4. ඝොටමුඛසුත්‌තං
412. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං ආයස්‌මා උදෙනො බාරාණසියං විහරති ඛෙමියම්‌බවනෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ඝොටමුඛො බ්‍රාහ්‌මණො බාරාණසිං අනුප්‌පත්‌තො හොති කෙනචිදෙව කරණීයෙන. අථ ඛො ඝොටමුඛො බ්‍රාහ්‌මණො ජඞ්‌ඝාවිහාරං අනුචඞ්‌කමමානො අනුවිචරමානො යෙන ඛෙමියම්‌බවනං තෙනුපසඞ්‌කමි. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්‌මා උදෙනො අබ්‌භොකාසෙ චඞ්‌කමති. අථ ඛො ඝොටමුඛො බ්‍රාහ්‌මණො යෙනායස්‌මා උදෙනො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මතා උදෙනෙන සද්‌ධිං සම්‌මොදි. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා ආයස්‌මන්‌තං උදෙනං චඞ්‌කමන්‌තං අනුචඞ්‌කමමානො එවමාහ – ‘‘අම්‌භො සමණ, ‘නත්‌ථි ධම්‌මිකො පරිබ්‌බජො’ [පරිබ්‌බාජො (සී. පී.)] – එවං මෙ එත්‌ථ හොති. තඤ්‌ච ඛො භවන්‌තරූපානං වා අදස්‌සනා, යො වා පනෙත්‌ථ ධම්‌මො’’ති.
එවං වුත්‌තෙ, ආයස්‌මා උදෙනො චඞ්‌කමා ඔරොහිත්‌වා විහාරං පවිසිත්‌වා පඤ්‌ඤත්‌තෙ ආසනෙ නිසීදි. ඝොටමුඛොපි ඛො බ්‍රාහ්‌මණො චඞ්‌කමා ඔරොහිත්‌වා විහාරං පවිසිත්‌වා එකමන්‌තං අට්‌ඨාසි. එකමන්‌තං ඨිතං ඛො ඝොටමුඛං බ්‍රාහ්‌මණං ආයස්‌මා උදෙනො එතදවොච – ‘‘සංවිජ්‌ජන්‌ති [සංවිජ්‌ජන්‌තෙ (බහූසු)] ඛො, බ්‍රාහ්‌මණ, ආසනානි. සචෙ ආකඞ්‌ඛසි, නිසීදා’’ති. ‘‘එතදෙව ඛො පන මයං භොතො උදෙනස්‌ස ආගමයමානා (න) නිසීදාම. කථඤ්‌හි නාම මාදිසො පුබ්‌බෙ අනිමන්‌තිතො ආසනෙ නිසීදිතබ්‌බං මඤ්‌ඤෙය්‍යා’’ති? අථ ඛො ඝොටමුඛො බ්‍රාහ්‌මණො අඤ්‌ඤතරං නීචං ආසනං ගහෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො ඝොටමුඛො බ්‍රාහ්‌මණො ආයස්‌මන්‌තං උදෙනං එතදවොච – ‘‘අම්‌භො සමණ, ‘නත්‌ථි ධම්‌මිකො පරිබ්‌බජො’ – එවං මෙ එත්‌ථ හොති. තඤ්‌ච ඛො භවන්‌තරූපානං වා අදස්‌සනා, යො වා පනෙත්‌ථ ධම්‌මො’’ති. ‘‘සචෙ ඛො පන මෙ ත්‌වං, බ්‍රාහ්‌මණ, අනුඤ්‌ඤෙය්‍යං අනුජානෙය්‍යාසි, පටික්‌කොසිතබ්‌බඤ්‌ච පටික්‌කොසෙය්‍යාසි; යස්‌ස ච පන මෙ භාසිතස්‌ස අත්‌ථං න ජානෙය්‍යාසි, මමංයෙව තත්‌ථ උත්‌තරි පටිපුච්‌ඡෙය්‍යාසි – ‘ඉදං, භො උදෙන, කථං, ඉමස්‌ස ක්‌වත්‌ථො’ති? එවං කත්‌වා සියා නො එත්‌ථ කථාසල්‌ලාපො’’ති. ‘‘අනුඤ්‌ඤෙය්‍යං ඛ්‌වාහං භොතො උදෙනස්‌ස අනුජානිස්‌සාමි, පටික්‌කොසිතබ්‌බඤ්‌ච පටික්‌කොසිස්‌සාමි; යස්‌ස ච පනාහං භොතොඋදෙනස්‌ස භාසිතස්‌ස අත්‌ථං න ජානිස්‌සාමි, භවන්‌තංයෙව තත්‌ථ උදෙනං උත්‌තරි පටිපුච්‌ඡිස්‌සාමි – ‘ඉදං, භො උදෙන, කථං, ඉමස්‌ස ක්‌වත්‌ථො’ති? එවං කත්‌වා හොතු නො එත්‌ථ කථාසල්‌ලාපො’’ති.
413. ‘‘චත්‌තාරොමෙ, බ්‍රාහ්‌මණ, පුග්‌ගලා සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානා ලොකස්‌මිං. කතමෙ චත්‌තාරො? ඉධ, බ්‍රාහ්‌මණ, එකච්‌චො පුග්‌ගලො අත්‌තන්‌තපො හොති අත්‌තපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො. ඉධ පන, බ්‍රාහ්‌මණ, එකච්‌චො පුග්‌ගලො පරන්‌තපො හොති පරපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො. ඉධ පන, බ්‍රාහ්‌මණ, එකච්‌චො පුග්‌ගලො අත්‌තන්‌තපො ච හොති අත්‌තපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො පරන්‌තපො ච පරපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො. ඉධ පන, බ්‍රාහ්‌මණ , එකච්‌චො පුග්‌ගලො නෙවත්‌තන්‌තපො හොති නාත්‌තපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො, න පරන්‌තපො න පරපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො. සො අනත්‌තන්‌තපො අපරන්‌තපො දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ නිච්‌ඡාතො නිබ්‌බුතො සීතීභූතො සුඛප්‌පටිසංවෙදී බ්‍රහ්‌මභූතෙන අත්‌තනා විහරති. ඉමෙසං, බ්‍රාහ්‌මණ, චතුන්‌නං පුග්‌ගලානං කතමො තෙ පුග්‌ගලො චිත්‌තං ආරාධෙතී’’ති?
