව දායකතො විසුජ්‌ඣති නො පටිග්‌ගාහකතො? ඉධානන්‌ද, දායකො ච හොති දුස්‌සීලො පාපධම්‌මො, පටිග්‌ගාහකා ච හොන්‌ති දුස්‌සීලා පාපධම්‌මා – එවං ඛො, ආනන්‌ද, දක්‌ඛිණා නෙව දායකතො විසුජ්‌ඣති නො පටිග්‌ගාහකතො.
‘‘කථඤ්‌චානන්‌ද, දක්‌ඛිණා දායකතො චෙව විසුජ්‌ඣති පටිග්‌ගාහකතො ච? ඉධානන්‌ද, දායකො ච හොති සීලවා කල්‍යාණධම්‌මො, පටිග්‌ගාහකා ච හොන්‌ති සීලවන්‌තො කල්‍යාණධම්‌මා – එවං ඛො, ආනන්‌ද, දක්‌ඛිණා දායකතො චෙව විසුජ්‌ඣති පටිග්‌ගාහකතො ච. ඉමා ඛො, ආනන්‌ද, චතස්‌සො දක්‌ඛිණා විසුද්‌ධියො’’ති.
ඉදමවොච භගවා. ඉදං වත්‌වාන සුගතො අථාපරං එතදවොච සත්‌ථා –
‘‘යො සීලවා දුස්‌සීලෙසු දදාති දානං,
ධම්‌මෙන ලද්‌ධං [ලද්‌ධා (සී. පී.)] සුපසන්‌නචිත්‌තො;
අභිසද්‌දහං කම්‌මඵලං උළාරං,
සා දක්‌ඛිණා දායකතො විසුජ්‌ඣති.
‘‘යො දුස්‌සීලො සීලවන්‌තෙසු දදාති දානං,
අධම්‌මෙන ලද්‌ධං අප්‌පසන්‌නචිත්‌තො;
අනභිසද්‌දහං කම්‌මඵලං උළාරං,
සා දක්‌ඛිණා පටිග්‌ගාහකතො විසුජ්‌ඣති.
‘‘යො දුස්‌සීලො දුස්‌සීලෙසු දදාති දානං,
අධම්‌මෙන ලද්‌ධං අප්‌පසන්‌නචිත්‌තො;
න තං දානං විපුලප්‌ඵලන්‌ති බ්‍රූමි.
‘‘යො සීලවා සීලවන්‌තෙසු දදාති දානං,
ධම්‌මෙන ලද්‌ධං සුපසන්‌නචිත්‌තො;
අභිසද්‌දහං කම්‌මඵලං උළාරං,
තං වෙ දානං විපුලප්‌ඵලන්‌ති බ්‍රූමි [සා දක්‌ඛිණා නෙවුභතො විසුජ්‌ඣති (සී. පී.)].
‘‘යො වීතරාගො වීතරාගෙසු දදාති දානං,
ධම්‌මෙන ලද්‌ධං සුපසන්‌නචිත්‌තො;
තං වෙ දානං ආමිසදානානමග්‌ග’’ [තං වෙ දානං විපුලන්‌ති බ්‍රූමි (සී.)] න්‌ති.
දක්‌ඛිණාවිභඞ්‌ගසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං ද්‌වාදසමං.
No comments:
Post a Comment