‘‘ය්‌වායං, භො උදෙන, පුග්‌ගලො අත්‌තන්‌තපො අත්‌තපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො අයං මෙ පුග්‌ගලො චිත්‌තං නාරාධෙති; යොපායං, භො උදෙන, පුග්‌ගලො පරන්‌තපො පරපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො අයම්‌පි මෙ පුග්‌ගලො චිත්‌තං නාරාධෙති; යොපායං, භො උදෙන, පුග්‌ගලො අත්‌තන්‌තපො ච අත්‌තපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො පරන්‌තපො ච පරපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො අයම්‌පි මෙ පුග්‌ගලො චිත්‌තං නාරාධෙති; යො ච ඛො අයං, භො උදෙන, පුග්‌ගලො නෙවත්‌තන්‌තපො නාත්‌තපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො න පරන්‌තපො න පරපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො සො අනත්‌තන්‌තපො අපරන්‌තපො දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ නිච්‌ඡාතො නිබ්‌බුතො සීතීභූතො සුඛප්‌පටිසංවෙදී බ්‍රහ්‌මභූතෙන අත්‌තනා විහරති. අයමෙව මෙ පුග්‌ගලො චිත්‌තං ආරාධෙතී’’ති.
‘‘කස්‌මා පන තෙ, බ්‍රාහ්‌මණ, ඉමෙ තයො පුග්‌ගලා චිත්‌තං නාරාධෙන්‌තී’’ති? ‘‘ය්‌වායං, භො උදෙන, පුග්‌ගලො අත්‌තන්‌තපො අත්‌තපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො සො අත්‌තානං සුඛකාමං දුක්‌ඛපටික්‌කූලං ආතාපෙති පරිතාපෙති; ඉමිනා මෙ අයං පුග්‌ගලො චිත්‌තං නාරාධෙති. යොපායං , භො උදෙන, පුග්‌ගලො පරන්‌තපො පරපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො සො පරං සුඛකාමං දුක්‌ඛපටික්‌කූලං ආතාපෙති පරිතාපෙති; ඉමිනා මෙ අයං පුග්‌ගලො චිත්‌තං නාරාධෙති. යොපායං, භො උදෙන, පුග්‌ගලො අත්‌තන්‌තපො ච අත්‌තපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො පරන්‌තපො ච පරපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො සො අත්‌තානඤ්‌ච පරඤ්‌ච සුඛකාමං දුක්‌ඛපටික්‌කූලං ආතාපෙති පරිතාපෙති; ඉමිනා මෙ අයං පුග්‌ගලො චිත්‌තං නාරාධෙති. යො ච ඛො අයං, භො උදෙන, පුග්‌ගලො නෙවත්‌තන්‌තපො නාත්‌තපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො න පරන්‌තපො න පරපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො සො අනත්‌තන්‌තපො අපරන්‌තපො දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ නිච්‌ඡාතො නිබ්‌බුතො සීතීභූතො සුඛප්‌පටිසංවෙදී බ්‍රහ්‌මභූතෙන අත්‌තනා විහරති, සො අත්‌තානඤ්‌ච පරඤ්‌ච සුඛකාමං දුක්‌ඛපටික්‌කූලං නෙව ආතාපෙති න පරිතාපෙති; ඉමිනා මෙ අයං පුග්‌ගලො චිත්‌තං ආරාධෙතී’’ති.
414. ‘‘ද්‌වෙමා, බ්‍රාහ්‌මණ, පරිසා. කතමා ද්‌වෙ? ඉධ, බ්‍රාහ්‌මණ, එකච්‌චා පරිසා සාරත්‌තරත්‌තා මණිකුණ්‌ඩලෙසු පුත්‌තභරියං පරියෙසති, දාසිදාසං පරියෙසති, ඛෙත්‌තවත්‌ථුං පරියෙසති, ජාතරූපරජතං පරියෙසති.
‘‘ඉධ පන, බ්‍රාහ්‌මණ, එකච්‌චා පරිසා අසාරත්‌තරත්‌තා මණිකුණ්‌ඩලෙසු පුත්‌තභරියං පහාය, දාසිදාසං පහාය, ඛෙත්‌තවත්‌ථුං පහාය, ජාතරූපරජතං පහාය, අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතා. ස්‌වායං, බ්‍රාහ්‌මණ, පුග්‌ගලො නෙවත්‌තන්‌තපො නාත්‌තපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො න පරන්‌තපො න පරපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො. සො අනත්‌තන්‌තපො අපරන්‌තපො දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ නිච්‌ඡාතො නිබ්‌බුතො සීතීභූතො සුඛප්‌පටිසංවෙදීබ්‍රහ්‌මභූතෙන අත්‌තනා විහරති. ඉධ කතමං ත්‌වං, බ්‍රාහ්‌මණ, පුග්‌ගලං කතමාය පරිසාය බහුලං සමනුපස්‌සසි – යා චායං පරිසා සාරත්‌තරත්‌තා මණිකුණ්‌ඩලෙසු පුත්‌තභරියං පරියෙසති දාසිදාසං පරියෙසති ඛෙත්‌තවත්‌ථුං පරියෙසති ජාතරූපරජතං පරියෙසති, යා චායං පරිසා අසාරත්‌තරත්‌තා මණිකුණ්‌ඩලෙසු පුත්‌තභරියං පහාය දාසිදාසං පහාය ඛෙත්‌තවත්‌ථුං පහාය ජාතරූපරජතං පහාය අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතා’’ති?
‘‘ය්‌වායං , භො උදෙන, පුග්‌ගලො නෙවත්‌තන්‌තපො නාත්‌තපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො න පරන්‌තපො න පරපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො සො අනත්‌තන්‌තපො අපරන්‌තපො දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ නිච්‌ඡාතො නිබ්‌බුතො සීතීභූතො සුඛප්‌පටිසංවෙදී බ්‍රහ්‌මභූතෙන අත්‌තනා විහරති; ඉමාහං පුග්‌ගලං යායං පරිසා අසාරත්‌තරත්‌තා මණිකුණ්‌ඩලෙසු පුත්‌තභරියං පහාය දාසිදාසං පහාය ඛෙත්‌තවත්‌ථුං පහාය ජාතරූපරජතං පහාය අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතා ඉමිස්‌සං පරිසායං බහුලං සමනුපස්‌සාමී’’ති.
‘‘ඉදානෙව ඛො පන තෙ, බ්‍රාහ්‌මණ, භාසිතං – ‘මයං එවං ආජානාම – අම්‌භො සමණ, නත්‌ථි ධම්‌මිකො පරිබ්‌බජො, එවං මෙ එත්‌ථ හොති. තඤ්‌ච ඛො භවන්‌තරූපානං වා අදස්‌සනා, යො වා පනෙත්‌ථ ධම්‌මො’’’ති. ‘‘අද්‌ධා මෙසා, භො උදෙන, සානුග්‌ගහා වාචා භාසිතා. ‘අත්‌ථි ධම්‌මිකො පරිබ්‌බජො’ – එවං මෙ එත්‌ථ හොති. එවඤ්‌ච පන මං භවං උදෙනො ධාරෙතු. යෙ ච මෙ භොතා උදෙනෙන චත්‌තාරො පුග්‌ගලා සංඛිත්‌තෙන වුත්‌තා විත්‌ථාරෙන අවිභත්‌තා, සාධු මෙ භවං, උදෙනො ඉමෙ චත්‌තාරො පුග්‌ගලෙ විත්‌ථාරෙන විභජතු අනුකම්‌පං උපාදායා’’ති. ‘‘තෙන හි, බ්‍රාහ්‌මණ, සුණාහි, සාධුකං මනසි කරොහි, භාසිස්‌සාමී’’ති. ‘‘එවං, භො’’ති ඛො ඝොටමුඛො බ්‍රාහ්‌මණො ආයස්‌මතො උදෙනස්‌ස පච්‌චස්‌සොසි. ආයස්‌මා උදෙනො එතදවොච –
415. ‘‘කතමො ච, බ්‍රාහ්‌මණ, පුග්‌ගලො අත්‌තන්‌තපො අත්‌තපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො? ඉධ, බ්‍රාහ්‌මණ, එකච්‌චො පුග්‌ගලො අචෙලකො හොති මුත්‌තාචාරො හත්‌ථාපලෙඛනො නඑහිභද්‌දන්‌තිකො නතිට්‌ඨභද්‌දන්‌තිකො, නාභිහටං න උද්‌දිස්‌සකතං න නිමන්‌තනං සාදියති. සො න කුම්‌භිමුඛා පටිග්‌ගණ්‌හාති, න කළොපිමුඛා පටිග්‌ගණ්‌හාති, න එළකමන්‌තරං, න දණ්‌ඩමන්‌තරං, න මුසලමන්‌තරං, න ද්‌වින්‌නං භුඤ්‌ජමානානං, න ගබ්‌භිනියා, න පායමානාය , න පුරිසන්‌තරගතාය, න සඞ්‌කිත්‌තීසු, න යත්‌ථ සා උපට්‌ඨිතො හොති, න යත්‌ථ මක්‌ඛිකා සණ්‌ඩසණ්‌ඩචාරිනී, න මච්‌ඡං න මංසං, න සුරං න මෙරයං න ථුසොදකං පිවති. සො එකාගාරිකො වා හොති එකාලොපිකො, ද්‌වාගාරිකො වා හොති ද්‌වාලොපිකො…පෙ.… සත්‌තාගාරිකො වා හොති සත්‌තාලොපිකො; එකිස්‌සාපි දත්‌තියා යාපෙති, ද්‌වීහිපි දත්‌තීහි යාපෙති…පෙ.… සත්‌තහිපි දත්‌තීහි යාපෙති; එකාහිකම්‌පි ආහාරං ආහාරෙති, ද්‌වීහිකම්‌පි ආහාරං ආහාරෙති…පෙ.… සත්‌තාහිකම්‌පි ආහාරං ආහාරෙති – ඉති එවරූපං අද්‌ධමාසිකං පරියායභත්‌තභොජනානුයොගමනුයුත්‌තො විහරති. සො සාකභක්‌ඛො වා හොති, සාමාකභක්‌ඛො වා හොති, නීවාරභක්‌ඛො වා හොති, දද්‌දුලභක්‌ඛො වා හොති , හටභක්‌ඛො වා හොති, කණභක්‌ඛො වා හොති, ආචාමභක්‌ඛො වා හොති, පිඤ්‌ඤාකභක්‌ඛො වා හොති, තිණභක්‌ඛො වා හොති, ගොමයභක්‌ඛො වා හොති, වනමූලඵලාහාරො යාපෙති පවත්‌තඵලභොජී. සො සාණානිපි ධාරෙති, මසාණානිපි ධාරෙති, ඡවදුස්‌සානිපි ධාරෙති, පංසුකූලානිපි ධාරෙති, තිරීටානිපි ධාරෙති, අජිනම්‌පි ධාරෙති, අජිනක්‌ඛිපම්‌පි ධාරෙති, කුසචීරම්‌පි ධාරෙති, වාකචීරම්‌පි ධාරෙති, ඵලකචීරම්‌පි ධාරෙති, කෙසකම්‌බලම්‌පි ධාරෙති, වාළකම්‌බලම්‌පි ධාරෙති, උලූකපක්‌ඛම්‌පි ධාරෙති; කෙසමස්‌සුලොචකොපි හොති කෙසමස්‌සුලොචනානුයොගමනුයුත්‌තො , උබ්‌භට්‌ඨකොපි හොති ආසනපටික්‌ඛිත්‌තො, උක්‌කුටිකොපි හොති උක්‌කුටිකප්‌පධානමනුයුත්‌තො, කණ්‌ටකාපස්‌සයිකොපි හොති කණ්‌ටකාපස්‌සයෙ සෙය්‍යං කප්‌පෙති; සායතතියකම්‌පි උදකොරොහනානුයොගමනුයුත්‌තො විහරති – ඉති එවරූපං අනෙකවිහිතං කායස්‌ස ආතාපනපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො විහරති. අයං වුච්‌චති, බ්‍රාහ්‌මණ, පුග්‌ගලො අත්‌තන්‌තපො අත්‌තපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො.
416. ‘‘කතමො ච, බ්‍රාහ්‌මණ, පුග්‌ගලො පරන්‌තපො පරපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො? ඉධ, බ්‍රාහ්‌මණ, එකච්‌චො පුග්‌ගලො ඔරබ්‌භිකො හොති සූකරිකො සාකුණිකො මාගවිකො ලුද්‌දො මච්‌ඡඝාතකො චොරො චොරඝාතකො ගොඝාතකො බන්‌ධනාගාරිකො – යෙ වා පනඤ්‌ඤෙපි කෙචි කුරූරකම්‌මන්‌තා. අයං වුච්‌චති, බ්‍රාහ්‌මණ, පුග්‌ගලො පරන්‌තපො පරපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො.
417. ‘‘කතමො ච, බ්‍රාහ්‌මණ, පුග්‌ගලො අත්‌තන්‌තපො ච අත්‌තපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො, පරන්‌තපො ච පරපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො? ඉධ, බ්‍රාහ්‌මණ, එකච්‌චො පුග්‌ගලො රාජා වා හොති ඛත්‌තියො මුද්‌ධාවසිත්‌තො, බ්‍රාහ්‌මණො වා මහාසාලො. සො පුරත්‌ථිමෙන නගරස්‌ස නවං සන්‌ථාගාරං කාරාපෙත්‌වා කෙසමස්‌සුං ඔහාරෙත්‌වා ඛරාජිනං නිවාසෙත්‌වා සප්‌පිතෙලෙන කායං අබ්‌භඤ්‌ජිත්‌වා මගවිසාණෙන පිට්‌ඨිං කණ්‌ඩුවමානො නවං සන්‌ථාගාරං පවිසති සද්‌ධිං මහෙසියා බ්‍රාහ්‌මණෙන ච පුරොහිතෙන. සො තත්‌ථ අනන්‌තරහිතාය භූමියා හරිතුපලිත්‌තාය සෙය්‍යං කප්‌පෙති. එකිස්‌සාය ගාවියා සරූපවච්‌ඡාය යං එකස්‌මිං ථනෙ ඛීරං හොති තෙන රාජා යාපෙති, යං දුතියස්‌මිං ථනෙ ඛීරං හොති තෙන මහෙසී යාපෙති, යං තතියස්‌මිං ථනෙ ඛීරං හොති තෙන බ්‍රාහ්‌මණො පුරොහිතො යාපෙති, යං චතුත්‌ථස්‌මිං ථනෙ ඛීරං හොති තෙන අග්‌ගිං ජුහති, අවසෙසෙන වච්‌ඡකො යාපෙති. සො එවමාහ – ‘එත්‌තකා උසභා හඤ්‌ඤන්‌තු යඤ්‌ඤත්‌ථාය, එත්‌තකා වච්‌ඡතරා හඤ්‌ඤන්‌තු යඤ්‌ඤත්‌ථාය, එත්‌තකා වච්‌ඡතරියො හඤ්‌ඤන්‌තු යඤ්‌ඤත්‌ථාය, එත්‌තකා අජා හඤ්‌ඤන්‌තු යඤ්‌ඤත්‌ථාය’, එත්‌තකා උරබ්‌භා හඤ්‌ඤන්‌තු යඤ්‌ඤත්‌ථාය, එත්‌තකා අස්‌සා හඤ්‌ඤන්‌තු යඤ්‌ඤත්‌ථාය, එත්‌තකා රුක්‌ඛා ඡිජ්‌ජන්‌තු යූපත්‌ථාය, එත්‌තකා දබ්‌භා ලූයන්‌තු බරිහිසත්‌ථායා’ති. යෙපිස්‌ස තෙ හොන්‌ති ‘දාසා’ති වා ‘පෙස්‌සා’ති වා ‘කම්‌මකරා’ති වා තෙපි දණ්‌ඩතජ්‌ජිතා භයතජ්‌ජිතා අස්‌සුමුඛා රුදමානා පරිකම්‌මානි කරොන්‌ති. අයං වුච්‌චති, බ්‍රාහ්‌මණ, පුග්‌ගලො අත්‌තන්‌තපො ච අත්‌තපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො , පරන්‌තපො ච පරපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො.
418. ‘‘කතමො ච, බ්‍රාහ්‌මණ, පුග්‌ගලො නෙවත්‌තන්‌තපො නාත්‌තපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො, න පරන්‌තපො න පරපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො; සො අනත්‌තන්‌තපො අපරන්‌තපො දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ නිච්‌ඡාතො නිබ්‌බුතොසීතීභූතො සුඛප්‌පටිසංවෙදී බ්‍රහ්‌මභූතෙන අත්‌තනා විහරති? ඉධ, බ්‍රාහ්‌මණ, තථාගතො ලොකෙ උප්‌පජ්‌ජති අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො විජ්‌ජාචරණසම්‌පන්‌නො සුගතො ලොකවිදූ අනුත්‌තරො පුරිසදම්‌මසාරථි සත්‌ථා දෙවමනුස්‌සානං බුද්‌ධො භගවා. සො ඉමං ලොකං සදෙවකං සමාරකං සබ්‍රහ්‌මකං සස්‌සමණබ්‍රාහ්‌මණිං පජං සදෙවමනුස්‌සං සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා පවෙදෙති. සො ධම්‌මං දෙසෙති ආදිකල්‍යාණං මජ්‌ඣෙකල්‍යාණං පරියොසානකල්‍යාණං සාත්‌ථං සබ්‍යඤ්‌ජනං, කෙවලපරිපුණ්‌ණං පරිසුද්‌ධං බ්‍රහ්‌මචරියං පකාසෙති. තං ධම්‌මං සුණාති ගහපති වා ගහපතිපුත්‌තො වා අඤ්‌ඤතරස්‌මිං වා කුලෙ පච්‌චාජාතො. සො තං ධම්‌මං සුත්‌වා තථාගතෙ සද්‌ධං පටිලභති. සො තෙන සද්‌ධාපටිලාභෙන සමන්‌නාගතො ඉති පටිසඤ්‌චික්‌ඛති – ‘සම්‌බාධො ඝරාවාසො රජොපථො අබ්‌භොකාසො පබ්‌බජ්‌ජා. නයිදං සුකරං අගාරං අජ්‌ඣාවසතා එකන්‌තපරිපුණ්‌ණං එකන්‌තපරිසුද්‌ධං සඞ්‌ඛලිඛිතං බ්‍රහ්‌මචරියං චරිතුං. යංනූනාහං කෙසමස්‌සුං ඔහාරෙත්‌වා කාසායානි වත්‌ථානි අච්‌ඡාදෙත්‌වා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජෙය්‍ය’න්‌ති. සො අපරෙන සමයෙන අප්‌පං වා භොගක්‌ඛන්‌ධං පහාය මහන්‌තං වා භොගක්‌ඛන්‌ධං පහාය, අප්‌පං වා ඤාතිපරිවට්‌ටං පහාය මහන්‌තං වා ඤාතිපරිවට්‌ටං පහාය, කෙසමස්‌සුං ඔහාරෙත්‌වා කාසායානි වත්‌ථානි අච්‌ඡාදෙත්‌වා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජති. සො එවං පබ්‌බජිතො සමානො භික්‌ඛූනං සික්‌ඛාසාජීවසමාපන්‌නො පාණාතිපාතං පහාය පාණාතිපාතා පටිවිරතො හොති, නිහිතදණ්‌ඩො නිහිතසත්‌ථො ලජ්‌ජී දයාපන්‌නො සබ්‌බපාණභූතහිතානුකම්‌පී විහරති.
‘‘අදින්‌නාදානං පහාය අදින්‌නාදානා පටිවිරතො හොති දින්‌නාදායී දින්‌නපාටිකඞ්‌ඛී. අථෙනෙන සුචිභූතෙන අත්‌තනා විහරති.
‘‘අබ්‍රහ්‌මචරියං පහාය බ්‍රහ්‌මචාරී හොති ආරාචාරී විරතො මෙථුනා ගාමධම්‌මා.
‘‘මුසාවාදං පහාය මුසාවාදා පටිවිරතො හොති සච්‌චවාදී සච්‌චසන්‌ධො ථෙතො පච්‌චයිකො අවිසංවාදකො ලොකස්‌ස.
‘‘පිසුණං වාචං පහාය පිසුණාය වාචාය පටිවිරතො හොති; ඉතො සුත්‌වා න අමුත්‍ර අක්‌ඛාතා ඉමෙසං භෙදාය, අමුත්‍ර වා සුත්‌වා න ඉමෙසං අක්‌ඛාතා අමූසං භෙදාය. ඉති භින්‌නානං වා සන්‌ධාතා සහිතානං වා අනුප්‌පදාතා, සමග්‌ගාරාමො සමග්‌ගරතො සමග්‌ගනන්‌දී සමග්‌ගකරණිං වාචං භාසිතා හොති.
‘‘ඵරුසං වාචං පහාය ඵරුසාය වාචාය පටිවිරතො හොති. යා සා වාචා නෙලා කණ්‌ණසුඛා පෙමනීයා හදයඞ්‌ගමා පොරී බහුජනකන්‌තා බහුජනමනාපා තථාරූපිං වාචං භාසිතා හොති.
‘‘සම්‌ඵප්‌පලාපං පහාය සම්‌ඵප්‌පලාපා පටිවිරතො හොති, කාලවාදී භූතවාදී අත්‌ථවාදී ධම්‌මවාදී විනයවාදී, නිධානවතිං වාචං භාසිතා කාලෙන සාපදෙසං පරියන්‌තවතිං අත්‌ථසංහිතං.
‘‘සො බීජගාමභූතගාමසමාරම්‌භා පටිවිරතො හොති . එකභත්‌තිකො හොති රත්‌තූපරතො විරතො විකාලභොජනා. නච්‌චගීතවාදිතවිසූකදස්‌සනා පටිවිරතො හොති. මාලාගන්‌ධවිලෙපනධාරණමණ්‌ඩනවිභූසනට්‌ඨානා පටිවිරතො හොති. උච්‌චාසයනමහාසයනා පටිවිරතො හොති. ජාතරූපරජතපටිග්‌ගහණා පටිවිරතො හොති. ආමකධඤ්‌ඤපටිග්‌ගහණා පටිවිරතො හොති. ආමකමංසපටිග්‌ගහණා පටිවිරතො හොති. ඉත්‌ථිකුමාරිකපටිග්‌ගහණා පටිවිරතො හොති. දාසිදාසපටිග්‌ගහණා පටිවිරතො හොති. අජෙළකපටිග්‌ගහණා පටිවිරතො හොති. කුක්‌කුටසූකරපටිග්‌ගහණා පටිවිරතො හොති. හත්‌ථිගවස්‌සවළවපටිග්‌ගහණා පටිවිරතො හොති. ඛෙත්‌තවත්‌ථුපටිග්‌ගහණා පටිවිරතො හොති. දූතෙය්‍යපහිණගමනානුයොගා පටිවිරතො හොති. කයවික්‌කයා පටිවිරතො හොති. තුලාකූටකංසකූටමානකූටා පටිවිරතො හොති. උක්‌කොටනවඤ්‌චනනිකතිසාචියොගා පටිවිරතො හොති. ඡෙදනවධබන්‌ධනවිපරාමොසආලොපසහසාකාරා පටිවිරතො හොති.
‘‘සො සන්‌තුට්‌ඨො හොති කායපරිහාරිකෙන චීවරෙන, කුච්‌ඡිපරිහාරිකෙන පිණ්‌ඩපාතෙන. සො යෙන යෙනෙව පක්‌කමති සමාදායෙව පක්‌කමති. සෙය්‍යථාපි නාම පක්‌ඛී සකුණො යෙන යෙනෙව ඩෙති සපත්‌තභාරොව ඩෙති, එවමෙව භික්‌ඛු සන්‌තුට්‌ඨො හොති කායපරිහාරිකෙන චීවරෙන, කුච්‌ඡිපරිහාරිකෙන පිණ්‌ඩපාතෙන. සො යෙන යෙනෙව පක්‌කමති සමාදායෙව පක්‌කමති. සො ඉමිනා අරියෙන සීලක්‌ඛන්‌ධෙන සමන්‌නාගතො අජ්‌ඣත්‌තං අනවජ්‌ජසුඛං පටිසංවෙදෙති.
419. ‘‘සො චක්‌ඛුනා රූපං දිස්‌වා න නිමිත්‌තග්‌ගාහී හොති නානුබ්‍යඤ්‌ජනග්‌ගාහී. යත්‌වාධිකරණමෙනං චක්‌ඛුන්‌ද්‍රියංඅසංවුතං විහරන්‌තං අභිජ්‌ඣාදොමනස්‌සා පාපකා අකුසලා ධම්‌මා අන්‌වාස්‌සවෙය්‍යුං තස්‌ස සංවරාය පටිපජ්‌ජති, රක්‌ඛති චක්‌ඛුන්‌ද්‍රියං, චක්‌ඛුන්‌ද්‍රියෙ සංවරං ආපජ්‌ජති. සොතෙන සද්‌දං සුත්‌වා…පෙ.… ඝානෙන ගන්‌ධං ඝායිත්‌වා… ජිව්‌හාය රසං සායිත්‌වා… කායෙන ඵොට්‌ඨබ්‌බං ඵුසිත්‌වා… මනසා ධම්‌මං විඤ්‌ඤායන න නිමිත්‌තග්‌ගාහී හොති නානුබ්‍යඤ්‌ජනග්‌ගාහී . යත්‌වාධිකරණමෙනං මනින්‌ද්‍රියං අසංවුතං විහරන්‌තං අභිජ්‌ඣාදොමනස්‌සා පාපකා අකුසලා ධම්‌මා අන්‌වාස්‌සවෙය්‍යුං තස්‌ස සංවරාය පටිපජ්‌ජති, රක්‌ඛති මනින්‌ද්‍රියං, මනින්‌ද්‍රියෙ සංවරං ආපජ්‌ජති. සො ඉමිනා අරියෙන ඉන්‌ද්‍රියසංවරෙන සමන්‌නාගතො අජ්‌ඣත්‌තං අබ්‍යාසෙකසුඛං පටිසංවෙදෙති.
‘‘සො අභික්‌කන්‌තෙ පටික්‌කන්‌තෙ සම්‌පජානකාරී හොති, ආලොකිතෙ විලොකිතෙ සම්‌පජානකාරී හොති, සමිඤ්‌ජිතෙ පසාරිතෙ සම්‌පජානකාරී හොති, සඞ්‌ඝාටිපත්‌තචීවරධාරණෙ සම්‌පජානකාරී හොති, අසිතෙ පීතෙ ඛායිතෙ සායිතෙ සම්‌පජානකාරී හොති, උච්‌චාරපස්‌සාවකම්‌මෙ සම්‌පජානකාරී හොති, ගතෙ ඨිතෙ නිසින්‌නෙ සුත්‌තෙ ජාගරිතෙ භාසිතෙ තුණ්‌හීභාවෙ සම්‌පජානකාරී හොති.
‘‘සො ඉමිනා ච අරියෙන සීලක්‌ඛන්‌ධෙන සමන්‌නාගතො, (ඉමාය ච අරියාය සන්‌තුට්‌ඨියා සමන්‌නාගතො,) [පස්‌ස ම. නි. 1.296] ඉමිනා ච අරියෙන ඉන්‌ද්‍රියසංවරෙන සමන්‌නාගතො, ඉමිනා ච අරියෙන සතිසම්‌පජඤ්‌ඤෙන සමන්‌නාගතො විවිත්‌තං සෙනාසනං භජති අරඤ්‌ඤං රුක්‌ඛමූලං පබ්‌බතං කන්‌දරං ගිරිගුහං සුසානං වනපත්‌ථං අබ්‌භොකාසං පලාලපුඤ්‌ජං. සො පච්‌ඡාභත්‌තං පිණ්‌ඩපාතපටික්‌කන්‌තො නිසීදති පල්‌ලඞ්‌කං ආභුජිත්‌වා, උජුං කායං පණිධාය, පරිමුඛං සතිං උපට්‌ඨපෙත්‌වා. සො අභිජ්‌ඣං ලොකෙ පහාය විගතාභිජ්‌ඣෙන චෙතසා විහරති, අභිජ්‌ඣාය චිත්‌තං පරිසොධෙති; බ්‍යාපාදපදොසං පහාය අබ්‍යාපන්‌නචිත්‌තො විහරති සබ්‌බපාණභූතහිතානුකම්‌පී, බ්‍යාපාදපදොසා චිත්‌තං පරිසොධෙති; ථිනමිද්‌ධං පහාය විගතථීනමිද්‌ධො විහරති ආලොකසඤ්‌ඤී සතො සම්‌පජානො, ථීනමිද්‌ධා චිත්‌තං පරිසොධෙති; උද්‌ධච්‌චකුක්‌කුච්‌චං පහාය අනුද්‌ධතො විහරති අජ්‌ඣත්‌තං වූපසන්‌තචිත්‌තො, උද්‌ධච්‌චකුක්‌කුච්‌චා චිත්‌තං පරිසොධෙති; විචිකිච්‌ඡං පහාය තිණ්‌ණවිචිකිච්‌ඡො විහරති අකථංකථී කුසලෙසු ධම්‌මෙසු, විචිකිච්‌ඡාය චිත්‌තං පරිසොධෙති.
‘‘සො ඉමෙ පඤ්‌ච නීවරණෙ පහාය චෙතසො උපක්‌කිලෙසෙ පඤ්‌ඤාය දුබ්‌බලීකරණෙ විවිච්‌චෙව කාමෙහි විවිච්‌ච අකුසලෙහි ධම්‌මෙහි සවිතක්‌කං සවිචාරං විවෙකජං පීතිසුඛං පඨමං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. විතක්‌කවිචාරානං වූපසමා අජ්‌ඣත්‌තං සම්‌පසාදනං චෙතසො එකොදිභාවං අවිතක්‌කං අවිචාරං සමාධිජං පීතිසුඛං දුතියං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. පීතියා ච විරාගා උපෙක්‌ඛකො ච විහරති සතො ච සම්‌පජානො, සුඛඤ්‌ච කායෙන පටිසංවෙදෙති , යං තං අරියා ආචික්‌ඛන්‌ති – ‘උපෙක්‌ඛකො සතිමා සුඛවිහාරී’ති තතියං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. සුඛස්‌ස ච පහානා දුක්‌ඛස්‌ස ච පහානා, පුබ්‌බෙව සොමනස්‌සදොමනස්‌සානං අත්‌ථඞ්‌ගමා, අදුක්‌ඛමසුඛං උපෙක්‌ඛාසතිපාරිසුද්‌ධිං චතුත්‌ථං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති.
420. ‘‘සො එවං සමාහිතෙ චිත්‌තෙ පරිසුද්‌ධෙ පරියොදාතෙ අනඞ්‌ගණෙ විගතූපක්‌කිලෙසෙ මුදුභූතෙ කම්‌මනියෙ ඨිතෙ ආනෙඤ්‌ජප්‌පත්‌තෙ පුබ්‌බෙනිවාසානුස්‌සතිඤාණාය චිත්‌තං අභිනින්‌නාමෙති. සො අනෙකවිහිතං පුබ්‌බෙනිවාසං අනුස්‌සරති, සෙය්‍යථිදං – එකම්‌පි ජාතිං ද්‌වෙපි ජාතියො තිස්‌සොපි ජාතියො චතස්‌සොපි ජාතියො පඤ්‌චපි ජාතියො දසපි ජාතියො වීසම්‌පි ජාතියො තිංසම්‌පි ජාතියො චත්‌තාලීසම්‌පි ජාතියො පඤ්‌ඤාසම්‌පි ජාතියො ජාතිසතම්‌පි ජාතිසහස්‌සම්‌පි ජාතිසතසහස්‌සම්‌පි, අනෙකෙපි සංවට්‌ටකප්‌පෙ අනෙකෙපි විවට්‌ටකප්‌පෙ අනෙකෙපි සංවට්‌ටවිවට්‌ටකප්‌පෙ – ‘අමුත්‍රාසිං එවංනාමො එවංගොත්‌තො එවංවණ්‌ණො එවමාහාරො එවංසුඛදුක්‌ඛප්‌පටිසංවෙදී එවමායුපරියන්‌තො; සො තතො චුතො අමුත්‍ර උදපාදිං; තත්‍රාපාසිං එවංනාමො එවංගොත්‌තො එවංවණ්‌ණො එවමාහාරො එවංසුඛදුක්‌ඛප්‌පටිසංවෙදී එවමායුපරියන්‌තො; සො තතො චුතො ඉධූපපන්‌නො’ති. ඉති සාකාරං සඋද්‌දෙසං අනෙකවිහිතං පුබ්‌බෙනිවාසං අනුස්‌සරති.
‘‘සො එවං සමාහිතෙ චිත්‌තෙ පරිසුද්‌ධෙ පරියොදාතෙ අනඞ්‌ගණෙ විගතූපක්‌කිලෙසෙ මුදුභූතෙ කම්‌මනියෙ ඨිතෙ ආනෙඤ්‌ජප්‌පත්‌තෙ සත්‌තානං චුතූපපාතඤාණාය චිත්‌තං අභිනින්‌නාමෙති. සො දිබ්‌බෙන චක්‌ඛුනා විසුද්‌ධෙන අතික්‌කන්‌තමානුසකෙන සත්‌තෙ පස්‌සති චවමානෙ උපපජ්‌ජමානෙ හීනෙ පණීතෙ සුවණ්‌ණෙ දුබ්‌බණ්‌ණෙ සුගතෙ දුග්‌ගතෙ යථාකම්‌මූපගෙ සත්‌තෙ පජානාති – ‘ඉමෙ වත භොන්‌තො සත්‌තා කායදුච්‌චරිතෙන සමන්‌නාගතා…පෙ.… අරියානං උපවාදකා මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිකා මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිකම්‌මසමාදානා , තෙ කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපන්‌නා. ඉමෙ වා පන භොන්‌තො සත්‌තා කායසුචරිතෙන සමන්‌නාගතා…පෙ.… අරියානං අනුපවාදකා සම්‌මාදිට්‌ඨිකා සම්‌මාදිට්‌ඨිකම්‌මසමාදානා, තෙ කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපන්‌නා’ති. ඉති දිබ්‌බෙන චක්‌ඛුනා විසුද්‌ධෙන අතික්‌කන්‌තමානුසකෙන සත්‌තෙ පස්‌සති චවමානෙ උපපජ්‌ජමානෙ හීනෙ පණීතෙ සුවණ්‌ණෙ දුබ්‌බණ්‌ණෙ සුගතෙ දුග්‌ගතෙ යථාකම්‌මූපගෙ සත්‌තෙ පජානාති.
‘‘සො එවං සමාහිතෙ චිත්‌තෙ පරිසුද්‌ධෙ පරියොදාතෙ අනඞ්‌ගණෙ විගතූපක්‌කිලෙසෙ මුදුභූතෙ කම්‌මනියෙ ඨිතෙ ආනෙඤ්‌ජප්‌පත්‌තෙ ආසවානං ඛයඤාණාය චිත්‌තං අභිනින්‌නාමෙති. සො ‘ඉදං දුක්‌ඛ’න්‌ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං දුක්‌ඛසමුදයො’ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං දුක්‌ඛනිරොධො’ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං දුක්‌ඛනිරොධගාමිනී පටිපදා’ති යථාභූතං පජානාති; ‘ඉමෙ ආසවා’ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං ආසවසමුදයො’ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං ආසවනිරොධො’ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං ආසවනිරොධගාමිනී පටිපදා’ති යථාභූතං පජානාති. තස්‌ස එවං ජානතො එවං පස්‌සතො කාමාසවාපි චිත්‌තං විමුච්‌චති, භවාසවාපි චිත්‌තං විමුච්‌චති, අවිජ්‌ජාසවාපි චිත්‌තං විමුච්‌චති. විමුත්‌තස්‌මිං විමුත්‌තමිති ඤාණං හොති. ‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායා’ති පජානාති.
‘‘අයං වුච්‌චති, බ්‍රාහ්‌මණ, පුග්‌ගලො නෙවත්‌තන්‌තපො නාත්‌තපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො, න පරන්‌තපො නපරපරිතාපනානුයොගමනුයුත්‌තො. සො අනත්‌තන්‌තපො අපරන්‌තපො දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ නිච්‌ඡාතො නිබ්‌බුතො සීතීභූතො සුඛප්‌පටිසංවෙදී බ්‍රහ්‌මභූතෙන අත්‌තනා විහරතී’’ති.
421. එවං වුත්‌තෙ, ඝොටමුඛො බ්‍රාහ්‌මණො ආයස්‌මන්‌තං උදෙනං එතදවොච – ‘‘අභික්‌කන්‌තං, භො උදෙන, අභික්‌කන්‌තං, භො උදෙන! සෙය්‍යථාපි, භො උදෙන, නික්‌කුජ්‌ජිතං වා උක්‌කුජ්‌ජෙය්‍ය, පටිච්‌ඡන්‌නං වා විවරෙය්‍ය, මූළ්‌හස්‌ස වා මග්‌ගං ආචික්‌ඛෙය්‍ය, අන්‌ධකාරෙ වා තෙලපජ්‌ජොතං ධාරෙය්‍ය – චක්‌ඛුමන්‌තො රූපානි දක්‌ඛන්‌තීති – එවමෙවං භොතා උදෙනෙන අනෙකපරියායෙන ධම්‌මො පකාසිතො. එසාහං භවන්‌තං උදෙනං සරණං ගච්‌ඡාමි ධම්‌මඤ්‌ච භික්‌ඛුසඞ්‌ඝඤ්‌ච. උපාසකං මං භවං උදෙනො ධාරෙතු අජ්‌ජතග්‌ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්‌ති. ‘‘මා ඛො මං ත්‌වං, බ්‍රාහ්‌මණ, සරණං අගමාසි. තමෙව භගවන්‌තං සරණං ගච්‌ඡාහි යමහං සරණං ගතො’’ති. ‘‘කහං පන, භො උදෙන, එතරහි සො භවං ගොතමො විහරති අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො’’ති? ‘‘පරිනිබ්‌බුතො ඛො, බ්‍රාහ්‌මණ, එතරහි සො භගවා අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො’’ති.
‘‘සචෙපි [සචෙ හි (සී. ස්‍යා. කං. පී.)] මයං, භො උදෙන, සුණෙය්‍යාම තං භවන්‌තං ගොතමං දසසු යොජනෙසු, දසපි මයං යොජනානි ගච්‌ඡෙය්‍යාම තං භවන්‌තං ගොතමං දස්‌සනාය අරහන්‌තං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධං. සචෙපි [සචෙ (සී. පී.), සචෙ හි (ස්‍යා. කං.)] මයං, භො උදෙන, සුණෙය්‍යාම තං භවන්‌තං ගොතමං වීසතියා යොජනෙසු… තිංසාය යොජනෙසු… චත්‌තාරීසාය යොජනෙසු… පඤ්‌ඤාසාය යොජනෙසු, පඤ්‌ඤාසම්‌පි මයං යොජනානි ගච්‌ඡෙය්‍යාම තං භවන්‌තං ගොතමං දස්‌සනාය අරහන්‌තං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධං. යොජනසතෙ චෙපි [යොජනසතෙපි (සී. ස්‍යා. කං. පී.)] මයං , භො උදෙන, සුණෙය්‍යාම තං භවන්‌තං ගොතමං, යොජනසතම්‌පි මයං ගච්‌ඡෙය්‍යාම තං භවන්‌තං ගොතමං දස්‌සනාය අරහන්‌තං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධං.
‘‘යතො ච ඛො, භො උදෙන, පරිනිබ්‌බුතො සො භවං ගොතමො, පරිනිබ්‌බුතම්‌පි මයං තං භවන්‌තං ගොතමං සරණං ගච්‌ඡාම ධම්‌මඤ්‌ච භික්‌ඛුසඞ්‌ඝඤ්‌ච. උපාසකං මං භවං උදෙනො ධාරෙතු අජ්‌ජතග්‌ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගතං. අත්‌ථි ච මෙ, භො උදෙන, අඞ්‌ගරාජා දෙවසිකං නිච්‌චභික්‌ඛං දදාති , තතො අහං භොතො උදෙනස්‌ස එකං නිච්‌චභික්‌ඛං දදාමී’’ති. ‘‘කිං පන තෙ, බ්‍රාහ්‌මණ, අඞ්‌ගරාජා දෙවසිකං නිච්‌චභික්‌ඛං දදාතී’’ති? ‘‘පඤ්‌ච, භො උදෙන, කහාපණසතානී’’ති. ‘‘න ඛො නො, බ්‍රාහ්‌මණ, කප්‌පති ජාතරූපරජතං පටිග්‌ගහෙතු’’න්‌ති. ‘‘සචෙ තං භොතො උදෙනස්‌ස න කප්‌පති විහාරං භොතො උදෙනස්‌ස කාරාපෙස්‌සාමී’’ති. ‘‘සචෙ ඛො මෙ ත්‌වං, බ්‍රාහ්‌මණ, විහාරං, කාරාපෙතුකාමො, පාටලිපුත්‌තෙ සඞ්‌ඝස්‌ස උපට්‌ඨානසාලං කාරාපෙහී’’ති. ‘‘ඉමිනාපාහං භොතො උදෙනස්‌ස භිය්‍යොසොමත්‌තාය අත්‌තමනො අභිරද්‌ධො යං මං භවං උදෙනො සඞ්‌ඝෙ දානෙ සමාදපෙති. එසාහං, භො උදෙන, එතිස්‌සා ච නිච්‌චභික්‌ඛාය අපරාය ච නිච්‌චභික්‌ඛාය පාටලිපුත්‌තෙ සඞ්‌ඝස්‌ස උපට්‌ඨානසාලං කාරාපෙස්‌සාමී’’ති. අථඛො ඝොටමුඛො බ්‍රාහ්‌මණො එතිස්‌සා ච නිච්‌චභික්‌ඛාය අපරාය ච නිච්‌චභික්‌ඛාය පාටලිපුත්‌තෙ සඞ්‌ඝස්‌ස උපට්‌ඨානසාලං කාරාපෙසි. සා එතරහි ‘ඝොටමුඛී’ති වුච්‌චතීති.
ඝොටමුඛසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං චතුත්‌ථං.
No comments:
Post a Comment